T. ROŚLINY PASTEWNE ICH ZNACZENIE I KLASYFIKACJA
- Rośliny motylkowe grubonasienne (strączkowe)
- Rośliny motylkowe drobnonasienne
- Rośliny pastewne niemotylkowe (kukurydza)
- Rośliny okopowe bulwiaste i korzeniowe
Podstawą doboru roślin pastewnych powinien być plon suchej masy.
/ Technologie produkcji roślin strączkowych
1. Łubiny
· Łubin biały
· Łubin wąskolistny (średnie wymagania, fioletowy)
· Łubin żółty
2. Groch
· Groch siewny
· Groch polny (peluszka)
3. Wyki (trzeba uprawiać ze zbożem)
· Wyka siewna (jara)
· Wyka kosmata (ozima)
4. Bobik
· Soja
- wszystkie rośliny strączkowe są jare oprócz wyki kosmatej
/ Roślin strączkowe przeznaczyć można na
- nawóz zielony - łubin
- nasiona
- przemysłowe
Można je uprawiać w plonie głównym i poplonach (np. łubiny i przyorać na nawóz zielony)
Zawartość białka w bobiku i grochu ok. 20%, a łubin żółty 50%.
Niektóre rośliny mają dużą zawartość tłuszczu – soja (18-22% tłuszczu), łubin biały.
Substancjami szkodliwymi i i niepożądanymi u roślin strączkowych są alkaloidy (substancje antyżywieniowe) – nienadają się do paszy.
- jako roślina przedplonowa – bardzo dobra
- rośliny strączkowe siejemy po zbożach
W ostatnich latach powierzchnia zasiewu łubinu zmalała z powodu choroby grzybowej artraktozy.
/Fazy wzrostu i rozwoju
1. Kiełkowanie (7-14 dni, dużo wody)
2. Wschody
3. Faza rozetki – formowanie liści
4. Faza formowania i szybkiego wydłużania pędu
5. Faza pąków kwiatowych
6. Faza kwitnienia
7. Faza wykształcania nasion
8. Faza dojrzewania
- jeśli w fazie kwitnienia będzie susza to roślina niewyda nasion
- jeśli siejemy nasiona to trzeba je zaprawić od chorób grzybowych (zaprawą fungicydową), i od szkodników i zaprawą Nitraginą (szczepionka bakterii brodawkowych) żeby rośliny mogły szybciej pobierać azot.
1
/System korzeniowy
W okresie formowania 2-3 liści pojawiają się na korzeniach roślin charakterystyczne zgrubienia zwane brodawkami, powstają one pod wpływem bakterii brodawkowych, które przedostają się do roślin z gleby. Rozpoczyna się współżycie bakterii z rośliną – symbioza. Rośliny korzystają z azotu atmosferycznego przyswajanego przez bakterie a w zamian dostarczają bakteriom substancji węglowodanowych.
- owocem roślin strączkowych jest strąk
- w strąkach jest wiele nasion, strąki mogą pękać
- nasiona są różnej wielkości – największe są nasiona bobiku, a najmniejsze wyki.
/ Kiełkowanie nasion
v epigeiczne
– nadziemne
- Łubin, fasola, soja
- Siejemy płytko
- Rozwija się szybciej ta część podliścieniowa
v hypogeiczne
- podziemne
- siejemy głęboko
- peluszka, groch, wyka, bobik
ü Wymagania klimatyczne
- fasola, soja najbardziej boi się przymrozków
- groch nie boi się przymrozków
ü Wymagania glebowe
- duże – bobik, groch siewny, wyka jara; klasy od I do III
- średnie – łubin biały i wąskolistny, peluszka; gleby klasy IV
- małe – łubin żółty, wyka kosmata; gleby klasy V
/ Uprawa (roślin strączkowych) roli po zbożach
1. Podorywka
2. Bronowanie
3. Nawożenie (fosforowo - potasowe)
4. Orka przedzimowa
5. Agregat uprawowy
6. Głębokość siewu
- płytko – łubin, fasola, soja; na gł. 2 – 4 cm.; jeżeli gleba wilgotna
- głęboko - peluszka, groch, wyka, bobik
/ NAWOŻENIE
Uprawa roślin motylkowych jest podstawą w gospodarstwach ekologicznych bo jest pozyskiwanie azotu w glebie, z ha łubinu może pozostać nawet do 200kg azotu w glebie.
Trzeba dostarczyć fosfor i potas żeby r. strączkowe ładnie rosły.
Azot może możemy dawać w niewielkiej dawce na słabych stanowiskach.
Jeżeli r. strączkowe uprawiane są na nasiona to nie dajemy obornika.
Odmiana niesamokończąca – kiedy nie wszystkie rośliny dojrzewają równo
Desykacja – pryskanie na wyrównanie dojrzewania
/ SIEW
Do siewu bierzemy nasiona zdrowe, dobre kiełkujące (r. Strącz. Szybko tracą zdolność kiełkowania)
Do siewu należy użyć nasion zdrowych, nieuszkodzonych, dobrze kiełkujących. Przed siewem nasiona należy zaprawić zaprawą grzybobójcza i owadobójczą oraz szczepionką bakteryjną.
Wysiew kg/ha =
2
/ zespół uprawek pożniwnych
- orka przedzimowa
- włoka
- siew1,2/ IV
- zbiór 2-4 tyg. Po zbiorach zbóż
T.TECHNOLOGIA UPRAWY ROŚLIN MOTYLKOWYCH DROBNONASIENNYCH
§ Koniczyna – biała, czerwona (łąkowa), biało - różowa, inkarnatka, perska
§ Lucerny – mieszańcowa, chmielona
§ Komonica zwyczajna
§ Esparceta
§ Seradela
Kanianka - pasożyt zjadający koniczynę
/ Jednoroczne
- jare: koniczyna perska, seradela
- ozima: inkarnatka
/ Dwuletnie
- koniczyna czerwona
/ Wieloletnie
- koniczyna biała, biało – różowa, lucerna mieszańcowa, komonica, esparceta
Pasza zawiera dużo białka, witaminy i mikroelementy. Zawartość białka oraz jego strawność są najwyższe w fazach poprzedzających kwitnienie.
- kiszonka
- siano
- susz
Motylkowe pełnia w gospodarstwie różne funkcje
- pasze
- pozostawiają w glebie dużo resztek pożniwnych i azot
4- 5 lat miedzy roślinami motylkowymi na tym samym polu.
Dobrze zacieniają glebę zapobiegając erozji.
- są miododajne
- trzmiele zapylają koniczynę
v Charakterystyka biologiczna
- system korzeniowy głęboki, lucerna do 9 m
- bakterie brodawkowe dostarczają azotu
- płytko korzeniące to rosnące na słabych glebach – seradela, koniczyna perska
- szyjka korzeniowa – między korzeniem a łodygą, zgrubiała część łodygi, organ spichrzowy dla rośliny bo w nim są gromadzone substancje zapasowe w postaci węglowodanu, rośliny z szyjką kosimy kilka razy w roku dzięki tej szyjce ona odrasta
- łodygi wznoszące i płożące
- liście trójlistkowe – koniczyna; 5 – komonica
- kwiatek charakterystyczny dla motylkowych
- kwiaty zebrane w kwiatostany
- główki – koniczyna, komonica
- grona – lucerna, esparceta, seradela
- owocem roślin motylkowych jest strąk jedno lub wielonasienny
- największe nasiona ma esparceta
- najdrobniejsze nasiona ; masa tysiąca nasion 0,5 g do 1,5g (k. biało – różowa, biała)
- średniej wielkości; masa tysiąca nasion 1,5 g do 3 g (k. czerwona, perska, inkarnatka, lucerna, seradela)
3
- duża; 14g (esparceta)
sshiza