PEDAGOGIKA SPOŁECZNA- zajmowała się środowiskiem z perspektywy wychowania. Pomaga w funkcjonowaniu jednostek.
- planowanie i projektowanie środowisk społecznego
-zmiana społeczna spowodowała klęskę, wiele negatywnych zjawisk
*zjawiska negatywne w środowisku społecznym(patologie);
-dezorganizacja rodzin( przemoc, alkoholizm)
-rasizm
-narkomania
- rozluźnienie społeczne
-wpływ mediów
-obojętność w komunikowaniu sie
- zanim umiejętności pisania i czytania
* instytucje, organizacje czy stowarzyszenia przyczyniają się do zmian czy edukacji w życiu społecznym np. szkoła, kościół.
*rodzice czy nauczyciele są w stanie zmienić jednostki ze zjawisk negatywnych na pozytywne, ułatwiają proces wychowania
KRYTERIA PODZIAŁU SUBDYSCYPLIN W RAMACH PEDAGOGIKI:
a)ze względu na cele działalności wychowawczej:
- kształcenie
- wychowanie
-teoria wychowawcza
-dydaktyka
* metodologiczne- sposób badania środowiska
- pedagogika społeczna
* instytucjonalne
-pedagogika przedszkolna
-pedagogika wojskowa
* rozwojowe-etapy rozwoju człowieka
-pedagogika dzieci i młodzieży
-andragogika- rozwój dorosłych
*różne subdyscypliny:
- pedagogika pracy
-pedagogika zdrowotna
-pedagogika opiekuńcza
b) ze względu na wysterowane działalności:
-pedagogika sportu
* uwzględnienie definicji człowieka
-pedagogika specjalna
-pedagogika resocjalizacyjna
* kryterium problemowe:
-pedeutologia- problemy zawodu pedagoga
ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ:
- poznanie struktury procesów wychowawczych
-poznanie środowiska wychowawczego w kontekście różnych teorii środowiskowych
-systematyzacja wiedzy z zakresu poszczególnych elementów środowiska wychowawczego
- poznanie różnych form i możliwości aktywności człowieka w środowisku
-poznanie teoretycznych założeń i przykładów praktycznych realizacji teoretycznych założeń
-poznanie aktualnie funkcjonującego systemu edukacyjnego
PODSTAWOWE IDEE DO KTÓRYCH POWINNIŚMY DĄŻYĆ W ŚROD. SPOŁE.:
-idea edukacji społecznej( socjalizacja, każdy z nas powinien mieć dostęp do edukacji)
-idea podmiotowości(uwzględnienie umiejętności drugiego człowieka, jego wartości, traktowanie każdego człowieka w sposób podmiotowy)
-idea sprawiedliwości społecznej( wszyscy mamy równy dostęp do dóbr i instytucji, możliwości rozwoju)
-idea pomocniczości(wzajemna pomoc między ludźmi, aby dobrze funkcjonować w społeczeństwie)
HISTORIA PEDAGOGIKI ŚRODOWISKA:
I 1908-1939-postulaty:
*wychowanie człowieka aktywnego w środowisku
*kierunki badań:
- „zadania, metody i organizacja środowiska społecznego”
-„stosunek wychowawczy do środowiska społecznego”
-„ społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych”
*3 etapy postępowania badań w środowisku:
- diagnoza stanu badań rzeczywistości społecznej
-planowanie i projektowanie działań w środowisku społecznym
- podejmowanie działań do poprawy stanu rzeczywistości społecznej
II 1945-1980:
-zmiana ustroju politycznego
-wyrównanie szans edukacyjnych
-wprowadzenie działania „sprzątanie świata”- szkoła środowiska
III od 1980: (współczesna pedagogika w środowisku społecznym):
*pozytywne zjawiska:
-wolność słowa
-równy dostęp do edukacji
-możemy wyjeżdżać za granice
-szeroki dostęp do mediów
*negatywne zjawiska:
-agresja i przemoc w środowisku
-nietolerancja(orientacja seksualna, inność, niepełnosprawność)
-bezrobocie, bezdomność, ubóstwo
-nieufność do instytucji
-dezorganizacja rodzin(rozwody)
-problem ludzi starszych
KONCEPCJE ŚRODOWISKOWE:
a)Helena Radlińska- pedagogika społeczna
-twórczyni zespołowych badań w środowisku
-badanie zespołowe ponieważ w grupie badanie jest rzeczywiste, prawdziwe, badanie z perspektywy różnych dziedzin daje bardziej rzeczywiste efekty
- szukała przyczyn niekorzystnych warunków w środowisku
-konwersacja braków bytowo- materialnych i kulturalnych środowiska
*etapy badań
- obserwacja
-gromadzenie i krytyka materiałów(zebranie wiedzy na temat który nas interesuje)
-opracowanie zebranego materiału(opracowanie za pomocą metod i technik badawczych)
-korzystanie z literatury przedmiotu
*charakter badań:
-badania powinny obejmować swoim zasięgiem analizę sytuacji wychowawczych zamierzonych i niezamierzonych, formy i problemy wychowania intencjonalnego i nie intencjonalnego
- w centrum uwagi takich badań powinny znajdować się zarówno sytuacje wychowawcze typowe jaki i jednostkowe
+ sytuacje zamierzone- np. dyscyplina w szkole,
+ sytuacje typowe- np. ściąganie
+sytuacje jednostkowe np. przemoc seksualna
b) Aleksander Kamiński-pedagog społeczny:
*podkreślał wychowanie
*środowisko społeczne podzielił na 2 typy:
-środowisko życia np. rodzina, grupa rówieśnicza
- środowisko wychowawcze no. Szkoła, palcówki terapeutyczne
* warunki tworzenia środowisk:
-rozpoznanie potrzeb
-rozpoznanie i określenie sił środowiska
-zasady, wartości , normy i, organizacja pracy
- miejsce przekształcenia środowiska- instytucje
*określone metody pracy:
-metoda indywidualnego przypadku( praca z jednostką np. kurator)
-metoda oddziaływania na jednostkę( np. uzależnienia, logopeda, grupy wsparcia)
-metoda środowiskowa( np. sprzątanie świata-coś robimy dla siebie)
*kwestia opieki połączona z wychowaniem
c) Ryszard Wroczyński- koncepcja pedagoga szkolnego
-twórca koncepcji organizowania szkoły środowiskowej-szkoła otwarta
-organizowanie i funkcjonowanie poza szkołą
-zmianą środowiska była edukacja
- dzięki edukacji ludzie mogą w świecie funkcjonować
- za pomocą wychowania kształtuje się środowisko
- środowisko naturalne
-środowisko intencjonalne= wychowawcze
*możliwość wpływu na środowisko, przekształcenie środowiska:
-edukacja
-kompensacja
-profilaktyka
-animacja kulturalno-społeczna
d)Stanisław Kowalski- pedagog społeczny
*środowisko społeczne podzielił na 3 typy:
- właściwe środowisko wychowawcze- środowisko zorganizowane
-system wartości i stosunków międzynarodowych- wartości nakreślają nam przestrzeń i nawiązywanie kontaktów tworzenie więzi,
-sfera tzw. patologii społecznej- cały obszar w któ4rym są zagrożenia dotyczą wszystkich elementów, patologia może być wszędzie np. w rodzinie, w szkole, itd.
* rozpatrywanie koncepcji wychowania w sadowisku na 3 poziomach:
- interakcje między jednostkami w środowisku społecznym-MIKROSYSTEM
-wchodzenie w relacje w grupach społecznych i jednostkach- MEZOSTYSTEM
- wszelkie reakcje wychowawcze w skali globalnej np. rodzina,- MAKROSYSTEM
e) Józef Czesław Babiński- pedagog
-system rodzynkowy w szkole
f)Janusz Korczak
-palcówki opiekuńczo-wychowawcze
-podmiotowe traktowanie w domach dziecka
-nacisk na kształcenie wychowawców
g) Kazimierz Jeżewski- koncepcja „gniazda sierocego”- umieszczania dziecka z domu dziecka do rodzin zastępczych
h) Kazimierz Lisiecki
- tworzenie ognisk opiekuńczo-wychowawczych
- tworzenie miejsc dla „dzieci ulicy”
i) Maria Grzegorzewska –pedagog
-zorganizowała placówki dla dzieci upośledzonych
j) Henryk Jordan
-stworzył park rekreacyjny, aby zmienić środowisko
-stworzył plac do gry w koszykówkę, siatkówkę, tenisa itd.
k) Joyce Lucy Epstein:
* 3 elementy środowiska(podmioty):
-rodzina
-szkoła
-społeczność lokalna np. gmina
*te 3elementy musza ze sobą współdziałać, pokrywać się i być oparte na:
- współpracy
-partnerstwie
*czynniki wpływające na oddziaływanie elementów:
- siła oddziaływania
-czas* na siłę i czas składają się:
-działanie( aktywność)
-filozofia(kultura danego środowiska)
-doświadczenia
-wiek jednostek funkcjonujących w środowisku
*możliwość współdziałania tych 3 elementów, które są podmiotem wpływu:
#rodzicielstwo
- aktywność która polega na tym aby zrozumieć pełnione role np. w szkole, w rodzinie ( rola mężą, żony, rola rodziców)
-zrozumienie ról np. rodzice w stosunku do szkoły i odwrotnie)
-szkoła ma organizować dla rodziców szkolenia, kursy, aby dowiedzieć się jak ma być wychowane dziecko
-szkoła powinna organizować edukacje o tym jak powinna wyglądać współpraca rodziców ze szkołą
-środowisko lokalne powinno organizować spotkania środowiskowe na których rodzice poznają programy ukierunkowane w zakresie zadania i pomocy społecznej.
# komunikacja
-projektowanie i realizowanie skutecznych form komunikowania się między tymi 3 elementami, czyli rodzina, szkoła i społeczność lokalna
-komunikacja ma =dotyczyć programów realizowanych w szkole
-musi być określona polityka oświaty przez gminę
# wolontariat
-działanie dobrowolne
-nacisk na rodziców, rodzice mają działać we tym kierunku
-rodzice organizują działania na rzecz szkoły, organizacje rodzicielskie, które wspierają i szkołę i rodziców:
Centrum rodzicielskie –pokój rodzicielski
Klasowi rodzice
#nauka domowa
-szkoła edukuje rodziców jak uczyć dziecko w domu
-szkoła opracowuje programy dla dzieci i rodziców, które mają pomóc w odrabianiu lekcji
-gmina powinna organizować spotkania i promować koncepcje o karierze zawodowej
# współzarządzanie
-uczestnictwo rodziców w podejmowaniu ważnych decyzji dla uczniów i funkcjonowania szkoły
-tworzy się komisje programowe wśród rodziców
-szkoła wybiera przedstawiciela wśród rodziców, aby działali na terenie gminy-rada rodzicielska
#współpraca z gminą:
-gmina ma stwarzać warunki do funkcjonowania szkoły
-gmina odpowiada za oferty kulturalne dla szkoły
-dbanie o organizowanie opieki zdrowotnej dla szkoły i rodziców
l) Stanisław Kawli:
*środowisko społeczne podzielił na 4 typy:
- partycypacja- uczestnictwo
-akomodacja-przystosowanie
-inercja- bierność, obojętność
-opozycja-odrzucenie
*rodzaje umiejętności rozwiązywania konfliktów:
-dialog
-partnerstwo
-otwartość
-tolerancja
m) Andrzej Janke:
* trójpodmiotowy model współpracy środowiskowej:
-środowisko szkolne(dzieci i rodzina)-konsultacje rodziców z nauczycielami, nauczyciele z uczniami, rodzice z dziećmi
- pomoc pedagogów i psychologów
-środowisko społeczne- rada szkoły, w których udział biorą trój podmioty: rodzice, uczniowie, nauczyciele
-rada powinna dokonywać oceny pracy szkoły
n) Andrzej Radziewicz-Winicki:
-podstawą jest edukacja na poziomie regionalnym, która jest szansą zbudowania społeczeństwa nowoczesnego i obywatelskiego mają uczestniczyć :szkoła, rodzina i społeczność lokalna.
PARTNERSTWO- musi zaistnieć kontakt, muszą być przynajmniej dwie osoby i chęć wspólnego działania.
WYCHOWANIE- kształtowanie osobowości człowieka.
ŚRODOWISKO- to elementy struktury przyrodniczej, społecznej i kulturalnej, które działają na jednostkę w określonym czasie ze znaczną siłą jako samorzutny lub zorganizowany system.
*elementy środowiskowe:
-czas
-siła oddziaływania
*podział terytorialny:
- miasto
-wieś
-aglomeracja
*podział środowiska:
-subiektywne (wiedza)
-obiektywne( nie wymaga wiedzy)
* postawy wobec środowiska:
- aktywna
-bierna
-obronna
*środowisko możemy postrzegać:
-materialnie- widziany-pośrednia
-niematerialnie-nie widziany-bezpośrednie
ŚRODOWISKO ŻYCIA- zespół warunków przyrodniczych, strukturalnych i osobowo społecznych w których żyje jednostka lub zespół czynników, które przekształcają osobowość jednostki.
*przetwarzanie środowiska życia w środowiska wychowawcze dzięki silom czynników, które przekształcają osobowość.
ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE- tworzą osoby, grupy, instytucje, które są powołane i zorganizowane do wykonywania zadań wychowawczych, jest zorganizowany i zaplanowany system, odziały wychowawcze:
-modyfikacja
-reinterpretacja(zmiany które zaszły i zachodzą w świecie globalnym, rozwój technologii, Internet)
*współczesne rozumienie środowiska- obejmujemy nie tylko to co jest bezpośrednio zorganizowane do zadań wychowawczych i intencjonalne ukierunkowanie, ale również to co pośrednio oddziaływuje na jednostkę, a także te obszary przestrzeni społecznej, które można ukierunkować wychowawczo.
PŁASZCZYZNY:
*jak środowisko wpływa i odziaływuje na jednostkę(jakie czynniki)
- jednostka- jej postawa w stosunku do prosowiska
-środowisko- postawa jednostek
-elementy środowiska, które są zróżnicowane
-złożoność i rozbieżność
ŚRODOWISKO LOKALNE- to zbiorowość ludzi zamieszkująca ograniczone i względnie izolowane terytorium, które posiada system instytucji służących ograniczanie życia zbiorowego, posiada tradycje, wartości i symbole a jednostki tej przestrzeni żyją w poczuciu popularności i wewnętrznym bezpieczeństwie.
WIĘŹ SPOŁECZNA- to zorganizowany system stosunków i instytucji skupiających jednostki, grupy w całość trwania i rozwoju.
- styczność przestrzenna
-łączność psychiczna
-wspólnoty i stowarzyszenia
WSPÓLNOTA- wspólny cel, miejsce pewne relacje, Ludzie tworzą ją bezinteresownie, nieformalne, grupowe, system kontroli.
STOWARZYSZENIE- udział, wolny wybór, formalne zasady, trzeba spełniać pewne warunki, dominacja więzi rzeczowych.
cyganeczka1