Temat: Moralnosc a etyka. Zagadnienia wstępne.
*Mądrość :
a)Wiedza:
-1900-1950-podwoiła się
-1950-1960-wiedza podwoiła się
-od 1960 r wiedza ludzka podwaja się co 5 lat
-po roku 2020 podwajanie się wiedzy udzkiej będzie nastepowało co 73 dni
b)Etyka(co my z tą wiedzą robimy ja ją wykorzystujemy
*Moralnośćà(łac. Moralistas-obyczajowy), zespół zasad których należy przestrzegac . Regulator zycia społecznego zjawisko społeczne każdorazowo kształtowane historycznie kulturowo demograficznie geograficznie w określonym społeczeństwie którego zadaniem jest regulacja całokształtu stosunków miedzy jednostka a jednostka oraz poszczególnymi jednostkami a grupami społecznymi. Sa to faktycznie funkcjonujące w społeczeństwie poglady i przekonania znajdujące odzwierciedlenie w postawach ludzi ich postepowaniu i współżyciu
Moralnosc-sens neutralny
Moralnosc – sens wartościujący
*Elementy Moralności:
1)Wartość- elementy materialne i niematerialne rzeczywistości uznawane przez danego człowieka lub grupe ludzi za cenne tworząc hierarchiczne wartości
2)Norma Moralna- ogolna dyrektywa pozadanego zachowania lub postepowania w której celem istnienia jest ochrona konkretnych wartości wystepujaca w formie nakazu(mów prawde) lub zakazu(nie zabijaj)
3)Ocena Moralna- aprobata lub dezaprobata ludzkiego postepowania uwzgledniajaca motywy działania (zaniechania)skutki wyrazone w sposób werbalny lub pozawerbalny.
4)Sankcja Moralna- konsekwencja oceny moralnej wystepujaca w formie kary lub nagrody posiadajaca bądź wymiar indywidualny(wyrzuty sumienia) bądź wymiar społeczny(lincz, pochwała spoleczna)
5)Wzór postępowania- sposób postepowania zgodny z systemem wartości danego człowieka posiadajacy albo charakter personalny(wzór osobowy) albo charakter abstrakcyjny(uzależniony od ilości zakresu pelnionych rol społecznych)
-role względnie trwałe(matka, córka)
-role czasowe(student,uczeń)
*Obyczaj a zwyczaj:
Obyczajà stanowiaca pierwotna formę prawa norma zachowania się zawierajaca elementy zobowiązania oparte glownie na sile tradycji obowiazujaca w danej grupie społecznej i aprobowana przez członków tej grupy.
Zwyczajà wzór lub staly sposób zachowania się często istniejacy bez racjonalnego uzasadnienia ale stanowiący podstawe do racjonalnego dzialania . Ma charakter indywidualny lub zbiorowy nie powoduje sankcji społecznej.
*Moralnosc a Religia(zależności):
Religia:
a)Genetyczna(powstanie religii z moralności)
b)Psychologiczna(religia warunkujaca zachowanie się ludzi)
c)Logiczna(zależności ocen od dogmatów wiary)
d)Normotwórcza(wpływ wierzen na obowiązujące normy)
*Etyka a Prawo(róznice):
1)geneza i sposób powstania
2)zakres i charakter obowiązywania
3)Odmiennosc charakteru i stosowania sankcji.
4) roznice wyniakajce z budowy normy
5)Instytucjonalnosc prawa
6)Formalizm prawa
*Cechy głównych norm społecznych:
Kategorie norm:
-etyczne
-moralne
-prawne
-obyczajowe
-religijne
Cechy:
-geneza
-sposób sformułowania
-obowiazywanie
-zakres regulacji
-sankcje
-rodzaj przezyc towarzyszących
*ETYKA- (ethos, obyczaj , zwyczaj)à nauka filozoficzna o spol. I psychologicznych źródłach powstawania pogladów moralnych ich funkcji spol. Prawach rozwoju i kryteriach oceny moralnej , inaczej nauka o moralności lub teoria moralności.
Struktura ETYKI:
1. Etyka Normatywna – jak człowiek powinien postępować:
- Aksjologia(nauka o wartościach)
-Deontologia(nauka o powinnościach, obowiązkach
2. Etyka Opisowa- jak człowiek postępuje:
-Socjologia moralności(uwarunkowania spol. Ludzkiego post.)
-Psychologia moralności (uwarunkowania psychiczne ludzkiego postępowania)
3. Metaetyka – logiczna analiza jezyka etyki metodologii)
- kwestia znaczenia i funkcji orzeczników etycznych (np. dobry, słuszny, powinien)
-analiza wypowiedzi wartosciujacych (ocen i norm moralnych)
-zagadnienia prawdy w etyce(analiza sadów wartościujących jako zdan w sensie logicznym
-probem sposobu uzasadnienia ocen i norm moralnych
-kwestia naukowości etyki normatywnej
*Koncepcje Etyki:
a)Podział ze względu na pochodzenie moralności-aspekt światopoglądowy:
-etyka heteronomiczna0 koncepcja etyczna wg której powinnosci człowieka determinowane sa systemem wartości i normami otrzymanymi z zewnatrz np. od Boga , panstwa, spol.
-etyka autonomiczna- koncepcja etyczna wg której źródłem prawa moralnego jest człowiek a jego rozumność i wola sprawia iż sam tworzy normy moralne i świadomie je respektuje
b) Podział ze względu na ukierunkowanie działania człowieka:
-etyka formalna i deontologiczna- koncepcja etyki upatrujaca istote dobra moralnego w postepowaniu zgodnym z imperatywem moralnym norme lub prawem powszechnie obowiązującym opartym na pojeciu obowiązku i powinnośći.
-etyka materialna(teleologiczna)- koncepcja etyki uptatrujaca istote dobra moralnego opierającej się na pojeciu konkretnych wartości moralnych określonych treściowo, materialne (np. uczciwość, lojalność)
c)Podział ze względu na charakter obowiazywaia:
-Kodeksualizm-stanowisko opowiadajce się za tworzeniem systemów etycznych opartych na kodeksach regulach (katalog zachowan zakazanych i dozwolonych) o charakterze arbitralnym i kazuistycznym rozstrzygającym jednoznacznie kwestie sporne i skomplikowane przypadku postepowania.
-Sytuacjonizm- poglad kewstionujacy potrzebe tworzenia kodeksów uznajacy ze kazda praktyczna sytuacja jest inna i wymaga decyzji moralnyc opartych na rozumie faktach i sumieniu. Normy kodeksowe uznawane sa za zbędne niekiedy nawet zwalniające od moralnej odpowiedzialności.
*ETHOS(obyczaj)- termin opisowy z zkaresu socjologii kultury oznaczając styl ,sposób zycia , postawe danej grupy społecznej wyróżnionej ze względu na wyznania i realizowanie w praktyce wartości(np. wierność, honor) może Stanowic norme praktycznego postepowania(choc nie jest jak w etyce wyrazem normy w sensie absolutnym(Etos rycerski, solidarności, hippisowski)
*Etykieta- zbior norm zachowania , zwyczajów i form towarzyskich obowiązujących w określonej grupie społecznej lub środowisku(etykieta dworska, dyplomatyczna) Może być formalna (ustalona i spisana) lub Nieformalna (przekazywanie ustne).Czasem stanowi czesc obszerniejszych kodeksów(etycznych , rycerskich honorowych)
Zagadnienia prawdy w etyce:
*Realizm- prawda to zgodność danego zdania z niezależnymi od niego stanem rzeczy ; zdanie jest prawdziwe lub fałszywe choc nie zawsze mozmey w danej chwili to rozstrzygnąć
*Etyczny Realisci- sady moralne sa prawdziwe gdy zgadzaja się ze stanami rzeczy niezależnymi od ludzkiego jezyka , charakteru osoby lub grupy.
*Konstruktywizm- zwolennicy komercyjnej teorii prawdy głoszącej ze zdanie jest prawdziwe gdy jest spojne z innymi prawdziwymi stwierdzeniami.
*Kontruktywisci Relatywisci- sady moralne sa prawdziwe gdy przystaja do innych prawdziwych twierdzen moralnych przyjmowanych w danej społeczności w określonym czasie lub w ramach pewnego sposobu zycia.
*Konstruktywisci Nierelatywisci- zakładaja istnienie jednego obiektywnego zespolu prawd moralnych.
Temat: Etyka stosowana.
1.Etyka stosowana- oznacza spoleczna aplikacje normatywnych modeli postepowania decyzyjno-praktycznego do konkretnych mniej lub bardziej typowych które dotycza dylematów , konfliktów moralnych a te konflikty zaistnialy w podmiotowo-przedmiotowej strukturze kwalifikowanych praktyk społecznych.
Funkcjonuje poczawszy od lat 60tych XXw i koncentruje Se na praktycznych kwestiach aktywności ludzkiej.
Etyka stosowana- główne obszary badawcze i wzajemne relacje.
Wartosci uniwersalne, a podstawowe prawa człowieka:
Wartosci uniwersalne:
-zycie
-zdrowie
-sprawiedliwosc
-bezpieczenstwo
-milosc
-godnosc
-rownosc
Podstawowe Prawa Człowieka:
-do zycia
-do wolności i bezpieczeństwa
-zabraniajace niewolnictwa
-zabraniajace tortur i ponizania
-rownosc wobec instytucji sprawiedliwości
-do wolności mysli slowa sumienia i religii
-do prywatności-do swobodnego poruszania się
-prawa polityczne
*Przykładowe konflikty wartości uniwersalnych w etyce stosowanej:
-spr. A równość
-zdrowie a godność
-bezp. A wolność
-milosc a spr.
-milosc a wolność
-spr. A wolność
-bezp. A godność
*Pojęcie konfliktu moralnego (lac. Conflictus ,zdarzenie)-sytuacja polegające na konieczności podjecia dzialania którego realizacje wyznaczaja postulaty i wartości wykluczające się i może mieć:
-charakter obiektywny(konflikt rzeczywisty)
-charakter subiektywny(konflikt pozorny)
Niemożnosc równoczesnego zrealizowania antagonistycznych postulatów moralnych wymagających poswiecenia jednej wartości na rzecz innej może prowadzic do Anomii.
Anomia- utrata zdolności prawidłowego reagowania na sytuacje , niechęć wobec wszelkich systemów normatywnych , unikanie dzialania i podejmowanie decyzji może , prowadzic do autodestrukcji.
*Źródła elementów etycznych:
a)obowiązujące kodeksy
b)problemy językowe i wynikające z nich odmienne kryteria rozstrzygniec
c)nieprawidlowa ocena faktów
d)konflikt wartości lub norm moralnych
*Główne płaszczyzny powstawania konfliktów społecznych:
-sytuacje konfliktowe mogą wynikac ze sprzeczności norm zawartych w danej doktrynie moralnej
-jako wynik zinternalizowania (przyjmowania jako swoje) przez jednostki wartości i norm pochodzących z roznych systemów moralnych bądź ideologii.
-jako wynik jednoczesnej przynależności człowieka do grup spol akceptujących odmienne hierarchie wartości.
*Główne rodzaje dylematów:
a)egzystencjonalne-uswiadomiony konflikt wynikajacy z samej natury rzeczywistości i ulokowanego w niej człowieka-pozostawianie w zgodzie z samym soba jest zawsze kosztem pozostawania w niezgodzie z jakims fragmentem swiata
b)społeczne-dotycza wyboru miedzy dobrem indywidualnym a dobrem zbiorowości wyrstaja na tle dylematu egzystencjonalnego ,ogniskuja się w alternatywie być zgodnym z samym soba czy bycie w zgodzie ze spol.
c)moralne-dotycza podejmowania trudnych decyzji związanych z uznawaniem wartości moralnych równorzędnych lub uhierarchizowanych.
*Etyka specjalna- refleksja etyczna obejmujaca wyodrębnianie ze względu na ich specyfike sfery zjawisk moralnych np.:
-etyka sportu
-etyka zycia seksualnego
-etyka stos. Miedzynarodowych
-etyka zycia rodzinnego
-etyka zawodowa
*Etyka Zawodowa- zespol zasad i norm moralnych , przyjetych i usankcjonowanych w danym zawodzie charakteryzującym się szczegolna odpowiedzialnością wynikajaca z bezpośredniego kontaktu z wartościami uznanymi w społeczeństwie demokratycznym za naczelne, wymagając jednoczesnie specyficznej obrony działań przedstawicieli takich zawodów odmiennej od stosowanej wobec osób ich nie wykonujących.
Cechy charakteryzujące zawody profesjonalne:
1)coraz szersze i trudniejsze zdobywanie kwalifikacji zawodowych
2)składnik intelektualny jako istotny element praktycznego wykonywania pracy
3)świadczenie wazny Spolecznie usług
4)zezwolenie na wykonywanie zawodu, licencje, certyfikaty, stopnie zaawansowania zawodowego
5)względna autonomia wykonywanej pracy
6) zorganizowanie członków w stowarzyszenia profesjonalna lub samorząd zawodowy.
*Etyka Administracji.
*Zakres Przedmiotowy etyki w administracji:
a)próba ustanowienia i rozwoju regul dzieki którym mogą być rozwiązywane etyczne problemy w administracji(Becker,Jans,Sontag)
b)etyk w administracji wypelnia zadanie szczególnego odzwierciedlenia określonych etapów postepowania przeniesionych z prywatnych działań człowieka a zawierających zalozenia i wartości prywatnego zycia moralnego(Gustafson)
c)normatywne reguly postepowania wynikające z filozoficznej i religijnej tradycji i społecznie uwzględnione w działalności panstwa(Heans)
*Etyka urzednicza a etyka zawodowa.Podstawowe cele funkcjonowania:
a)Etyka zawodowa:
-ochrona praw i interesów patentów
-ochrona i przestrzeganie dyrektyw etyki zawodowej i godności zawodu
b)Etyka urzednicza:
-ochrona interesu publ
-dbalosc o interesy i dobre imie organizacji urzędniczej
*Podstawowe płaszczyzny aktywności w zakresie etyki administracyjnej:
-tworzenie kodeksów etycznych
-powolywanie organów chroniących etyczne postepowanie funkcjonariuszy
-dbalosc o przejrzystość działań publicznych(np. przetargi)
-intensyfikacja działań w zakresie odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych
*Funkcje etyki w administracji:
-wzmocnienie procesów demokratyzacji zycia publ
-zapewnienie odpowiednich warunków realizacji zadan i polityki adm
-tworzenie i podtrzymywanie zaufania do administracji
-przeciwdzialanie korupcji i nadużyciom funkcji publicznej
-funkcja ochronna w stosunku do urzedników pracujących rzetelnie i uczciwie
-funkcja edukacyjna inspirujaca doskonalenie procesu adm.
*Strukturalne cechy organizacji administracji:
-podzial zadan opartych na specjalizacji
-hierarchiczny podzial władzy i kompetencji
-formalny system regulacji prawnej określającej obowiązki ,uprawnienia , zadania i sposoby ich realizacji.
*Uczestnicy działan administracyjnych:
a)strony postepowania adm.
b)grupy interesów prawnych i faktycznych
c)grupy odbiorców usług publicznych
d)zwierzchnicy i podwładni osob które podejmuja decyzje
e)system sadownictwa, szczególnie adm.
f)mass media
*Uwarunkowania etyczne procesu administrowania:
a)prawo
b)etyka spoleczna
c)etyka organizacyjna
d)etyka profesjonalna (zawodowa)
e)moralność osobista
*Źródła nieetycznego postepowania urzedników:
a)wewnętrzne:-indywidualne predyspozycje osób wynikające z psychiki wychowania i doświadczeń zyciowych.
b)zewnętrzne:
*Organizacyjne-zakres ryzyka, formalna odpowiedzialność , kultura organizacyjna, stala kontrola publiczna,mała jawność dzialania , brak stabilności organizacyjnej.
*Publiczne- niska kultura polityczna, niestabilność prawa, silna ingerencja panstwa w mechanizmy rynkowe, brak wykształconych mechanizmów demokratycznych , społeczny system wartości i norm moralnych.
Podstawowe płaszczyzny dylematów urzędniczych:
1)Polityczna- okreslenie granic pomiedzy urzednikami a politykami ,parlamentarzystami i radnymi
2)Organizacyjna- okreslenie stosunku podległości i kompetencji pomiedzy urzednikami wyższymi i niższymi ranga
3)Funkcjonalna- okreslenie celów i funkcji pomiedzy organami adm publ z konsumentami efektów jej działań, czyli społeczeństwem.
*Hierarchia podstawowych ról urzednika administracji:
1)Przedstawiciel Spol
2)Przedstawiciel Panstwa
3)Pracownik urzedu administracji
4)Profesjonalista
5)Osoba prywatna.
*Kodeks Etyki Słuzby Cywilnej:
Par 1- wladza panstwowa jest wladza sluzebna
Par 2- wykonywanie obowiązków rzetelnie
Par 3- dba o rozwój wlasnych kompetencji
Par 4- jest bezstronny w wykonywaniu zadan i obowiązków
Par 5- neutralność polityczna
*Etyka biznesu:
- dziedzina etyki stosowanej zajmujaca się moralnym uzasadnieniem systemów ekonomicznych w skali konkretnego przedsiębiorstwa , skali narodowej i ponadnarodowej,globalnej.
*Geneza etyki biznesu:
a)Adam Smith- w „bogactwie narodów” zwracal uwage ze Zycie gosp nie może się rozwijac jeśli jego uczestnicy kieruja się tylko na zasady maksymalnego zysku. Etyka biznesu powstala w USa a zostala uznana za dyscypline akademicka około 1985r.
*Zasadnicze kierunki analizy w etyce biznesu:
1)analiza moralnych i niemoralnych zachowan wielkich korporacji oraz pojedynczych uczestników zycia gosp.
2)analiza możliwości i konieczności ponoszenia odpowiedzialności przedsiebioców wobec konsumentów i całego spol ,bezp pracy,praw pracwniczych,degradacji otoczenia.
3)analiza zasad strukturalnych wielkich korporacji ,sprzyjających moralnym postawom pracowników , kierownictwa a zniechęcających do zachowan niemoralnych.
4)Analiza sensu i stopnia wartościowania moralnych przenoszonych z jednostek ludzkich na korporacje , infrastrukture i systemy ekonomiczne
5)analiza miedzynarodowych powiązań gosp. W swietle relatyw izmów etycznych i kulturowych w tych czesciach swiata i panstwach ktre posiadaja odmiennie od zachodnich standardy moralne.
*Główni uczestnicy działalności gospodarczej-stakehoklersi:
1)wszyscy którzy współtworzą przedsiębiorstwo swa praca , wiedza i kompetencjami oraz swym kapitalem- wnetrze działalności przedsiębiorstwa (właściciele, kadra kierownicza,pracownicy)
2)wszyscy,którzy wchodza w bezposrednia styczność z roznymi przejawami działalności przedsieb.-bezposrednie otoczenie przedsiębiorstwa(klienci,dostawcy, kooperancji, konkurencji, przedsiębiorstwa)
3)różne wspolnoty poczawszy od lokalnej poprzez region, wspólnotę panstwowa , wspólnotę globalna-dalsze otoczenie działalności przedsiębiorstwa.
Wnetrze działalności przedsiębi...
agata-romanosia