Koziej_Strategia bezpieczeństwa_skrypt.pdf

www.koziej.pl

StanisławKoziej

STRATEGIABEZPIECZEŃSTWAIOBRONNOŚCI

RZECZYPOSPOLITEJPOLSKIEJ

POWSTĄPIENIUDONATO

Skryptinternetowy

www.koziej.pl

Warszawa/Ursynów 2008

www.koziej.pl

SPISTREŚCI

WST Ę P

1. STRATEGIA BEZPIECZE Ń STWA RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ Z 2000 ROKU

1.1. Cele i zasady polskiej polityki bezpiecze ń stwa

1.2. Ocena zagro Ŝ e ń i wyzwa ń

1.3. Działania narodowe

1.4. Działania integracyjne

1.5. Zaanga Ŝ owanie w procesy bezpiecze ń stwa mi ę dzynarodowego i

współpraca mi ę dzynarodowa

2. STRATEGIA OBRONNO Ś CI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Z

2000 ROKU

2.1. Interesy, cele i warunki bezpiecze ń stwa

2.2. Zasady i rodzaje działa ń strategicznych

2.3. Potencjał obronny

2.4. Przygotowania obronne

ZAKO Ń CZENIE

BIBLIOGRAFIA

www.koziej.pl

WST Ę P

Chocia Ŝ wst ą pienie do NATO było oficjalnie strategicznym celem Polski

od 1992 roku, to realne prace nad now ą koncepcja strategiczn ą w warunkach

członkostwa w Sojuszu rozpocz ę te zostały w praktyce w 1997 roku, z chwil ą

uruchomienia procesu akcesyjnego. 1 Prowadzone one były równolegle z

udziałem w pracach nad now ą koncepcj ą strategiczn ą NATO. 2 Takie

rozpocz ę cie prac koncepcyjnych dawało szans ę ich dokładnego

i wszechstronnego przeprowadzenia, wykorzystania zarówno ś rodowisk

eksperckich 3 , jak i zorganizowania porz ą dnej debaty publicznej – z takim

wyliczeniem, aby now ą strategi ę wprowadzi ć w Ŝ ycie natychmiast po

wst ą pieniu do NATO.

Niestety, ta szansa nie została wykorzystana. Nowa strategia

bezpiecze ń stwa i nast ę pnie strategia obronno ś ci zostały przyj ę te i wprowadzone

w Ŝ ycie dopiero około rok po tym, jak Polska stała si ę członkiem NATO. 4 Przez

ten czas – od marca 1999 roku Polska jako członek sojuszu obronnego miała

koncepcj ę strategiczn ą opracowan ą dla warunków samodzielno ś ci strategicznej.

Pod tym wzgl ę dem nie zdali ś my egzaminu na starcie naszego

członkostwa w NATO. Nie zdali ś my go wył ą cznie z własnej woli, jako Ŝ e prace

nad strategi ą były ś wiadomie i celowo opó ź niane. Kierowano si ę dyrektyw ą :

„poczekajmy, a Ŝ NATO przyjmie swoj ą koncepcj ę strategiczn ą na szczycie w

Waszyngtonie, wtedy, na jej podstawie, b ę dziemy mogli opracowa ć własn ą

strategi ę ”. Była to jednak Ŝ e przesłanka z gruntu bł ę dna. Zasadzała si ę ona na

(chyba pod ś wiadomym) traktowaniu sojuszu NATO wedle wzorców Układu

Warszawskiego, uznawaniu, Ŝ e strategia sojusznicza jest nadrz ę dn ą w stosunku

do strategii narodowej. Tak rzeczywi ś cie było w Układzie Warszawskim.

Pierwszy cało ś ciowy projekt nowej strategii bezpiecze ń stwa i obronno ś ci w warunkach członkostwa w NATO

zob. S. Koziej, Tezy i komentarze do prac nad strategi ą bezpiecze ń stwa i obronno ś ci Rzeczypospolitej Polskiej,

Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa – Toru ń 1998. Równie Ŝ : Wydawnictwo AON, Warszawa 1998.

2 Na ten temat zob. m.in. S. Koziej, Szkic do dyskusji o przyszłej strategii poszerzonego NATO (Spojrzenie

z polskiej perspektywy), Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa – Toru ń 1998.Równie Ŝ : Wydawnictwo

AON, Warszawa 1998.

3 Na uwag ę zasługuj ą zwłaszcza prace badawcze zlecone przez Departament Systemu Obronnego MON

i prowadzone przez zespół naukowy Akademii Obrony Narodowej pod kierownictwem gen. dyw. prof. dra hab.

Bolesława Balcerowicza (temat badawczy „KAPPA” – Przygotowanie i prowadzenie wojny obronnej przez

Polsk ę po 2000 roku ).

4 Strategi ę obronno ś ci przyj ę ła Rada Ministrów 23 maja 2000 roku, po uprzednim przyj ę ciu strategii

bezpiecze ń stwa 4 stycznia 2000 roku.

www.koziej.pl

Ale w NATO jest akurat odwrotnie. Pierwotne s ą strategie narodowe,

jasno zdefiniowane interesy i cele narodowe oraz ś rodki, jakie pa ń stwo wydziela

do ich osi ą gni ę cia i dopiero ze zderzenia tych Ŝ e narodowych strategii wyłania

si ę , w drodze negocjacji i przyjmowana na zasadzie consensusu, wspólna

strategia sojusznicza. Czekanie zatem z okre ś leniem własnej strategii narodowej

na przyj ę cie strategii sojuszniczej było bł ę dem wynikaj ą cym z naszej

niedojrzało ś ci członkowskiej i z kierowania si ę stereotypami z czasów Układu

Warszawskiego. Taka postawa była niezrozumiała dla naszych sojuszników,

aczkolwiek przyjmowana do wiadomo ś ci („wasza sprawa”).

Zdecydowano si ę na przyj ę cie dwóch odr ę bnych dokumentów „Strategia

bezpiecze ń stwa Rzeczypospolitej Polskiej” i „Strategia obronno ś ci

Rzeczypospolitej Polskiej” po upadku pierwotnej propozycji, aby opracowa ć

i przyj ąć jeden dokument pa ń stwowy, traktuj ą cy w sposób zintegrowany o

strategii bezpiecze ń stwa i obronno ś ci, który byłby uzgodniony mi ę dzy Rz ą dem i

Prezydentem RP oraz ostatecznie przyj ę ty przez Parlament. Podstawowy zarzut

formalny, jaki był wysuwany wobec obydwu przyj ę tych dokumentów, to ten, Ŝ e

miały one wył ą cznie rz ą dowy charakter, jako przyj ę te bez udziału Prezydenta

RP i Parlamentu. Nie wykorzystana została szansa, aby nada ć tym dokumentom

rang ę ogólnopa ń stwow ą , a tym samym podnie ść wyra ź nie ich znaczenie i moc

sprawcz ą .

www.koziej.pl

1. STRATEGIA BEZPIECZE Ń STWA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Z 2000 ROKU

„Strategia bezpiecze ń stwa Rzeczypospolitej Polskiej” przyj ę ta w 2000

roku koncentruje si ę na ustaleniu podstaw polskiej polityki bezpiecze ń stwa,

ocenie zagro Ŝ e ń i wyzwa ń oraz okre ś leniu rodzajów aktywno ś ci i instrumentów

realizacji tej polityki. Definiuje równie Ŝ podstawy strategii obronno ś ci, które

nast ę pnie rozwini ę te zostały w odr ę bnym dokumencie. Strategi ę t ę ,

przygotowan ą przez MSZ, charakteryzuje pewna niekonsekwencja, jako Ŝ e

ogranicza si ę ona w zasadzie jedynie do dwóch dziedzin bezpiecze ń stwa

pa ń stwa, a mianowicie polityki zagranicznej i obronno ś ci. Z góry zrezygnowano

z zajmowania si ę innymi dziedzinami bezpiecze ń stwa narodowego.

1.1. Cele i zasady polskiej polityki bezpiecze ń stwa

Dokument na samym pocz ą tku ustanawia strategiczne cele polskiej

polityki bezpiecze ń stwa , zaliczaj ą c do nich:

- zagwarantowanie niepodległo ś ci, suwerenno ś ci, integralno ś ci

terytorialnej pa ń stwa oraz nienaruszalno ś ci jego granic,

- zagwarantowanie ochrony demokratycznego porz ą dku

konstytucyjnego, w tym w szczególno ś ci pełni praw i wolno ś ci oraz

bezpiecze ń stwa obywateli RP,

- stworzenie jak najlepszych warunków dla wszechstronnego i

stabilnego rozwoju społecznego i gospodarczego kraju, dobrobytu jego

obywateli, a tak Ŝ e dla zachowania dziedzictwa narodowego i rozwoju

narodowej to Ŝ samo ś ci,

- wnoszenie wkładu w budow ę trwałego, sprawiedliwego ładu

pokojowego w Europie i na ś wiecie, opartego na warto ś ciach

demokracji, praw człowieka, praworz ą dno ś ci oraz solidarno ś ci.

Stosownie do tych celów oraz podstawowych uwarunkowa ń polskiej racji

stanu precyzuje si ę podstawowe zasady polskiej polityki bezpiecze ń stwa ,

wymieniaj ą c w ś ród nich nast ę puj ą ce:

- Polska traktuje bezpiecze ń stwo w sposób kompleksowy,

uwzgl ę dniaj ą cy znaczenie i wpływ ró Ŝ norodnych czynników

politycznych,

ekonomicznych,

społecznych,

ś rodowiskowych, energetycznych i innych;

- Polska realizuje swoj ą polityk ę bezpiecze ń stwa zgodnie z Konstytucj ą

Rzeczypospolitej Polskiej, z poszanowaniem prawa

mi ę dzynarodowego, zgodnie z celami i zasadami Karty Narodów

Zjednoczonych oraz dokumentów Organizacji Bezpiecze ń stwa i

militarnych,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: