Tołstoj, Lew - Eseje (Jasna Polana).pdf - Tołstoj, Lew - majoballs

L EW T OŁSTOJ

JASNA POLANA

teksty zaczerpnięte z jasna-polana.blogspot.com

Carthago delenda est

La Vita internationale i L’Humanite nouvelle wysłały mi na-

stępujący list:

„Drogi panie. W celu pogłębienia rozwoju idei humanitarnych

i cywilizacji, La Vita internationale (z Milano), przy wsparciu:

L’Humanite nouvelle (z Paryża i Brukseli), uznało za konieczne za-

jąć się trudnym problemem, który pojawił się ostatnio. Chodzi o de-

likatną kwestię, co do której Francja, jak również cały świat podcho-

dzą z płomienną żarliwością – mamy na myśli problem wojny i mi-

litaryzmu. W tym celu prosimy wszystkich w Europie, którzy biorą

udział w polityce, sztuce i ruchu robotniczym, a nawet tych, którzy

zajmują najwyższe stanowiska w armii, aby pomogli nam w tym cy-

wilizowanym zadaniu, odpowiadając na następujące pytania:

1. Czy historia, prawo i postęp ciągle wymagają wojny pomię-

dzy cywilizowanymi krajami?

2. Jakie są intelektualne, moralne, fizyczne, ekonomiczne i po-

lityczne efekty militaryzmu?

3. Jakie są, w interesie przyszłej cywilizacji świata, rozwiąza-

nia na poważne problemy wojny i militaryzmu?

4. Jakie środki mogłyby najszybciej poprowadzić do tych roz-

wiązań?”

Nie mogę ukryć uczuć wstrętu, oburzenia, a nawet rozpaczy,

które obudził we mnie ów list. Oświeceni, rozsądni, dobrzy Chrze-

ścijanie, którzy wpajają zasady miłości i braterstwa, którzy uważają

morderstwo za straszną zbrodnię, którzy, poza niewieloma wyjątka-

mi, nie potrafią zabić zwierzęcia – nagle wszyscy ci ludzie, pod wa-

runkiem, że zbrodnie te nazwiemy wojną, nie tylko uważają, że

zniszczenie, rabunek i mordowanie ludzi jest właściwe i legalne, ale

sami przyczyniają się do tych rabunków i morderstw, przygotowują

się do nich, biorą w nich udział i są z nich dumni.

Ponadto, zawsze i wszędzie powtarza się ten sam fenomen:

większość ludzi – wszyscy ludzie pracy – ci sami, którzy popełniają

rabunki i morderstwa, ci, na których spada cały ciężar, nie planują,

nie przygotowują, ani nie pragną tych rzeczy, ale biorą w nich

udział wbrew własnej woli, tylko dlatego, iż umieszczono ich w ta-

kiej sytuacji i przekonano, że będą cierpieć bardziej, jeżeli odmówią.

Ci natomiast, którzy planują i przygotowują te rabunki i morder-

stwa oraz zmuszają ludzi pracy, aby brali w nich udział, są nieznacz-

ną mniejszością, żyjącą w luksusie i nieróbstwie, korzystając z pracy

robotników.

To kłamstwo trwa już od długiego czasu, ale ostatnio bezczel-

ność oszustów osiągnęła skrajność i wielka część produkcji zostaje

zabrana robotnikom i użyta na przygotowania do rabunków i mor-

derstw. We wszystkich konstytucyjnych krajach Europy wzywa się

wszystkich robotników, aby brali w tym udział. Międzynarodowe

stosunki są celowo coraz bardziej komplikowane, co prowadzi do

wojen. Bez żadnej przyczyny łupi się pokojowe kraje. Każdego

roku, w tym, czy innym miejscu ludzie mordują i łupią, i wszyscy

żyją w stałym strachu wzajemnego rabunku i morderstwa.

Wydaje się jasne, że wszystkie te rzeczy mają miejsce, ponieważ

mniejszość korzystająca z tego oszustwa oszukuje szerokie masy

ludzkie. Dlatego pierwszym zadaniem tych, którzy chcą uwolnić lu-

dzi od zła spowodowanego przez to wzajemne mordowanie się i ra-

bowanie, powinno być obnażenie oszustwa, któremu podlegają

masy pracujące, wskazanie, na czym polega to oszustwo, jakimi

środkami się go utrzymuje i jak się od niego uwolnić.

Niestety oświeceni ludzie Europy nie robią nic takiego. Pod

pretekstem pracy nad ustanowieniem pokoju, zbierają się to w jed-

nym, to w innym mieście europejskim i siedząc przy stołach, z po-

ważnymi minami, dyskutują, jak najlepiej przekonać tych zbójów,

którzy żyją z rabunku, aby porzucili ten proceder i stali się spokoj-

nymi mieszkańcami. Zadają wtedy głębokie pytania: najpierw, dla-

czego wojna ciągle jest konieczna z punktu widzenia historii, prawa

i postępu (tak, jakby te wymyślone przez nas fikcje mogły wymagać

od nas porzucenia podstawowych praw moralnych). Po drugie, ja-

kie są konsekwencje wojny (jakby istniała jakakolwiek wątpliwość,

że wynikiem wojny zawsze jest ogólne cierpienie i korupcja). I osta-

tecznie: jak rozwiązać problem wojen (tak, jakby wyleczenie ludzi

z ich urojeń, które jasno widzimy, przedstawiało wielką trudność).

To straszne! Widzimy na przykład, jak zdrowi, spokojni i czę-

sto szczęśliwi ludzie, rok w rok udają się do jaskini hazardu, jak

Monte Carlo, i przynosząc korzyść jedynie właścicielom tych jaskiń,

zostawiają tam zdrowie, spokój, honor, a często nawet i życie. Szko-

da nam tych ludzi; jasno widzimy, iż oszustwo, któremu podlegają,

leży w pokusach, którymi zostają zwabieni hazardziści, w nierów-

ności szans i w zauroczeniu hazardzistów, którzy chociaż w pełni

świadomi, iż prawie na pewno przegrają, mimo to mają nadzieję

chociaż raz mieć więcej szczęścia niż reszta. To wszystko jest dosko-

nale jasne.

I wtedy, aby uwolnić ludzi z tych nieszczęść, zamiast wskazać

im pokusy, którym podlegają, czy fakt, że prawie na pewno prze-

grają oraz niemoralność samego hazardu, który oparty jest na ocze-

kiwaniu nieszczęścia innych – zamiast wskazać im te wszystkie rze-

czy, zbierają się z poważnymi twarzami i radzą, jak sprawić, aby wła-

ściciele kasyn sami z siebie pozamykali swoje lokale. Piszą o tym

książki i zadają sobie pytania, czy historia, prawo i postęp wymagają

istnienia kasyn, oraz pytają, jakie są ekonomiczne, intelektualne,

moralne i inne konsekwencje ruletki.

Jeżeli człowiek pije, a ja mówię mu, że on sam może porzucić

nałóg, że musi to zrobić, istnieje szansa, że mnie posłucha. Jeśli jed-

nak powiem mu, że jego pijaństwo jest skomplikowanym i trud-

nym problemem, który my, uczeni, próbujemy rozwiązać na na-

Tołstoj, Lew - Eseje (Jasna Polana).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: