NON STOP 1983.05.pdf

W NUMERZE:

Na okładce:

PUNKT

ZEROWY

Jerzy

Przybysz 3

Małgorzata

Ostrowska

KAROL MUSIOŁ

BO DIDDLEY — ROCK AND ROLL NIE UMARŁ

Jerzy

Bojanowicz

Z ZAGRANICY TELEGRAFICZNIE — Roman Waschko 6

Solistka grypy Lombard od

niedawna plasuje się w czo-

lówce przedstawicielek pol-

skiej muzyki rozrywkowej, a

ściślej: krajowego rocka. Jest

laureatką ostatniego plebiscy-

tu NON STOPU „Najpopular-

niejsi w roku 1982". W ka-

tegorii wokalistek zajęła bo-

wiem piąte miejsce. Głów-

nym zajęciem Małgorzaty Os-

trowskiej jest oczywiście

śpiewanie. Od czasu do czasu

jednak sięga po pióro, by na-

pisać tekst piosenki. Jej au-

torstwa są m.in. słowa do

niedawnego przeboju Lom-

bardu - „Znowu radio".

Wzloty i upadki Kevina Rowlanda — MIAŁ ZOSTAĆ

KSIĘDZEM

—

Marek

Wiernlk

REZERWAT BEZ GRANIC — Rafał Szczęsny

Wagnerowski

Ten stary, dobry rock — JANIS JOPLIN

— Wojciech Soporek

Nowości techniki — VIDEO PORTABLE

— Andrzej

Dąbrowski

Rozmowa z Markiem Grechutą — POEZJA NIE

STARZEJE SIĘ —

Istvan

Grabowski

Pop Foto — CABTAIN

SENSIBLE

16—17

Jazz — MILES DAVIS W POLSCE?

— Wojciech Soporek

(WSOP)

Z KRAJU JEDNYM TCHEM —

J erzy

Bojanowicz

Prywatna fonografia — NIE TYLKO ROCK

— Jerzy

Bojanowicz

KALENDARIUM — RW

ROZMAWIAMY Z CZYTELNIKAMI

LISTA PRZEBOJÓW I PROPOZYCJI NS

Od początku lat sześćdziesiątych przeżyliśmy

kilką boomów w polskiej muzyce rozrywkowej.

Zawsze ilekroć wracamy myślą do tych lat,

dochodzimy do przekonania, że pierwszy boom

liczy się najbardziej. Jednocześnie każde na-

stępne uderzenie jest jakby słabsze. Obecnie

Polska czeka na kolejny wstrząs muzyczny, któ-

ry poruszy umysły ludzkie tak jak ten pierw-

szy sprzed ponad dwudziestu lat.

gardy i utanecznionego rocka. Do konwencji

disco było jednak jeszcze daleko.

W latach 1976—78 na chwilę wypłynęły kosz-

mary muzyczne proponowane przez Skaldów,

Czerwone Gitary, Jarocką i innych. Był to jed-

nak krótki zły sen. Oto bowiem już w 1978 ro-

ku zatriumfowała Młoda Generacja: Exodus i

Krzak, a rok później Kombi. W owym czasie

grupy te były już po pierwszych profesjonal-

nych nagraniach fonograficznych. Szczyt ich

popularności trwał jednak dość krótko i przy-

padał na lata 1979-1981. Naturalnie obecnie

grupy te nadal odgrywają znaczącą rolę na pol-

skiej estradzie, jednakże ich działalność przy-

słoniły poszukiwania innych formacji zarówno

starszych stażem tak jak choćby Maanam, jak

Wówczas nazywano to muzyką młodzieżową.

Było to bardzo mocne uderzenie. Wraz z muzy-

ką swoje poszukiwania rozpoczął polski film.

Coś drgnęło. Nie tak dawno, bo w połowie lat

JERZY W. PRZYBYSZ

pięćdziesiątych pękły żelazne sztance i ograni-

szenia w rodzimej kulturze. Tym ostrzej więc

uderzyła muzyka młodzieżowa im bardziej lu-

dzie byli oddaleni od muzyki w ogóle. Śmiesz-

nym szaleństwem wydawało się wówczas kilka

grupek młodych ludzi z gitarami własnej pro-

dukcji. Jednakże w wyniku realizacji szczeciń-

skiego pomysłu „Szukania Młodych Talentów"

z 1962 roku, muzyka nastolatków zaczęła sama

tworzyć kanony odpowiadające tej idei. Powsta-

ły pomysły na ubrania, fryzury, młodzi zaczęli

także mówić własnym językiem. Piorun trafił

w samo serce mieszczańskiej, mało tolerancyj-

nej i pruderyjnej kultury. Popularność powsta-

łych w owych latach zespołów trwała później

przez bardzo długi czas. Ten okres był najdłuż-

szy i najtrwalszy w rodzimej pop kulturze.

Wraz z w ydaniem płyty Krzysztofa Klenczona,

zatytułowanej „Nie przejdziemy do historii",

jakby na potwierdzenie tych słów wszystko za-

częło się kruszyć. Czy jednak na pewno? Otóż

nie. Nadchodziła bowiem kolejna fala..

Na Zachodzie od co najmniej dwóch lat chłop-

cy z Liverpoolu stawali się coraz bardziej zbęd-

ni. Rosło już zapotrzebowanie na legendą o

nich. Pierwszy zrozumiał to John Lennon. Dla-

tego też nigdy później nie chciał zgodzić się na

jakiekolwiek powroty. Młodzież całego świata

była zajęta ideą: „Make love not war". Muzy-

ka więc skłaniała ąię w stronę głów ogarnię-

tych pacyfizmem i odrobiną „trawki". W Polsce

od początku lat siedemdziesiątych zaczynają się

tworzyć zespoły grające muzykę hard rockową.

Ze starych grup jedynie Czerwone Gitary pró-

bowały nadążyć za czasem. Skończyło się to

jednak fiaskiem. Tworzyło się autentyczne pod-

ziemie muzyczne. Wielu zespołów nie dopusz-

czano do nagrań radiowych, decydujących o

sukcesie lub klęsce wykonawców. Owe zespoły

koncertowały w fatalnych warunkach. Działały

w stałej prowizorce. Była jednak idee fixe, dla

której warto było się męczyć. Ta grupa zespo-

łów przetrwała o wiele krócej od poprzedników.

Klan, Hokus, Romuald i Roman czy System

istniały na rynku dwa, trzy lata. Przetrwała

jedynie Budka Suflera, która wszakże wyko-

nywała odmienną muzykę z pogranicza awan-

przede wszystkim szeregu bardzo młodych ze-

społów. Był to kolejny skok do przodu. Roz-

poczęła się ekspansja rocka spod znaku new

wave. Pojawiły się nawe grupy. Przede wszyst-

kim Kryzys zreorganizowany następnie w Bry-

gadę Kryzys i Tilt. Zespołom tym patronowa-

ły najczęściej kluby studenckie lub... nikt. Na

czoło wybiły się, czekająca cztery lata na swój

dzień, Republika oraz Maanam i Oddział Za-

mknięty. Sporo mówi się także o Dezerterze,

znanym wcześniej pod nazwą SS-20.

Trudno jest dokładnie powiedzieć co będzie

z polską muzyką rozrywkową za kilką czy kil-

kanaście lat. Dzisiejszy rodzimy show business

wymyka się wszelkim przewidywaniom. Zaska-

kuje nieoczekiwanymi pomysłami. Jednakże

faktem jest, że okresy popularności tego czy

owego skracają się coraz bardziej. Co będzie,

kiedy przedział czasowy popularności skróci się

w polskich warunkach do jednego przeboju.

Prawdopodobnie te grupy, które będą chciały

dłużej trwać na listach przebojów zmuszone

zostaną do pobierania nauki — pisania aranża-

cji oraz zdobycia ogólnych wiadomości z dzie-

dziny kompozycji. Być może zakodowana w

podświadomości informacja, że większość po-

pularnych zespołów to kolosy na glinianych no-

gach, każe walczyć wielu muzykom o najwyż-

sze stawki honoracyjne nie zawsze zasłużone.

Mało kto wie, że czołówka polskiej rozrywki

nie posiada weryfikacji. Może to być objawem

tego, że prawo nie nadąża za szybkim rozwo-

jem muzyki dla młodzieży. Mam tu na myśli

szalenie popularne zespoły, których gwiazda

wzeszła całkieni niedawno. Natomiast gaże po-

bierane przez owe zespoły są niewspółmiernie

wysokie do atrakcyjności i jakości ich propozy-

cji.

Kultura to najbiedniejsza, z inwestycyjnego

punktu widzenia, sfera naszego życia. Tworze-

nie wysokich honorariów zawyża cenę biletów.

Wbrew pozorom, nie jest to tylko widzimisię

muzyków, lecz ewidentny wzrost kosztów ich

utrzymania. Do tęgo rodzaju żądań zmusza ze-

społy życie. Albowiem będąc „na trasie" trze-

ba wydać na swoje utrzymanie około 500 zł

dziennie zakładając, że muzyk posiada sprzęt

niezbędny do wykonywania zawodu, I to jest

jeden z argumentów tłumaczących fakt pod-

wyższania honorariów. Jedną — być może

najważniejszą — z przyczyn owego stanu rze-

czy jest brak odpowiednich przepisów, regulu-

jących tę sprawę. Z drugiej jednak strony,

najlepsze nawet przepisy nie nadążą za stale

zmieniającą się sytuacją na rynku muzyki

rozrywkowej. Może więc wystarczy zwyczaj

uzgadniania honorariów? Zespół zarabiałby

tyle, ile jest wart w odczuciu publiczności

oraz agencji koncertowych. Sprawy fiskalne

można by zaś rozwiązać przez odpowiednie

normy ustalenia.

Dzisiaj już powszechnie wiadomo,

że jeśli nie nastąpi radykalna zmiana prze-

pisów, totalny bałagan na niwie rozrywki

jest nieunikniony. Na Skutek stale zmniej-

szających się wymagań gwarantujących

zdobycie popularności, do grona najlepszych

grup muzycznych zacznie zakradać się szmira z

rozstrojoną gitarą. Staniemy się świadkami nie-

bywałego regresu muzycznego okrytego płasz-

czykiem takiego czy innego stylu, a młodzi mu-

zycy w dalszym ciągu omijać będą tak podsta-

wowe zasady pracy jak umiejętność zapisywa-

nia aranżacji.

Proces unowocześnienia polskiej muzyki roz-

rywkowej jest zbyt gwałtowny i chaotyczny,

aby wyciągać zeń zbyt optymistyczne wnioski.

Zmiany, które w innych krajach trwały latami,

u nas zachodzą w ciągu miesięcy. Owe chao-

tycznie gwałtowne przemiany pociągają za so-

bą nietolerancję i niezdrową konkurencję. Nie

ma więc u nas miejsca na współżycie nowocze-

snego disco z heavy metal rockiem. Popadamy

z jednej skrajności w drugą. Nie trzeba chyba

wyjaśniać, że taka sytuacja nie sprzyja powsta-

waniu wybitnych dzieł i wartości, za to stymu-

luje działania przeciętne. Najlepszym tego do-

wodem jest Telewizyjna Lista Przebojów, gdzie

sztucznie iluminowana gwiazda Krystyny Gi-

żowskiej jest umieszczana obok znakomitej

Krystyny Prońko, a pseudo- kantrowe utwory

innych wykonawców istnieją obok muzyki

Kombi czy usuniętego Oddziału Zamkniętego.

Wprost trudno uwierzyć, że piosenka-kandydat-

ka grupy Lady Pank pozostaje w cieniu „świa-

towego" uśmiechu Renaty Danel. To są dowody

krzywicy naszego rozrywkowego życia muzycz-

nego. Bronić się przed nią możemy jedynie po-

przez udostępnienie studiów nagraniowych mło-

dym zespołom, takim jak gdański Wrak, wroc-

ławski Funk Factory czy warszawskie Slim i

Dezerter. Wydaje się, że ta część młodego pol-

skiego rocka może zaważyć na rodzimej roz-

rywce w bardzo niedalekiej przyszłości. Repub-

lika i Perfect zejdą z czołówek list przebojów.

Zgodnie z rozwojem naszego rynku muzycznego

postępującgo według prawideł ciągu geome-

trycznego, już wkrótce rozpocznie się jeszcze

krótsze panowanie kolejnej generacji zspołów.

Nie czekajmy jednak biernie na punkt zero-

wy. Gonitwa za wszelką nowością może nie

przynieść oczekiwanych rezultatów. Czasami

zbyt wcześnie zapominamy o niedawnych,

wartościowych czasem dokonaniach. Zastanów-

my się czy moda zawsze musi zwyciężać

sztukę?

JERZY PRZYBYSZ

Karol Musioł — twórca KFPP

Był najsłynniejszym i najpo-

pularniejszym opolaninem doby

powojennej, barwną postacią,

wspaniałym człowiekiem — wiel-

kiego serca, pełnym młodzieńcze-

go zapału i energii, twórczych

planów i nowych projektów, go-

rącym patriotą.

Karol Musioł urodził się 27.10.

1905 roku w Biertułtowych koło

Rybnika w rodzinie górniczej, W

okresie międzywojennym był ak-

tywnym działaczem kulturalnym,

m.in. prezesem Okręgowego

Związku Kół śpiewaczych w Wo-

dzisławiu, walczącym o polskość

Śląska. Uczestnik III Powstania

Śląskiego, organizator oddziałów

młodzieży powstańczej, podczas

wojny dostał się pod Kutnem do

niewoli i podzielił los „uwięzio-

nych w Wehrmachcie", skąd u -

ciekł w 1944 r. Zaraz po zakoń-

czeniu wojny wraca z Francji

na czele 1800 Ślązaków. Oddaje

się do dyspozycji wojewody ślą-

sko-dąbrbwskiego, generała Alek-

sandra Zawadzkiego, który kie-

ruje Go do pracy na Opolszczyz-

nie. Po kilkuletniej pracy w Dą-

browie Niemodlińskiej, a następ-

nie w Niemodlinie, gdzie był jed-

nym z organizatorów polskiej ad-

ministracji, zostaje w 1952 r. prze-

wodniczącym Miejskiej Rady Na-

rodowej w Opolu.

Jako burmistrz Opola, „Papa

Musioł" staje się szybko sławny

w całym kraju. Jego nazwisko

jest nierozerwalnie związane z

odbudową miasta, w tym zabyt-

ków i starówki, powołaniem To-

warzystwa Przyjaciół Opola, bu-

dową Klubu TPO (natychmiast

nazwanego „Musiołówką"), ini-

cjatywą budowy amfiteatru 1000-

-lecia i szkoły muzycznej, orga-

nizacją „Dni Opola" i — przede

wszystkim — Krajowego Festiwa-

lu Polskiej Piosenki.

„Nie sposób na chwilę nie cof-

nąć taśmy wspomnień do począt-

ków, a więc roku 1963, kiedy to

Jerzy Grygolunas i Mateusz Swię-

cicki proponują zorganizowanie w

Opolu festiwalu polskiej piosen-

ki. Niełatwo było mi podjąć, ja-

ko ówczesnemu gospodarzowi mia-

sta, jednoznaczną decyzję.. Było

to bowiem novum, które syste-

mem łańcuchowym miało prze-

obrazić dotychczasowe układy nie

tylko w samym mieście, ale w

dalszej konsekwencji stać się wy-

znacznikiem gustów szerokiego

odbiorcy polskiej piosenki w ca-

łym kraju i poza jego granica-

mi".

Tak też się stało, a Opole zy-

skało przydomek „stolicy polskiej

piosenki",

Do ważnych inicjatyw kultural-

nych zainicjowanych przez Karo-

la Musioła należy wydawanie

zbiorów bajek, podań i gadek

śląskich. Albowiem był On au-

tentycznym Ślązakiem, co zresz-

tą stale podkreślał. Na inaugu-

rujących kolejne festiwale, boga-

tych konferencjach prasowych i

spotkaniach z wykonawcami, w

programach telewizyjnych i licz-

nych wywiadach.

Ostatnio myślał o utworzeniu

centrum taneczno-rozrywkowego

— placówki łączącej szkołę tań-

ca z dyskoteką, uczącej młodzież

kultury w szeroko pojętym jej

zakresie.

Za swą działalność społeczną,

polityczną i kulturalną był wie-

lokrotnie odznaczany. Posiadał

Medal Kapituły Gwiazdy Śląskiej,

Gwiazdę Śląską, Krzyż na Ślą-

skiej Wstędze Waleczności i Za-

sługi, Krzyż Kawalerski Orderu

Odrodzenia Polski i Order

Sztandaru Pracy I klasy oraz sze-

reg odznaczeń regionalnych.

Karol Musioł zmarł 21 marca

po długiej i ciężkiej chorobie.

Odeszła postać będąca wlelkim

symbolem walki o polskość Ślą-

ska Opolskiego i odbudowy Ziem

Zachodnich. Człowiek, który

wniósł nieprzemijające wartości

w historię Opolszczyzny i rozwój

polskiej kultury muzycznej. (boj)

Ostatecznie wystąpił w Ka-

towicach, Krakowie i Wro-

cławiu. W Katowicach tylko

dlatego, że organizatorzy „Vo-

cal-Rock'83" — strefowych e-

liminacji do Ogólnopolskiego

Młodzieżowego Przeglądu Pio-

senki, które odbywały się w

,,Spodku" — zgodzili się na

udział Bo Diddley'a w cha-

rakterze gwiazdy wieczoru.

Sądzę, że później żałowali,

gdyż na koncerty, które wień-

czyły występy TSA i Bajrnu

sprzedno wszystkie bilety, na-

tomiast podczas występu je-

dnego z prekursorów rock

and rolla ogromna sala była

wypełniona w połowie! Po-

dobnie było we Wrocławiu,

gdzie w ostatniej chwili prze-

menty encyklopedii i leksyko-

nów. Niestety! Mój rozmów-

ca okazał się człowiekiem za-

patrzonym w siebie. „Ja by-

łem pierwszy, to mnie nie in-

teresuje, nie ma o czym mó-

wić". Taki był ton kolejnych

odpowiedzi; znacznie krót-

szych od poprzedzających je

pytań. Dlatego zamiast pla-

nowanego wywiadu, przedsta-

wiam kilka luźnych wypo-

wiedzi Bo Diddley'a, które —

jak sądzę — zainteresują czy-

telników.

„Rock and roll nie umarł,

choć w swoim podstawowym

wydaniu wyraźnie się osłabił.

Ja byłem pierwszy. Przez

cały czas konsekwentnie pra-

wało się utwory, inne obo-

wiązywały schematy melo-

dyczne. Dziś zostały one ,,wy-

wrócone". Tego nie rozu-

miem i nie akceptuję. Wiem,

że każdy okres ma swoje

prawa. Dzisiejsza młodzież

jest przygotowana do odbioru

innej muzyki i chce słuchać

nowych wykonawców. Po-

przednia generacja mnie a-

kceptowała, obecna akceptuje

innych.

Obecnie nowe zespoły czy

soliści mają dużo łatwiejszy

start. Łatwiejsze życie, bez

względu na to czy są czar-

nymi czy białymi wykonaw-

cami. A dawniej to miało

znaczenie i chyba dlatego ta-

ką karierę zrobił właśnie El-

vis Presley. Dziś mają prze-

tarty szlak przez takich wy-

konawców jak ja. Dzisiaj wy-

starczy zagrać 2—3 utwory i

być zauważonym. Firma pły-

towa wyda singla i jeśli zo-

Bo Diddley

ROCK AND ROLL NIE UMARŁ

niesiono jego wystąp z Hali

Ludowej do Wojewódzkiego

Domu Kultury.

Czy rzeczywiście młodzież,

zauroczona produkcjami

AC/DC i zespołów podobnych

nie jest zainteresowana „ko-

rzeniami" współczesnego roc-

ka? Nie wierzę! Tym bar-

dziej, że ci, którzy wytrwali

dość przydługie eliminacje

doskonale się bawili w trakcie

występu Bo Diddley'a; oklas-

kiwali jego solówki gitarowe,

„rozmowy" z basistą, odpo-

wiadali na zawołania z estra-

dy. Z drugiej strony... Nie ża-

łuję wyjazdu do Katowic,

choć występ legendarnego

rock and rollowca nieco mnie

rozczarował. Może sprawiły to

zbyt długie, w sumie mono-

tonne, partie instrumentalne,

a może po prostu widok si-

wego gitarzysty, zachowują-

cego się jak dwudziestolatek!

Wyszedłem z godzinnego kon-

certu z uczuciem niedosytu,

świadom jednak tego, że o-

bejrzałem autentyczny kawa-

łek historii rocka. I choćby

za to należą się „Pagartowi

wielkie brawa!

Przy okazji postanowiłem

przeprowadzić z bohaterem

wieczoru wywiad. Obszerny,

jako że interlokutor jest po-

stacią jakby nie było już hi-

storyczną. Przygotowałem py-

tania, na które odpowiedzi

wianne były zastąpić frag-

cowałem. Około 1970 r. mia-

łem okres przerwy, który był

spowodowany przeprowadzką

z Chicago do Los Angeles i

wynikającymi z niej proble-

mami.

Lubię muzykę symfonicz-

ną, klasyczną. Nie interesuje

mnie jazz, choć wiem, że gra-

ją go świetni muzycy. Jednak

fakt, że jakiejś muzyki nie

słucham, wcale nie oznacza,

że jej nie lubię. Jazz mnie

nie inspiruje — po prostu nie

ma w nim elementów, które

mógłbym wykorzystać.

Łączenie rocka z jazzem

czy z muzyką symfoniczną nie

jest zbyt rozpoznawalne. Rock

and roll zawsze charakteryzo-

wał się podstawowym „kro-

kiem", nutami łatwo rozpo-

znawalnymi dla początkują-

cych. Formą nowego kierun-

ku był acid-rock, który dla

mnie był zwyczajnym pop-

-rockiem, opartym na elemen-

tach rock and rolla. Podobnie

jest dziś z new wave. To

wszystko jest zwyczajnym ko-

piowaniem rock and rolla.

Bardzo lubię reggae, nato-

miast nie przywiązuję żadnej

wagi do heavy-metalu. Po-

dział rocka na heavy-metal,

new wave, disco, reggae u-

łatwia identyfikację tych

przemieszanych obecnie kie-

runków. Współczesnej muzyki

niekiedy nie rozumiem. W

moich czasach inaczej budo-

stanie sprzedany w dużych

ilościach — już jesteś na

szczycie.

Czy jestem w stanie okre-

ślić swoją dyskografię? Nie-

stety jest ona wielką niewia-

domą. Jest to przykre, gdyż

właśnie największą niewia-

domą jest dla mnie. W kata-

logach wielu firm znajdują

się moje płyty, a ja nic o

tym nie wiem. Moi przyja-

ciele, kolejni managerowie

sprzedawali nagrania bez mo-

jej zgody i dlatego teraz nie

wiem, gdzie się one ukazały,

w jakich nakładach, a prze-

de wszystkim — co!

W Polsce wystąpiłem z mu-

zykami dobranymi tylko na

tę trasę. Rok temu jeździłem

ze swoją córką. Zbieram mu-

zyków, którzy chcą praco-

wać, dawać z siebie wszystko.

Dla mnie nie jest istotna re-

noma, jaką się cieszą, tylko

ich zaangażowanie. A ja chcę

wciąż uszczęśliwiać publicz-

ność. Przy czym wiem, że na

całym świecie na moje wys-

tępy przychodzą dzieci tych,

którzy niegdyś wielbili Bo

Diddley'a.

Po powrocie do domu zre-

alizuję film video oraz będę

kontynuować przerwaną pra-

cę - - nagrania we własnym

studio".

JERZY BOJANOWICZ

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: