„pierwsi bywają ostatnimi, a ostatni pierwszymi”
1776- William CULLEN wprowadza do naukowego obiegu pojęcie „nerwica”; w. G. Nie go jest to taka choroba ośrodkowego układu nerwowego, w której nie ma zmian anatomopatologicznych, mogących wyjaśnić zgłaszane przez chorego objawy.
1869- G. M. BEARD, psychiatra amerykański, opisuje zespół objawów ( ang. mental and phisical fatigue, poor apetite, irritability, insomnia, poor concentration and headache in the absence of specific disease)
, które etiologicznie wiąże się z przepracowaniem I które nazywa się neurastenią.
a) nerwice aktualne- „toksyczne” ( lękowa i neurasteniczna)
b) psychonerwice- „ nerwice psychogenne”( histeryczna, konwersyjna, natręctw)
1972- Antoni Kępiński- dzieli nerwice na : neurasteniczną, histeryczną, hipochondryczną, anankastyczną( natręctw) i depresyjną
1994- w najnowszych wersjach klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego ( DSM), tj. DSM-IV ( APA 1994) i DSM- IV TR ( APA 2000) znika pojęcie neurastenia i zamiast niego pojawia się Zespół Przewlekłego Zmęczenia ( ang. Chronic Fatigue Syndrom)
*APA_ Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne
w Europie pojęcie „ neurastenia” istnieje
KLASYCZNE DEFINICJE NERWICY:
1. nerwica jest czynnościowym zaburzeniem organizmu spowodowanym urazem albo urazami psychicznymi
2. nerwica to rodzaj zaburzeń lękowych uwarunkowanych psychogennie z dominująca symptomatologią wegetatywną
3. nerwica to psychogenne zaburzenie lękowe, nie wynikające z podłoża endogennego ani somatycznego
4. nerwica to zespół wyuczonych reakcji lub czynności wadliwie zgeneralizowanych na skutek towarzyszących wzmacnianiu urazów psychicznych, a następnie zafiksowany w drodze błędnego uczenia
Nerwica sprawiające największą trudność diagnostyczną w różnicowaniu z zespołami rzekomonerwicowymi ( uszkodzenie pourazowe mózgu, zatrucia):
1.neurastenia
2.zaburzenia dysocjacyjne
1. zaburzenia somatomorficzne
LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH ZESPOŁÓ NERWICOWYCH, WYMIENIONYCH W ICD-X:
1. Zaburzenie lękowe w postaci fobii:
- agorafobia
- fobia społeczna
- fobie specyficzne
2. inne zaburzenia lękowe
- zespół leku napadowego
- zespół lęku uogólnionego
- mieszane zaburzenia nerwowo- depresyjne
3. zespół natręctw
4. reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
5. zaburzenia dysocjacyjne
6. zaburzenia somatomorficzne
7. neurastenia
OBIEKCJE DOTYCZĄCE POJĘCIA „ NEURASTENIA”
1. trudno utrzymać tezę o czynnościowym tle zaburzeń; objawy neurasteni są w sposób niezróżnicowany podobne do objawów:
a) niektórych zmian rozrostowych mózgu ( guzy)
b) niektórych zmian ubytkowych ( degeneracyjnych) w mózgu
c) początkowych schizofrenii i innych psychoz
d) niektórych typów, tzw. depresji maskowanych
e) zmian psychicznych towarzyszących chorobom somatycznym, innym niż neurologiczne, zwłaszcza wirusowym
2. zgodnie ze współczesnymi poglądami, u podłoża wszystkich zaburzeń psychicznych leżą zarówno czynniki genetyczne, jak i – w szerokim rozumieniu- psychologiczne( chociaż ich proporcje mogą być skrajnie nierówne), a na nie dodatkowo nakładają się różne pozapsychologiczne czynniki środowiskowe
F48.0 NEURASTENIA
A: występuje którykolwiek z następujących:
1. uporczywe i stresujące skargi na uczucie wyczerpania po małym wysiłku fizycznym( takim jak wykonanie lub usiłowanie wykonania codziennych zadań, nie wymagających wysiłku psychicznego)
2. uporczywe i stresujące skargi na uczucie zmęczenia i osłabienia ciała po małym wysiłku fizycznym
B: minimum 2 z:
1. uczucie pobolewania lub bólu mięśni
2. zawroty głowy
3. napięciowe bóle głowy
4. zaburzenia snu
5. niezdolność do odprężenia
6. drażliwość
C: odpoczynek, relaksacja, zabawa, nie uwalniająca pacjenta od objawów wymienionych w punkcie B
D: czas trwania zaburzenia obejmuje min. 3 miesiące
E: najczęstsze przesłanki wykluczające: zaburzenia nie współwystępujące z chwiejnością emocjonalną, zespołem po zapaleniu mózgu i po wstrząśnieniu mózgu, z zburzeniemi nastroju, ani z uogólnionym zaburzeniu lękowym
1. depersonalizacja- pacjent skarży się na poczucie oddalenia, bycia „ realnie nie tu”( np. pacjent może skarżyć się, że jego emocje, uczucia lub wewnętrzne poczucie własnego ja są oderwane, obce, nie ich własne lub nieprzyjemnie utracone albo, że wydaje się mu, że jego emocje lub ruchy należą do kogoś innego albo czuje się, że gra role w jakimś filmie.
2. derealizacja- pacjent skarży się na poczucie „nierzeczywistości” otoczenia; przedmioty wyglądają dziwnie, są zniekształcone, płaskie, bezbarwne, jak pozbawione życia, nieinteresujące lub na scenie, na której każdy gra swoja rolę
Zespołu nie rozpoznajemy przy:
Współwystępowaniu z : organicznymi stanami splątaniowymi lub urojeniowymi, zatruciem alkoholem i innymi środkami, schizofrenią i stanami pokrewnymi, zaburzeniami nastroju, zaburzenia lękowymi lub innymi ( wyraźne zmęczeni, hipoglikemia, bezpośredni poprzedzanie napadów padaczkowych lub występowanie tuż po nich). Przy współwystępowaniu rozpoznajemy zaburzenie
F48.1 a – ZABURZENIA TOŻSAMOŚCI
NOZOGRAFICZNE JEDNOSTKI PSYCHIATRYCZNE, W KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ ZABURZENIA TOŻSAMOŚCI:
1. zaburzeni tożsamości, występujące u adolescentów- identity disorder
2. transseksualizm- transsexualism
3. osobowość mnoga- multiply personality disorder
4. zespół depersonalizacyjno- derealizacyjny- depersonality disorder
5. osobowość pograniczna
6. depresja
7. schizofrenia
8. choroba Alzheimera
DEFINICJE ZABURZEŃ TOŻSAMOŚCI
OGÓLNA ( Wciórka): subiektywne poczucie częściowej lub całkowitej zmiany własnej tożsamości biograficznej, cielesnej(np. w urojeniach zmiany osoby, stanach dysocjacyjnych)
DOTYCZĄCA SZCZEGÓLNEGO PRZYPADKU (DSM-IV)- osobowość mnoga: obiektywnie występują dwie lub więcej wyraźnych tożsamości lub stanów osobowości każdy z własnym wzorem odczuwania, zachowania itd.
„ZIGURAT”- piramida objawów zaburzeń psychicznych, na której szczycie znajdują się zaburzenia tożsamości
( wyobraźmy sobie, że to jest piramida..)
1. zaburzenia tożsamości
2. zaburzenia poczucia przezywania siebie
3. zaburzenia poczucia siebie
4. zaburzenia poczucia otoczenia
5. zaburzenia świadomości
6. zaburzenia scalania czynności psychicznych
7. objawy zaburzeń psychicznych
RODZAJE ZABURZEŃ POCZUCIA SIeBIE ( ŚWIADOMOŚCI SIEBIE)- WCIÓRKA
-ogólne
- depersonalizacja
- dezorientacja
- jaźni* ( poczucia przeżywania siebie)wymiary jaźni, jednocześnie zaburzenia:
1. żywotności
2. aktywności
3. rozgraniczenia
4. tożsamości
- schematu ciała( objaw fantomu, objaw sobowtóra, zniekształcenie spostrzegania ciała, urojenia dotyczące ciała, agnozja, dotyczące ciała zaburzenia dysmorficzne
- zdrowia/ choroby: brak wglądu w chorobę, objawy nieuzasadnione wynikami badań
F.00-F09- organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi
F.00- otępienie w chorobie Alzheimera
F. 01- otępienie naczyniowe
F.02- otępienie w innych chorobach klasyfikowanych gdzie indziej
F. 02.0- otępienie w chorobie Picka
F.02.1 Creutzfelda- Jacoba
F.02.2- Huntingtona
F.02.3- Parkinsona
F.02. 4 HIV
CECHY OTEPIENIA:
- zaburzenia pamięci
- zaburzenia zachowania
- upośledzenie zdolności do życia społecznego
- postępujący przebieg ( jest to upośledzenie intelektualne)
NAJCZĘSTSZE CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO PROWADZĄCE DO OTĘPIENIA:
1. choroby zwyrodnieniowe mózgu
- choroba Alzheimera
- ch. Picka
- ch. Parkinsona
- ch. Huntingtona
2. Nabyte choroby mózgu:
@otępienie naczyniopochodne
- otępienie wielozawałowe
- choroba Biswangera
- miażdżyca uogólniona
- zawał wzgórza
- zapalenie naczyń
@uszkodzenie mózgu w następstwie urazu, w tym:
- otępienie bokserów
- przewlekły krwiak podtwardówkowy
@ guzy mózgu
- guzy pierwotne i przerzutowe
- rogowatość opon
- paranowotworowe zapalenie mózgu
@ wodogłowie normotensyjne
@ podostra encefalopatia gąbczasta ( choroba Creutzfelda- Jacoba)
3.Inne potencjalnie odwracalne choroby mózgu:
@ zaburzenia metaboliczne
- niedoczynność tarczycy
- zespół Cushinga
- niedoczynność i nadczynność przytarczyc
- niedobór witaminy B12
- niedobór tiaminy
- niedobór kwasu nikotynowego
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY OTĘPIENIA:
- choroba rozsianych ciał Lewy’ego
- zwyrodnienie czołowo- skroniowe ( ch. Picka)
- otępienie naczyniopochodne
XIX w. Alos Alzheimer, uczeń Kraepelina, miał 30- letnią pacjentkę z otępieniem starczym, po sekcji okazało się, że jej mózg miał ogromne ubytki w obszarach związanych z mową i pamięcią, opisał chorobę w 1907
OGÓLNY PATOMECHANIZM POWSTAWANIA CHORÓB KONFORMACJI BIAŁEK( PCD):
Zespoły kliniczne chorób konformacji białek:
Emyloid beta- choroba Alzheimera
Priony- prionozy: zespół GSS, CJD, bezsenność rodzinna
Białko tau- otępienie czołowo- skroniowe, choroba Alzheimera
Alfa- synukleiny- choroba Parkinsona
CZYNNIKI W CHOROBIE ALZHEIMERA:
- genetyczne
- środowiskowe
- starzenie
CZYNNIKI RYZYKA:
- pewne ( wiek, zespół Downa, obciążenie genetyczne, genotyp APOE4
- prawdopodobne: płeć żeńska, uraz głowy ( w połączeniu z innymi czynnikami), czynniki naczyniowe, obciążenie dziedziczne choroby Downa
- inne: skojarzone z wiekiem zaburzenia pamięci, alkohol, wykształcenie, depresja, wirus Herpes Simplex typu I
KRYTERIA ROZPOZNAWCZE ICD-10
1. SPEŁNIONE KRYTERIA ZESPOŁU OTEPIENNEGO
2. „ podstępny początek „ z powolnym pogarszaniem się stanu pacjenta ( odróżnia od otępienia naczyniowego)
3. brak objawów klinicznych i wyników badań labolatoryjnych wskazujących na występowanie innej choroby układowej lub choroby mózgu
4. nieobecność nagłego, udarowego początku lub objawów ogniskowych uszkodzenia OUN
KRYTERIA WG. DSM:
A: rozwój licznych deficytów poznawczych przez:
1. zaburzenia pamięci ( osłabiona zdolność do uczenia się nowych albo przypominania sobie wyuczonych poprzednio informacji)
2. obecność co najmniej dwóch spośród następujących objawów:
a) afazja
b)apraksja ( zapominanie wyuczonych czynności)
c) agnozja ( trudność rozpoznawania pewnych przedmiotów)
...
msteacher1979