WYKŁAD 1 (19.02.03)
BANKOWOŚĆ MIĘDZYNARODOWA
Zakres:
1. Systemy bankowe na podstawie wybranych państw (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Australia, USA)
2. Europejskie Prawo Bankowe
Sposoby podziału banków w gospodarce rynkowej:
Kryteria podziału banków:
a) ze względu na działania, które wykonują wyróżniamy:
1. b. centralne (emisyjne)
2. b. komercyjne (kredytowe, depozytowe)
3. b. rozwojowe (inwestycyjne)
4. b. oszczędnościowe
5. b. specjalne
Ad 1) Stanowią podstawę systemu bankowego, są to podmioty publiczne (państwowe lub państwu podporządkowane –państwo ma większą część kapitałów)
Dzięki emisji pieniądza, są to banki zawsze wypłacalne, jako bank banków reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza gotówkowego i wkładowego (bezgotówkowego) i wielkość pieniądza bankowego tworzonego przez banki operacyjne, kształtują potencjał kredytowy tych banków i czuwają nad płynnością całego systemu bankowego.
Jako bank państwa zajmują się obsługą i organizacją płatności zagranicznych, realizacją polityki państwa w odniesieniu do kursu walut, pośredniczeniem w kupnie złota i dewiz, utrzymywaniem rezerw międzynarodowych środków płatniczych.
Jako banki gospodarki narodowej regulują obieg pieniężny wewnątrz-krajowy, strzegą równowagi bilansu płatniczego, udzielają kredytu dla Rządu, obsługują dług publiczny i prowadzą kasową obsługę budżetu.
Obowiązkiem ich jest dbałość o stabilność poziomu cen.
Ad 2) zajmują się głównie przyjmowaniem depozytów, udzielaniem kredytów, dokonywaniem rozliczeń bezgotówkowych.
Na zlecenie klientów wykonują różne operacje pośredniczące, świadczą inne usługi bankowe. Są pośrednikami m-dzy dysponującymi kapitałem a tymi, którzy chcą go użytkować.
Celem ich działania jest zaspokojenie potrzeb podmiotów gospodarujących w zakresie usług bankowych.
Ad 3) to pośrednicy finansowi, którzy koncentrują się na usługach związanych z emisją papierów własnościowych i obrotem nimi, a także zajmują się przejmowaniem i łączeniem przedsiębiorstw. Prowadzą doradztwo finansowe, zarządzają finansami i funduszami, tworzą towarzystwa zwiększonego ryzyka finansowego, stosują techniki obrony przed ryzykiem kursowym.
Zajmują się analizą koniunktury gospod. i rentowności inwestowania w poszczególne instrumenty finansowe. Gromadzą środki o charakterze długoterminowym, emitują długoterminowe pap wartościowe, przyjmują lokaty długoterminowe. Ze zgromadzonych tak zasobów udzielają kredytów średnio- i długoterminowych.
Ad 4) ich działanie jest ściśle związane z potrzebami drobnych wytwórców, gospodarstw domowych i jednostek samorządu terytorialnego. Prowadzą działalność uniwersalną we współpracy z Urzędami Pocztowymi. Gromadzą indywidualne oszczędności, udzielają kredytów konsumpcyjnych, korzystnie lokują środki.
Ad 5) tworzone by wykonać specjalne zadania, wymagające szczegółowej obsługi bankowej. Kapitały na działalność są gromadzone przez wkłady klientów, emisję i sprzedaż własnych pap wartościowych (listów zastawnych), przyjmowanie lokat innych banków.
b) ze względu na formę własności wyróżniamy:
1. b. publiczne (państwowe, różnych szczebli jednostek samorządu terytorialnego)
2. b. z różnym udziałem własności państwowej
3. b. spółdzielcze
4. b. prywatne
c) ze względu na rodzaj obsługiwanych klientów wyróżniamy:
1. b. detaliczne (drobne przedsiębiorstwa, indywidualni klienci)
2. b. hurtowe (holdingi, durze przedsiębiorstwa)
d) ze względu na zasięg terytorialny wyróżniamy:
1. b. o zasięgu ogólnokrajowym
2. b. regionalne
3. b. lokalne
WYBRANE SYSTEMY BANKOWE PAŃSTW
Na system brytyjski składa się:
1. Bank Anglii (b. centralny)
2. system banków podstawowych
3. system banków wtórnych
4. niebankowe instytucje pośrednictwa finansowego
2 to:
a. londyńskie banki clearingowe (rozliczeniowe)
b. szkockie banki clearingowe
c. banki clearingowe PN Irlandii
d. powiernicze b. oszczędnościowe
e. żyro państwa
f. domy dyskontowe
3 to:
a. domy akceptowe
b. inne b. brytyjskie
c. b. zagraniczne
d. b. konsorcjalne
4 to:
a. towarzystwa budowlane
b. domy finansowe
c. fundusze ubezpieczeniowe
d. powiernictwa lokacyjne
e. wspólnoty powiernicze
2: podlegają nadzorowi banku centralnego
3: nie podlegają nadzorowi banku centralnego. Ich kontrola od strony formalnej
ma charakter dobrowolny, na podstawie tradycji.
1: Bank Anglii to pierwszy na świecie bank centralny, do 1946r był to b. prywatny, teraz b. państwowy. Od 1928r Bank Anglii ma pełny monopol emisji banknotów.
Główne zadania Banku Anglii:
Ø gromadzi rachunki bankowe Skarbu Państwa, przedsiębiorstw dyskontowych i banków
Ø administruje długi publiczne
Ø jest realizatorem polityki monetarnej rządu
Ø gospodaruje rezerwami monetarnymi rządu
Banki clearingowe:
Posiadają największe znaczenie w brytyjskim systemie bankowym. Są to spółki akcyjne z ogromną liczbą oddziałów, najważniejsze z nich to: 4 londyńskie
(jest ich 6) 3 szkockie
4 Pn Irlandzkie
Główne zadania banków clearingowych:
Ø prowadzenie rozliczeń w gospod
Ø gromadzą wkłady na żądnie, na krótkie terminy od ludności i przedsiębiorstw
Ø ich aktywa mają krótkoterminowy płynny charakter (weksle handlowe, weksle skarbowe, certyfikaty depozytowe)
Ø kredytowanie sfer gospodarczych
Domy dyskontowe: (jest ich 7)
To hurtownicy nadwyżek finansowych wygospodarowanych przez banki clearingowe.
Zadania:
Ø wyszukują wolne fundusze nadobowiązkowe i lokują je w dochodowe aktywa, np. w weksle handlowe, weksle skarbowe
Ø odpożyczają wolne fundusze tym bankom clearingowym, które odczuwają niedobór obowiązkowych rezerw gotówkowych
Ø mają wyłączne prawo redyskontowania weksli w Banku Anglii
Żyro państwowe:
Od 1968r -pocztowa kasa oszczędnościowo-rozliczeniowa. Posiada jedną agencję centralną, w której gromadzone są wszelkie dane dotyczące rachunków klientów.
Ø transfer środków pieniężnych między rachunkami żyrowymi klientów, jeśli nie ma konta żyrowego –płaci czekiem. Gotówka na rachunku żyrowym może być deponowana na każdej poczcie, ale nie wypłacana (tylko w niektórych). Żyro państwowe jest nastawione na usługi rozliczeniowo-oszczędnościowe uboższej części społeczeństwa.
Ø Udzielanie kredytów, także w walutach obcych
Ø Żyro stosuje czeki podróżnicze dla osób, które jadą za granicę
Ø Przyjmują od ludności wkłady na termin
Ø Lokują fundusze w papierach wartościowych, ale tylko takich, które reprezentują dług publiczny (rządowy, lokalny)
Ø Udzielają kredytów
Banki podstawowe nie podlegają kontroli.
Domy akceptowe: (jest ich 29)
To banki kupieckie zakładane w XVIII/XIXw, to banki rodzinne
Ø Finansowanie handlu w formie akceptowania weksli handlowych
Ø To agencje przedsiębiorstw emitujących pap wartościowe
Ø Pracownicy występują w roli doradców, gwarantów, realizatorów emisji pap wartościowych
Ø To instytucje doradcze dla funduszy emerytalnych
Banki zagraniczne:
Działalność wkładowo-pożyczkowa, certyfikaty depozytowe.
Niebankowe instytucje pośrednictwa finansowego:
Ich główną cechą jest przyjmowanie wkładów.
Towarzystwa budowlane - ich źródłem funduszy jest głównie emisja akcji i wkłady klientów.
Fundusze ubezpieczeniowe - 80% aktywów funduszy przeznaczonych jest na długoterminowe pożyczki na zakup domów o terminie spłaty 15-25 lat. Ich depozyty > od depozytów banków clearingowych.
4b domy finansowe
-Udzielanie kredytów ludności na zakup dóbr konsumpcyjnych długoterminowego użytku, PB na zakup maszyn
-lokują swoje fundusze w instytucje specjalizujące się w leasingu, factoringu (skupowanie długów)
-przyjmują depozyty banków i PB
Towarzystwa ubezpieczeniowe
-korzystne lokowanie funduszy ludności w wypadku nieszczęść
Fundusze emerytalne
-lokowanie funduszy na działanie
-lokują środki pieniężne
4d i 4e to PB państwowe
4d zdobywają fundusze emitując własne akcje, które przeznaczają na kupno walorów długoterminowych, również papierów wartościowych, krótkoterminowe- certyfikaty
różnice między 4d i e
4d emitują własne akcje
4e są pośrednikami w zakupie aktywów przez klientów, swe dochody czerpią z prowizji za to pośrednictwo
Banki w USA
Na system bankowy w USA składają się:
-banki handlowe ,
-b. wzajemnych oszczędności,
-stowarzyszenia oszczędnościowo-pożyczkowe,
-wspólnoty kredytowe,
-towarzystwa ubezpieczeniowe na życie
-towarzystwa ubezpieczeniowe od następstw nieszczęśliwych wypadków
-fundusze emerytalne
-PB lokacyjne
-PB finansowe
Cechy banków handlowych:
-rozliczają 40% wszystkich nadwyżek finansowych w kraju
-działają na rynku pieniężnym i kapitałowym
-nie dokonują operacji na giełdach pap. wartościowych
-jest ich ok. 14 tys.
Banki handlowe dzielą się na:
-ogólnokrajowe podlegające prawu federalnemu (1/3 z 14 tys.)
-stanowe podlegające prawu poszczególnych stanów, które prowadzą tylko 40% działalności wkładowo pożyczkowej wszystkich banków handlowych
Wkłady w ogólnokrajowych BH są obowiązkowo ubezpieczone w Federalnej Korporacji Ubezpieczeń Depozytów
BHO są nadzorowane przez rezerwę federalną, natomiast członkostwa BHS w rezerwie federalnej jest dobrowolne (10% należy)
W USA istnieje 9000 banków nie mających zaplecza (bez oddziałów) zaczęły powstawać holdingi (ekspansja działalności, koncentracja władzy)
Zadania BH:
1) udzielanie pożyczek klientom o dobrej kondycji finansowej prowadzącym, finansują inwestycje PB, budownictwa ludności, finansują konsumpcję ludności kredytują sektory rolnicze
2)lokowanie środków finansowych w papierach wartościowych, kupują weksle Rządu Federalnego, krótkoterminowych pap wartościowych, jednostek prywatnych, te środki pieniężne traktowane jako rezerwy wtórne, czyli aktywa, które szybko można sprzedać na rynku, ale które przynoszą dochód kupują obligacje PB ódochód po opodatkowaniu jest wystarczająco atrakcyjny.
W USA istnieje System Rozliczeń Bankowych (instytucja prawna powołana ze względu na dużą ilość banków chęć prowadzenia sprawnych rozliczeń m-dzy bankami to instytucja depozytu między bankowego
Mały bank utrzymuje depozyt w większym banku, większy w dużym, a duży w Rezerwach Federalnych
Na System Rezerw Federalnych składa się 12 banków stanowych, które swoim zasięgiem obejmują cały kraj.
Dominującą pozycję SRF zajmuje Bank Rezerwy Federalnej w Waszyngtonie
Banki wzajemnych oszczędności
cechy:
-to instytucja finansowa, która jest własnością wkładców (J dobry tekst mi bardzie pasuje wkładających)
-nie mają znaczenia ekonomicznego w systemie bankowości
zadania:
-bezpośrednio przyjmują lokaty oszczędności współwłaścicieli na termin
-zobowiązanie wobec wkładców mają charakter długoterminowy i średnioterminowy to pasywa stabilne i dlatego zgromadzone fundusze banki lokują w aktywach rynku kapitałowego (najważniejszy z nich to kredyt hipoteczny i obligacje PB) lokowane w akcjach PB
Stowarzyszenia oszczędnościowe powołano w celu finansowania indywidualnego budownictwa mieszkalnego poprzez udzielanie kredytów hipotecznych , źródłem akcji pożyczkowej są wkłady terminowe członków ostatnio wkładcami, są również towarzystwa budowlane.
Wspólnoty kredytowe w systemie USA to spółdzielnie non-profit to stowarzyszenia finansowe ludzi o wspólnych więzach społecznych. Wkłady oszczędnościowe przeznaczone są na kredytowanie konsumpcji członków tej wspólnoty. Małe wspólnoty częściowo są uzależnione od dobrowolnego wkładu pracy członków. Możliwość lokowania wkładów uzyskiwania pożyczek dotyczących tylko członków tych wspólnot.
Towarzystwa Ubezpieczeniowe gromadzą fundusz przez sprzedaż polis ubezpieczeniowych te środki służą wypłacie odszkodowań. Zobowiązania tych instytucji mają stabilny charakter są długoterminowe, są przewidywalne.
Towarzystwa Ubezpieczeniowe lokują środki finansowe w aktywach o niskim stopniu ryzyka, które przynoszą niewysoki, ale pewny dochód np. lokaty w bankach ziemskich, obligacjach i akcjach PB
Udzielają kredytów ludności pod zastaw polis ubezpieczeniowych.
Fundusze Emerytalne (duża ilość)
-prywatne (ubezpieczone-grupowe polisy ubezpieczeniowe nabywane w Towarzystwach Ubezpieczeń na życie, powiernicze- są zarządzane przez banki handlowe)
-rządowe-Tworzon...
dzingis88