znaczenie europejskich centrów logistycznych dla rozwoju tra.doc

Znaczenie europejskich centrów logistycznych dla rozwoju transportu multimodalnego

28.11.2001

Spedycja Transport Logistyka

 
Centra logistyczne w państwach Europy Zachodniej stały się ważnym czynnikiem ich rozwoju gospodarczego. Dzięki nim ulepszono organizację dystrybucji towarów, a także zwiększono przepustowość korytarzy transportowych.

Jednym z efektów globalizacji gospodarki jest wzrost wymiany towarowej pomiędzy kontynentami. Na przykład, w Europie obserwuje się wzmożoną wymianę towarową z państwami azjatyckimi, głównie z Chinami, Tajwanem, Malezją i Japonią, a także z Europą Środkowo-Wschodnią, a w tym z Czechami, Polską, Rosją i Węgrami. Jak wiadomo powszechnie, do zwiększenia tej wymiany ma się także w przyszłości przyczynić rozszerzenie Unii Europejskiej i przyjęcie do niej takich państw, jak Czechy, Polska, Słowenia czy Węgry. Dzięki temu Unia Europejska stanie się jednym, ogromnym rynkiem i jako właśnie taki rynek jest już postrzegana przez firmy. Konsekwencją takiego widzenia pola działania gospodarki jest powstawanie europejskich centrów dystrybucji [European Distribution Center (EDC)]. Są one budowane na użytek firm działających globalnie, a więc głównie zachodnioeuropejskich, amerykańskich i japońskich, w celu prowadzenia sprawnej dystrybucji towarów do wszystkich lokalnych rynków europejskich, tj. od portugalskiego i hiszpańskiego, przez francuski i niemiecki, aż po rosyjski. Analitycy gospodarczy uważają, że centra te mają charakter multimodalny, ponieważ stanowią one ogniwa, w których krzyżują się łańcuchy logistyczne z różnych kontynentów, co związane jest z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu (przeważnie morskiego, lotniczego, kolejowego i samochodowego). Centra te zatem są ważnymi ogniwami w transporcie kombinowanym i wydatnie przyczyniają się do zwiększenia tego typu przewozów (w 1995 roku odnotowano w Europie 14-procentowy ich wzrost).

Podstawową racją budowy EDC było to, iż w znacznym stopniu upraszcza ono, a zatem racjonalizuje strukturę dystrybucji, czego najbardziej jaskrawym przejawem jest możliwość wyboru najbardziej dogodnego i ekonomicznego środka transportu. Warto tu wspomnieć, że europejskie centra logistyczne powstały m.in. w Rotterdamie i Hamburgu. Obsługują one wymianę towarową pomiędzy Europą a innymi kontynentami i przyczyniają się do globalizacji gospodarki światowej. Dzięki nim nabiera ponownego znaczenia kontynentalny transport kolejowy, który, jak wiadomo, jest opłacalny dopiero w przypadku przewożenia dużych ilości towarów na większe odległości.

Przypomnijmy, że centrum logistyczne definiuje się jako centrum przemysłowe, w którym firmy, oprócz usług transportowych, świadczą różnorakie usługi logistyczne. Ze względu na podstawowy typ usługi wyróżnia się następujące rodzaje centrów logistycznych: frachtowe, transportowe, dystrybucji, typu city-logistic i przeładunkowe.

Jak już wspomniano, europejskie centra dystrybucji znajdują się w największych portach Europy i zaopatrują duże regiony, np. kilka krajów UE, wykorzystując do tego transport multimodalny. Ze statków towary do takich centrów trafiają w kontenerach FCL (Full Container Load - załadunek nadawca/rozładunek odbiorca). W centrach tych następuje rozładunek kontenerów, przejęcie towarów, rozdzielenie i składowanie, a następnie załadunek do kontenerów FCL w celu dalszego ich transportowania samochodami lub koleją do odbiorcy ostatecznego. W terminalu transportu kombinowanego (KV) samochód może być wraz z kontenerem załadowany na wagon kolejowy, aby po dotarciu do stacji docelowej mógł szybko - bez konieczności przeładunku - przewieźć przesyłkę do odbiorcy ostatecznego. Obecnie jednak nie korzysta się z takiej formy transportu, bowiem towary przeładowuje się np. w głębi Niemiec bezpośrednio z pociągów na samochody.

Europejskie centra frachtowe dla transportu powietrznego zlokalizowane są na największych lotniskach europejskich, tj. w Londynie, Amsterdamie, Paryżu i Frankfurcie nad Menem. Szacuje się, że każde z nich przeładowuje ponad milion ton towarów rocznie. W centrach frachtowych działają firmy spedycyjne oferujące usługi celne i transportowe. Jak wiemy, w centrach frachtowych następuje rozdzielenie i przeładunek przesyłek na transport kołowy, tj. samochodowy lub kolejowy.

Okazuje się, że centra logistyczne EDC stwarzają dobre podstawy do rozwoju kolei w Europie, a także związanego z nimi transportu kombinowanego. Warto tu wspomnieć, że - pomimo trendów do budowy centrów logistycznych - w latach 90. nastąpiło zmniejszenie przewozów kolejowych w państwach Unii Europejskiej. Na przykład, niemiecka kolej Deutsche Bahn straciła dużą część rynku na rzecz transportu samochodowego, bowiem w 1996 roku przewiozła 319,4 milionów ton ładunków, a to oznacza 4,1-procentowy spadek przewozów w stosunku do 1995 roku. Warto tu zwrócić uwagę, że w tymże roku w Niemczech transportem kombinowanym (kolejowo-samochodowym) przewieziono 21,7 milionów ton towarów. Obecnie analitycy prognozują, że do 2010 roku ilość przewożonych towarów transportem kombinowanym wzrośnie u naszego zachodniego sąsiada do 100 milionów ton. Rozwojowi tego rodzaju transportu sprzyja państwo niemieckie przez budowę nowych odcinków dróg kolejowych i autostrad (inwestycje te mają wartość ok. 67,5 miliardów DEM), a także przez korzystne dla kolei zmiany ustawodawstwie. Wspomniane tu działania państwa niemieckiego mają pomóc Deutsche Bahn w wyjściu z zapaści.

Niemcy jednak poszli mniej restrykcyjną ,,drogą" niż Szwajcaria i wykorzystali do aktywizacji kolei centra dystrybucji (EDC). Uruchomili oni szybkie pociągi towarowe do takich centrów, tzw. Cargo-Sprinter, które przewożą ładunek mieszczący się na pięciu samochodach ciężarowych (ok. 160 ton), i zaproponowali konkurencyjną cenę, bowiem taki transport kosztuje tyle, co przewóz ładunku na czterech samochodach ciężarowych. Jeśli doda się do tego 35-procentowe oszczędności paliwa, to okazuje się, że transport kolejowy może być konkurencyjny w stosunku do samochodowego. W przyszłości Deutsche Bahn ma zrealizować normę wymagającą, żeby pociąg składający się z 25 wagonów był zestawiany w czasie 3 minut i ładowany w ciągu maksymalnie 45 minut. Spełnienie tej normy wymagać będzie inwestycji i dokonania wielu zmian technicznych. Jednakże kierunek jest oczywisty, bowiem państwa Europy Zachodniej stawiają w dalszym ciągu na rozwój kolejnictwa. Nic w tym dziwnego, bowiem w ten rodzaj transportu zainwestowano w Europie Zachodniej na przestrzeni ostatnich 30 lat ogromne sumy.

Niewątpliwą zaletą EDC jest to, że centra te umożliwiają zastosowanie najbardziej efektywnego ekonomicznie rodzaju transportu, co jest także związane z aktywizacją europejskiego kolejnictwa. Centra te, skądinąd słusznie, uważa się za bramę logistyczną Europy, bowiem ułatwiają i przyspieszają one znacznie dystrybucję towarów na jej terenie.

Jak już wspomniano, EDC pozytywnie wpływają na rozwój transportu multimodalnego w Europie, m.in. dzięki zastosowaniu kontenerów FCL. Można nawet powiedzieć, że dzięki nim jest możliwa sprawna i szybka realizacja takiej multimodalnej drogi transportowej, ponieważ w nich odbywa się przeładunek i sortowanie przesyłek zgodnie z miejscem ich przeznaczenia oraz zasadą ekonomii działania (wybór najtańszego i najbardziej efektywnego środka transportu). Okazuje się więc już jasne, że są one ważnymi punktami w światowym transporcie multimodalnym, szczególnie łączącym nadawców i odbiorców w Europie i Azji. W nich to odbywa się rozwój nowych usług logistycznych związanych bezpośrednio z transportem multimodalnym. Obecnie analitycy uważają, że EDC zapoczątkowują nową globalną organizację dystrybucji, a ich rozwój będzie następował m.in. w wyniku jednoczenia się kontynentu europejskiego, a także w miarę dalszej globalizacji gospodarki światowej.