Mika WALTARI - Komisarz Palmu_2 - Błąd komisarza Palmu.pdf - KSIĄŻKI DO CZYTANIA - jo-chom

Mika WALTARI



Cykl z komisarzem Palmu

Tom II

B ŁĄD KOMISARZA P ALMU

Księgozbiór DiGG



2012

Jesienny poniedziałkowy poranek na komendzie policji i przemyślenia

komisarza Palmu o morderstwie jako temacie literackim. • Porucznik

Hagert i skutki Dni Skandynawskiej Policji. • Palmu odwołuje się do

fińskiego sądownictwa i daje mi wykład z ekonomii. • Na scenę wkracza

Batler.

ył jesienny poniedziałkowy poranek w tamtych czasach, kiedy jeszcze nie

wszystko wyglądało zupełnie inaczej niż teraz.

Był jesienny poniedziałkowy poranek. I powtarzam to z pełną świadomością.

Albowiem ze wszystkich przeklętych dni na komendzie poniedziałek jest

dniem najgorszym. A jesienna szaruga na Rynku przywodzi na myśl dudniące

korytarze więzienia, najtańsze szare mydło i smród pasiastych chałatów.

Komisarz Palmu miał jeszcze gorszy nastrój niż zazwyczaj w poniedziałkowy

poranek. Przez zmrużone powieki patrzył gdzieś w dal nieobecnym wzrokiem,

kreśląc ołówkiem krzyżyki i jakieś gęby na marginesie protokołu

przesłuchania, który zostawiłem mu na biurku, aby mnie zmusić do

przepisania go na czysto z powodu dwóch nieistotnych błędów. Dobrze

wiedział, że tak zabazgranego raportu nie odważę się zanieść Hagertowi.

- Morderstwo... - odezwał się zamyślony. - Ze wszystkich zbrodni morderstwo

jest czynem najbardziej skończonym i rozstrzygającym, gdyż nie sposób go już

nigdy niczym odkupić.

Poprawił się na krześle, obrzucił krytycznym wzrokiem swoje artystyczne

dokonania na marginesie protokołu, po czym znów spojrzał za okno, na

jesienną szarugę Rynku.

- Skradziony przedmiot można zwrócić - podjął tym swoim zrzędliwym,

poniedziałkowym tonem - fałszerstwo można wynagrodzić, ślady pobicia

znikną, nawet zdrada może pójść w niepamięć... Wszystko, wszystko z czasem

idzie w zapomnienie, bo ludzka pamięć jest niewypowiedzianie krótka. Lecz

zabitemu człowiekowi już nikt nigdy życia nie przywróci.

- Pff - sapnąłem mimo woli, bo aż kipiałem z tajonej wściekłości, patrząc na

czubek jego ołówka, który znów zaczął bezlitośnie kreślić siatkę na brzegu

kartki.

- I dlatego - podjął po chwili Palmu, odkładając ołówek i opuszczając swoją

ciężką dłoń na zbezczeszczony protokół - dlatego właśnie morderstwo jest

jedynym tematem godnym powieści detektywistycznej. I dlatego oddasz panu

Venho akta sprawy tego fałszerza, jeżeli nadal chcesz tu pracować jako mój

podwładny. A potem przepiszesz na czysto ten raport! - Jego gruba dłoń znów

spoczęła pieszczotliwie na pokreślonym protokole i komisarz dodał z

dobroduszną ironią: - Będziesz mógł się wykazać swoim literackim talentem.

- Pięknie - powiedziałem. - Nie ma co!

I po raz kolejny zapałałem do niego zapiekłą, czarną nienawiścią, bo w głębi

ducha wiedziałem, że Palmu ma znowu rację. Przygnębiony, otworzyłem swoją

szufladę i zacząłem zbierać materiały komisarza Venho, aby mu je odnieść.

Serce mi się krajało.

Sprawy miały się tak, że gdy razem z Palmu rozwiązaliśmy zagadkę

morderstwa pani Skrof, opisałem to w literackiej formie. Moja powieść

detektywistyczna zyskała zaskakującą popularność, choć przecież i ja

uważałem, że to całkiem niezła literatura. Teraz oczywiście pałałem chęcią

kontynuowania twórczości, bo dzięki swojej książce poznałem wielu

prawdziwych pisarzy i ich życzliwe uwagi pobudziły moją ambicję. Brakowało

mi jednak odpowiedniego tematu. Miesiące mijały, a ja wciąż nie miałem nic

nowego, więc komisarz Venho namówił mnie w końcu, abym opisał pewną

frapującą i skomplikowaną sprawę fałszywego bankructwa, którą on

rozwiązał. To zaś oczywiście zupełnie nie pasowało komisarzowi Palmu, gdyż

między oboma panami zawsze nieco iskrzyło.

I mimo że drugi mąż mojej ciotki był sekretarzem ministra, Palmu na pewno

potrafiłby obrzydzić mi życie w helsińskiej komendzie miejskiej, gdybym tylko

śmiał sprzeciwić się jego woli. Dlatego uznałem, że najlepiej zebrać materiały

komisarza Venho, odnieść mu je i dalej siedzieć bezczynnie i czekać na temat,

który może się pojawić dopiero za dziesięć lat.

- Otóż to - rzekł Palmu, wodząc za mną przymrużonymi oczami niemal ze

współczuciem. - Niejeden przed tobą zaprzepaścił wszystko, bo się zbytnio

spieszył. Jesteś jeszcze młody, ale w moim wieku będziesz już umiał czekać,

siedzieć i czekać bez końca.

I na krótką chwilę Palmu pokazał swoją ludzką, serdeczną twarz, co trochę mi

wynagrodziło wycierpiane z jego powodu krzywdy:

- Pewnie, że to nic przyjemnego! Myślisz może, że to wieczne czekanie

sprawia mi przyjemność? Wielkie sprawy dojrzewają powoli i młody policjant

wydziału kryminalnego popełnia tyle gaf i błędów, bo trwa jeszcze w

przekonaniu, że ciągle musi być w ruchu, ciągle musi coś robić. I tu właśnie

popełnia kardynalny błąd, nasza praca bowiem nie polega na tym, aby coś

robić - o to troszczą się zbrodniarze. Naszym zadaniem jest tylko wyjaśniać, i

jest to z natury zadanie całkowicie bierne, gdyż zaplanowanej zbrodni nie

można zapobiec.

Palmu przemawiał życzliwie i moje skute lodem serce zaczęło już nieco tajać,

gdy znowu wszystko zepsuł tym swoim dobitnym, belferskim tonem:

- Wyjaśnianie nie ma w sobie nic romantycznego. To czysty, rzeczowy

realizm. Ty lubisz się rozwodzić o teoriach zbrodni, psychologiach, intuicjach i

diabeł jeden wie o czym tam jeszcze. Ja natomiast jestem prostym, starym

policjantem i raz za razem wbijam ci do łba, że rzeczowe wyjaśnianie zbrodni

nie ma, bo i mieć nie może, nic wspólnego z wyobraźnią, psychologią czy

intuicją. Masz jedynie zgromadzić bezdyskusyjne fakty, właściwie je ze sobą

połączyć, a potem wyciągnąć oczywiste wnioski. I to wszystko! Cała reszta

będzie ci tylko gmatwać, przeszkadzać i zwodzić cię na manowce.

Mówił to już chyba ze sto razy, więc i teraz zacząłem się w duszy buntować na

te słowa, wkrótce jednak Palmu ponownie wykazał ponadczasową

prawdziwość swoich rozważań. Stanowiły one bowiem swoisty wstęp do

późniejszych wydarzeń i dlatego uznałem, że warto je przytoczyć. Szkoda

tylko, że nie zakarbowałem ich sobie w pamięci, bo może nie zbłaźniłbym się

znów tak bardzo w ciągu dwóch następnych dni. Wyobraźnia jednak ponownie

wywiodła mnie na manowce.

Czytelnik jest zatem w lepszym położeniu. Kiedy bowiem pod koniec mojej

opowieści zastanowi się głębiej nad przebiegiem zdarzeń, finał tej historii

wcale go nie zaskoczy - jeżeli tylko przyswoił sobie pierwszą i najważniejszą

zasadę komisarza Palmu: zgromadzić fakty, właściwie je ze sobą połączyć, a

potem wyciągnąć oczywiste wnioski.

A ja co? A ja dostałem kulą w bark, o mały włos nie zginąłem pod upadającym

Kokkim, no i w ogóle zachowywałem się jak ostatni bałwan.

* * *

ak, było coś proroczego w tym zwięzłym wyznaniu wiary i metody

komisarza Palmu, kiedy bowiem zebrałem już wszystkie materiały komisarza

Venho i wychodziłem z pokoju, aby mu je odnieść, do środka wkroczył

porucznik Hagert i od razu zaklął:

- Diabli, cholera, diabli nadali!

Z twarzy porucznika można było bez trudu wyczytać, że jest poniedziałkowy

poranek, czyli że wczoraj była niedziela i porucznik do późna bawił się z

duńskimi gośćmi na Dniach Skandynawskiej Policji.

- Palmu, znasz Brunona Rygsecka? - bardziej stwierdził, niż zapytał.

Komisarz nic nie odpowiedział, uniósł tylko głowę i nadstawił ucha.

- No właśnie - skwitował Hagert, po czym machnął ręką i zrobił taką minę,

jakby połknął piołun. - To on przyprawił sobie kiedyś po pijaku krowie rogi do

kapelusza i kierował ruchem w samym centrum miasta. Miał też raz sprawę,

bo potrącił autem i okulawił jakąś starowinę.

Palmu nadal nic nie mówił, a mnie już język świerzbił, żeby o coś zapytać.

Hagert jednak sam uznał, że już wystarczająco pobudził jego ciekawość.

- No dobra - rzekł i znów machnął ręką. - Brunona już nie ma. Spotkał go, że

tak powiem, zasłużony koniec. Dziś rano Rygseck poślizgnął się, wyrżnął

Mika WALTARI - Komisarz Palmu_2 - Błąd komisarza Palmu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: