technologia pudrow.doc

Technologia pudrów

Sztuka makijażu zrodziła się w starożytnym Egipcie. Dużo uwagi poświęcano upiększaniu twarzy. Opaleniznę, zdradzającą niskie urodzenie, tuszowano pudrem – głównym składnikiem była mąka, – który nanoszono na ciało przy pomocy puszka z delikatnego włosia. Współczesna kosmetyka produkuje szeroką gamę preparatów upiększających w oparciu o surowce, które były znane w starożytności, ale o wysokim stopniu czystości chemicznej, dotyczy to szczególnie barwników

Puder jest to biała lub zabarwiona mieszanka cienko zmielonych nieorganicznych i organicznych substancji, służąca do ochrony cery przed wpływami atmosferycznymi oraz dla maskowania defektów skóry, jak piegi, plamy, tłusty połysk itp. Mieszanka powinna być jednorodna, bardzo cienka

Produkcja pudrów, które wymaga nie tylko doświadczenia i dobrego rozróżnienia odcieni, kolorów i zapachów, ale przede wszystkim znajomości właściwości chemicznych poszczególnych składników oraz zastosowania odpowiedniej aparatury mechanicznej.

Dobry puder powinien:

1.      Przede wszystkim powinien być idealnie rozdrobniony, poszczególne składniki muszą być jak najdokładniej zmieszane

2.      Powinien być chłonny, tzn. lekko wchłaniać wydzieliny cery i usuwając połysk, szczególnie nosa, nie kryć twarzy widoczna warstwa – a tylko pozostawiać ją matową

3.      Powinien zawierać dokładnie tyle właściwości kryjących, – aby być w stanie maskować defekty cery, wyrównywać chropowatości i zbyt otwarte pory,

4.      Powinien dobrze przylegać do cery, nie obsypywać się na wietrze

5.      Powinien charakteryzować się odpowiednim poślizgiem, który nadaje skórze gładkości i ułatwia nanoszenie

6.      Powinien dawać na pozór całkiem przeźroczystą, cienką warstwę i nie wywoływać wrażenia nałożenia go warstwą na cerę

7.      Kolory muszą być żywe i jak najbardziej zbliżone do kolorów żywej, młodej cery, w miarę zaróżowionej lub opalonej

8.      Nie powinien na twarzy ciemnieć od potu, lub zmieniać barwy

9.      Zapach powinien być świeży, wiosenny – nie należy robić pudrów o zapachu ostrym lub przenikliwym,

10.  Nie powinien być higroskopijny, ani w pudełku, ani w puderniczce, puderniczce tym bardziej na twarzy nie może kawałkować się i pęcznieć

11.  Nie może zawierać szkodliwych substancji zabronionych przepisami nadzoru sanitarnego

W zależności od przeznaczenia musza mieć odpowiednio dobrane składniki, aby zapewnić im bardzo dobrą przyczepność, chłonność, krycie i wykazywać przy tym efekt wygładzający i matujący.

Z substancji kryjących na pierwszym miejscu należy wymienić dwutlenek tytanu, (TiO2), posiadający wyjątkowe zdolności krycia większe niż tlenek cynku, ale niewykazujący zdolności łączenia się z innymi składnikami pudru. Kaolin, uwodniony glinokrzemian – Al2O3 · 2SiO2 ·2H2O jest dobrym adsorbentem redukującym nadmierny połysk. Oba te składniki kryją bardzo dobrze, równo, cienko i lekko, a ponadto są nieszkodliwe. Tlenek cynku (ZnO) oraz mydła cynkowe – undekanian (C10H21COO)2Zn, laurynian (C11H23COO)2Zn, mirystynian (C13H27COO)2Zn, stearynian (C17H35COO)2Zn mają właściwości chłonne i kryjące, ale działają wysuszająco na skórę. Tlenek glinu, Al2O3, znany jako alumina, oraz tlenek krzemu SiO2, formie żelu krzemionkowego (silikażelu) o silnie rozwiniętej powierzchni charakteryzują się wysoką chłonnością wody.

Sole bizmutowe kryją dobrze, ale nie są stosowane ze względu na swoja toksyczność i skłonność do ciemnienia na skórze wilgotnej. Siarczan baru jest bardzo wskazany w produkcji pudrów prasowanych (compacte) – jest za ciężki w pudrach sypkich i należy go stosować w  małych ilościach.

Komponentami chłonącymi w pudrach są:

- Węglan wapnia, CaCO3, nadający pudrom cechy matowości (rzadziej stosowane CaSO4 ·2H2O – dwuwodny siarczan wapnia, BaSO4) oraz palmitynian wapnia (C15H31COO)2Ca i stearynian wapnia (C17H35COO)2Ca

- Węglan magnezu, MgCO3, łatwo adsorbujący czynniki zapachowe, dlatego stosowany jest jako nośnik substancji aromatycznych, ale nie należy wprowadzać go do pudru więcej niż 5-10% ze względu na jego suchość i zmniejszenie przylegania pudru do twarzy

- Mydła magnezowe: stearynian magnezu (C17H35COO)2Mg, palmitynian magnezu (C15H31COO)2Mg, laurynian magnezu(C11H23COO)2Mg, dekanian magnezu (C9H19COO)2Mg

Najlepiej wchłaniającym i matującym składnikiem pudru jest skrobia, polisacharyd roślinny, tworzący ziarenka o kształcie i wielkości zależnej od pochodzenia (kukurydza, ziemniaku, pszenica, ryż), nierozpuszczalny w zimnej wodzie, pęczniejący w gorącej. Ze względu na podatność skrobi na wpływ mikroorganizmów nie powinno się jej używać do wytwarzania pudrów do stóp, oraz pudrów przeznaczonych dla dzieci.

Estryfikacja grup hydroksylowych skrobi, polegająca na ich metylowaniu, daje skrobię niepęczniejącą o nazwie handlowej ANM. Chłonie ona wodę jeszcze łatwiej niż naturalna i znajduje zastosowanie jako podstawa pudrów.

Fibroina jedwabiu przędzonego przez jedwabniki jest substancją o budowie peptydowej, zbudowana wyłącznie z aminokwasów niezawierających siarki. Podstawy pudrów z fibroiną jedwabiu mają dobrą przyczepność i zdolność chłonięcia wilgoci, ale ich właściwości kryjące są przeciętne.

Śliskość pudru uzyskuje się przez wprowadzenie talku– uwodnionego krzemianu magnezu (3MgO · 4SiO2 ·H2O). Sproszkowany i oczyszczony talk to śliski proszek, barwy białej, nadający pudrowi specyficzną przeźroczystość i równe przyleganie do skóry, co pomaga w kryciu nierówności cery. Działanie poślizgowe talku polega na przesuwaniu względem siebie jego łuskowatych kryształów, podczas minimalnego tarcia. Talk działa również antystatycznie i antyadhezyjnie oraz adsorpcyjnie. Talk na zdolność wchłaniania wody, a jednocześnie odznacza się dużą chłonnością olejów, dlatego nie zaleca się go stosowania w pudrach wysuszających.

Dobre przyleganie pudru uzyskuje się przez wprowadzenie stearynianów cynku, magnezu i tytanu, szczególnie stearynian cynku daje puder w miarę tłusty, jedwabisty, idealnie przylegający i trzymający się twarzy.

Sprawa doboru kolorów wymaga gustu i dobrego oka malarskiego. Dawniejsze kolory pudrów – biały, różowy i kremowy nie nadają twarzy estetycznego wyglądu. Zasadniczy asortyment składa się z 3 odcieni kremowych (Rachel), dwóch odcieni różowych (Naturelle), dwóch odcieni brzoskwiniowych (Peche albo Chair) i co najmniej dwóch odcieni opalenizny (ocre i ocre fonce). Poza tym należy się liczyć z dziennym i sztucznym oświetleniem i znaleźć taka kombinację barwników, aby powstała największa harmonia pomiędzy kolorem pudru i twarzy przy każdym oświetleniu.

Z barwników mineralnych – pigmentów glinokrzemianowych, do najczęściej używanych zalicza się: ochrę, umbrę, terra di sienna, bolus czerwony, sygnalrot. Żółtobrązowa Terra di Siena oraz czerwona Bolus rubra zabarwione są tlenkami żelaza. Podobnie ugier, określany jako żółta ziemia o zabarwieniu od jasnożółtego do brunatnego wywołanym obecnością uwodnionych tlenków żelaza. Ochra jest glinokrzemianem zawierającym domieszkę różnych związków żelaza (tlenki, wodorotlenki, zasadowy siarczan żelaza), w zależności od ich stężenia i rozdrobnienia ma barwę od jasnożółtej do brązowej. Pigment ten wyróżnia się dużą odpornością na wpływ światła, oraz dobrymi właściwościami kryjącymi. Brązowa umbra jest kaolinem zanieczyszczonym związkami magnezu i żelaza.

Z barwników naturalnych roślinnych: kurkumę, szafran i czerwony sandal, ze zwierzęcych – karmin. Z barwników sztucznych anilinowych: rozminę, rodami, auraminę, eozynę, metyl-eozynę, tetracynę, chryzoidynę, fenylbraun, bengalrot i floksynę. Barwniki anilinowe używa się przeważnie w postaci laków nierozpuszczalnych w wodzie. Żaden rodzaj barwników sam nie daje potrzebnych odcieni – tylko umiejętna kompozycja farb ziemnych, laków i barwników anilinowych daje możliwość osiągnięcia wymaganych kolorów. Należy bardzo ostrożnie i w bardzo małych ilościach stosować barwniki anilinowe rozpuszczalne, gdyż pod wpływem potu czy wilgoci barwa pudru staje się intensywniejszą i ciemniejszą. Więcej o barwnikach w pudrze opowiemy za chwilę.

Charakter perfum powinien być znany producentowi, ponieważ pewne gatunki pachnideł, szczególnie syntetyczne w połączeniu powinien niektórymi chemikaliami (przeważnie tlenkiem cynku), ulegąją rozkładowi przy dłuższym leżeniu oraz oddziaływując na siebie wzajemnie, wywołują niepożądane reakcje. Wanilina, eugenol-indol, metylantranilat, ksylomuskus i izoeugenol w bardzo krótkim czasie powodują ciemnienie pudru. Niektóre olejki syntetyczne drażnią skórę, wywołując trudno gojące się wypryski. Kompozycje perfum powinny być zawsze zbadane na trwałość i wzajemny stosunek składników.

Dla uniknięcia skawalania się pudru należy unikać dodawania korzenia fiołkowego i baczyć na suchość wprowadzanej do pudru skrobi.

Poniższa tabela podaje dopuszczalna zawartość poszczególnych składników w dobrym pudrze.

Barwniki

Barwniki do pudrów zasadniczo nie powinny rozpuszczać się w wodzie i tłuszczach, musza posiadać miękkie ziarno. Są to pigmenty nieorganiczne (ochry, umbry, czerwienie), laki barwników roślinnych i syntetycznych. Charakterystyczne jest to, że każdy kolor jest zestawiany z kilku barwników, aby kolor twarzy przy świetle dziennym czy sztucznym harmonizował z kolorem pudru. Ponadto dla ożywienia koloru dodawany jest różowy barwnik w roztworze alkoholowym ( w celu łatwiejszego przebarwienia całej masy).

Nazwa „lak” pochodzi od terminu „lacca”, którym średniowieczni farbiarze nazywali osad tworzący się w kąpieli podczas farbowania tkanin barwnikami roślinnymi przy użyciu soli metalicznych. Zebrany osad i dokładnie przemyty stał się farbą poszukiwaną przez artystów malarzy.

Lakiem w obecnym tego słowa znaczeniu nazywamy barwinę nierozpuszczalną w wodzie, otrzymana z barwnika rozpuszczalnego przez zlakowanie, czyli wytracenie go w postaci nierozpuszczalnej lub tez przez trwałe osadzenie na podłożu zwanym substratem. Lakowanie opiera się na procesach chemicznych, podczas których roztwór wodny barwnika reaguje z roztworem związku strącającego dając produkt nierozpuszczalny. Osadzanie na substracie często opiera się na adsorpcji, czyli na zjawisku natury fizycznej, lub tez wchodzą tu w grę procesy zarówno fizyczne, jak i chemiczne.

Laki dzieli się na dwie grupy:

1. Laki syntetyczne

2. Laki pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego – są otrzymywane przez

      lakowanie barwników naturalnych, obecnie rzadko stosowane

Laki syntetyczne otrzymuje się

a). Z barwników zaprawowych przez lakowanie metalem – głównie alizarynowe

      z glinem, żelazem, chromem, barem

b). Z barwników kwasowych lakowanych solami metali, głównie baru

c). Z barwników zasadowych lakowanych związkami o charakterze kwaśnym

Nazwa „pigment” wywodzi się od łacińskiego czasownika „pingere” – malować i oznacza obecnie barwnik otrzymany przez syntezę od razu w postaci nierozpuszczalnej, niewymagający dalszego lakowania.

Zarówno laki i pigmenty mogą być otrzymywane w postaci skoncentrowanej albo też mogą być obciążone, tzn. mogą zawierać większe czy mniejsze ilości substancji bezbarwnych lub słabo zabarwionych, które wpływają niekorzystnie na ich intensywność, lecz nadają barwnikom pewne pożądane cechy i obniżają ich cenę. Barwniki nieobciążone wykazują głębszą barwę i większą intensywność w porównaniu z pigmentami obciążonymi.

Rozróżnia się pigmenty organiczne i nieorganiczne – otrzymuje się bądź z naturalnych substancji barwnych przy zastosowaniu procesów chemicznych, mechanicznych i termicznych np. pławienie, mielenie, suszenie, ekstrakcja (pigmenty naturalne), bądź stosując procesy chemiczne, czy fizykochemiczne np. stapianie, strącanie, utlenianie, dwuazowanie (pigmenty syntetyczne).

Pigmenty są określane wg tzw. Colour Index – C. I. – Wykaz dopuszczalnych do stosowania ustala Ministerstwo zdrowia – Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 12 lipca 2004r., Dz.U.04.201.2064 z dnia 15 września 2004 r.

Pigmenty azowe – pigmenty organiczne, w których chromoforem (czynnik barwny) jest grupa azowa -N=N-. Barwniki azowe odznaczają się żywością barwy, dobrą trwałością na światło i wodę, najczęściej spotykane barwy: żółte, pomarańczowe, bordo.

Pigmenty ftalocyjoninowe – niebieskie i zielone pigmenty, wyróżniają się pięknymi kolorami, dużą siłą barwienia, doskonałą trwałością na światło, temperaturę, kwasy i alkalia.

Pigmenty nieorganiczne – dzielą się na naturalne i syntetyczne, klasyfikowane są wg kolorów na: biele, żółcienie, oranże, czerwienie, fiolety, błękity, zielenie, czernie.

Pigmenty perłowe

a). tlenochlorek bizmutu /C.I.77163/ - srebrny proszek, występuje w formie

     dyspersji (pasty) w oleju rycynowym

b). mika – błyszczyk – minerał – występuje w formie dyspersji w oleju

     rycynowym lub zawieszony w bieli tytanowej /TiO2/.

Pigmenty perłowe są odporne na kwasy, alkalia, światło, występują w kolorach srebrnym, złotym, niebieskim, zielonym czerwonym.

Charakterystyczną cechą każdego laku i pigmentu jest współczynnik załamania światła, a co za tym idzie jego stopień przezroczystości w różnych środkach wiążących. Im większa jest różnica między współczynnikami załamania światła pigmentu i środowiska, w którym jest on zawieszony, tym mniej przezroczysta będzie warstwa farby sporządzanej z tego barwnika i ze środka wiążącego. Stopień rozdrobnienia pigmentów wpływa w pewnym stopniu na ich siłę krycia i żywość barwy oraz decyduje, czy zawiesina pigmentu w pokoście jest trwała, czy też po pewnym czasie osad barwnika wydzieli się i opadnie na dno naczynia. W praktyce jako duże można przyjąć takie ziarno pigmentu, którego średnica wynosi ponad 60 mikronów, jako średnie takie, którego średnica zamyka się w granicach od 10 do 60 mikronów, a jako drobne – ziarno o średnicy poniżej 10 mikronów. Od rozmiarów ziarna barwnika zależy także w pewnym stopniu czas potrzebny na roztarcie go z pokostem na farbę całkowicie jednorodną.

Proces technologiczny

Produkcja pudrów dla małych laboratoriów sprowadza się do zmieszania poszczególnych składników w jednym naczyniu (np. miednicy emaliowanej) i kilkakrotnym przesianiu przez sita jedwabne dwóch-trzech numeracji (przeważnie Nr 12, 14, 16).

Proces techniczny przy nowoczesnej produkcji w rozmiarach fabrycznych można rozłożyć na poszczególne fazy:

1 Przyszykowanie farb i pachnideł

2. Mieszanie mechaniczne, barwienie i perfumowanie

3. Rozdrabnianie

4. Mieszanie ostateczne

5. Fasowanie

BARWIENIE I PERFUMOWANIE

...