raport-kryzysowy.pdf

(3116 KB) Pobierz
okl_kryzys_ok
marzec 2009
Kryzys na rynkach
finansowych*
Wyzwania stojàce przed spółkami
*connectedthinking
422480608.137.png 422480608.148.png 422480608.159.png 422480608.169.png 422480608.001.png 422480608.012.png 422480608.022.png 422480608.033.png 422480608.044.png 422480608.055.png 422480608.065.png 422480608.076.png 422480608.087.png 422480608.097.png 422480608.098.png 422480608.099.png 422480608.100.png 422480608.101.png 422480608.102.png 422480608.103.png 422480608.104.png 422480608.105.png 422480608.106.png 422480608.107.png 422480608.108.png 422480608.109.png 422480608.110.png 422480608.111.png 422480608.112.png 422480608.113.png 422480608.114.png 422480608.115.png 422480608.116.png 422480608.117.png 422480608.118.png 422480608.119.png
 
Autorzy PricewaterhouseCoopers:
Jacek Socha
prof. Witold Orłowski
Janusz S´kowski
Grupa restrukturyzacyjna
Robert Nowak
Dominik Smykla
Rynki kapitałowe
Filip Gorczyca
Łukasz Koterwa
Jarosław Palejko
Katarzyna Podgórna
Strategiczne analizy rynku
Hubert Kulikowski
Jacek Ostrowski
Strategia, marketing i sprzeda˝
Radosław Rogacki
Optymalizacja przepływów
pieni´˝nych
Dariusz Masny
Paweł Stawiarski
Modelowanie finansowe
Konrad Michalak
Łukasz Wójcik
Doradztwo podatkowe
Rafał Kowalski
Fuzje i przej´cia
Maksymilian Grotyƒski
422480608.120.png 422480608.121.png 422480608.122.png 422480608.123.png 422480608.124.png 422480608.125.png 422480608.126.png 422480608.127.png 422480608.128.png 422480608.129.png 422480608.130.png 422480608.131.png 422480608.132.png 422480608.133.png 422480608.134.png 422480608.135.png 422480608.136.png 422480608.138.png 422480608.139.png 422480608.140.png 422480608.141.png 422480608.142.png 422480608.143.png 422480608.144.png 422480608.145.png 422480608.146.png 422480608.147.png 422480608.149.png 422480608.150.png 422480608.151.png 422480608.152.png 422480608.153.png 422480608.154.png 422480608.155.png 422480608.156.png 422480608.157.png 422480608.158.png 422480608.160.png
 
Spis treÊci
Wst´p
2
Rozdział 1
Przebieg kryzysu
na rynkach kapitałowych
6
Rozdział 2
WczeÊniejsze kryzysy i potencjalne
wskazówki dla polskiego rynku
12
Rozdział 3
Wpływ kryzysu na poszczególne
bran˝e polskiej gospodarki
18
Rozdział 4
Polskie przedsi´biorstwa
w dobie kryzysu
22
Rozdział 5
Kryzys to tak˝e szanse
47
Zakoƒczenie
51
422480608.161.png 422480608.162.png 422480608.163.png 422480608.164.png 422480608.165.png 422480608.166.png 422480608.167.png 422480608.168.png 422480608.170.png 422480608.171.png 422480608.172.png 422480608.173.png 422480608.174.png 422480608.175.png 422480608.176.png 422480608.177.png 422480608.178.png 422480608.179.png 422480608.002.png 422480608.003.png 422480608.004.png 422480608.005.png 422480608.006.png 422480608.007.png 422480608.008.png 422480608.009.png 422480608.010.png 422480608.011.png 422480608.013.png 422480608.014.png 422480608.015.png 422480608.016.png 422480608.017.png 422480608.018.png 422480608.019.png
 
Wst´p
Nie ulega wàtpliwoÊci, ˝e kryzys finansowy, który wybuchł w latach 2007-2008, stanowi
najpowa˝niejsze od wielu dekad załamanie globalnej gospodarki w czasach pokojowych.
Ju˝ obecnie doprowadził on do cz´Êciowego parali˝u Êwiatowego systemu finansowego,
tàpni´cia na rynkach kapitałowych oraz do globalnej recesji, której gł´bokoÊci jeszcze nie znamy,
ale którà z pewnoÊcià mo˝na uznaç za najpot´˝niejszà od dziesi´cioleci.
Jeszcze jesienià 2008 roku Komisja Europejska prognozowała dla USA nieznaczny spadek PKB,
a dla Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii wzrost PKB bliski zeru. Dzisiejsze prognozy mówià
o 2-3% spadku w tych krajach, co widaç ju˝ w publikowanych danych statystycznych. Poczynajàc
od czwartego kwartału 2008 roku USA, Japonia i wi´kszoÊç krajów Unii Europejskiej znalazła si´
ju˝ w ci´˝kiej recesji, przy czym skala obserwowanego spadku PKB si´ga od 1-3% w zachodniej
Europie do 10% w przypadku Łotwy. Co najgorsze, nie wiadomo, czy na tym si´ skoƒczy, poniewa˝
w ostatnio pojawiajàcych si´ prognozach mówi si´ ju˝ o mo˝liwym spadku PKB Niemiec na poziomie 5%.
Kryzys stanowi ogromne wyzwanie równie˝ dla polskiej gospodarki. Silne zwiàzki łàczàce naszà
gospodark´ i krajowy sektor finansowy z globalnym rynkiem powodujà, ˝e Êwiatowe zawirowania
przekładajà si´ bezpoÊrednio na sytuacj´ polskich przedsi´biorstw, w tym równie˝ spółek
notowanych na warszawskiej giełdzie. Ogólne załamanie Êwiatowych rynków kapitałowych
spowodowało gwałtownà przecen´ wartoÊci akcji do poziomu – jak si´ wydaje – znacznie ni˝szego
od tego, który wynikałby z fundamentalnej wartoÊci spółek. JednoczeÊnie rysujàce si´ coraz
wyraêniej perspektywy silnego spowolnienia rozwoju gospodarczego i spadku zyskownoÊci
polskich firm powodujà, ˝e w perspektywie najbli˝szych miesi´cy nie widaç szans na szybkie
odbicie si´ indeksów giełdowych i wyraêny wzrost wyceny spółek. Mamy wi´c do czynienia
z sytuacjà, gdy z jednej strony niskie ceny akcji powinny zach´caç do ich kupna, z drugiej
zaÊ pogarszajàca si´ sytuacja gospodarcza i kiepskie perspektywy zysków ka˝à inwestorom
wstrzymywaç si´ z zakupami.
Giełd´ uwa˝a si´ cz´sto za najczulszy barometr sytuacji gospodarczej. Jest to tylko cz´Êciowo
prawda. Nastroje giełdowe nie muszà wcale idealnie odzwierciedlaç ogólnej sytuacji gospodarczej,
a tym bardziej nie muszà przewidywaç z wyprzedzeniem jej zmian. Jednak inwestorzy potrafià
bardzo dobrze oceniaç sytuacj´ i rozró˝niaç perspektywy firm, premiujàc lepiej zarzàdzane
i karzàc te, które sà zarzàdzane gorzej. Nawet jeÊli nie widaç w najbli˝szych miesiàcach podstaw
do trwałego wzrostu ogólnych indeksów giełdy, to na pewno warto uwa˝nie obserwowaç zmiany
wyceny poszczególnych spółek. W trudnych czasach przed polskimi firmami stojà ogromne
wyzwania: z jednej strony umiej´tne zarzàdzanie kryzysowe, zabezpieczenie płynnoÊci i redukcje
kosztów, z drugiej – działania dostosowawcze pozwalajàce zachowaç nienaruszone fundamenty
konkurencyjnoÊci firmy i jej zdolnoÊci do przyszłego rozwoju. Mo˝na wierzyç, ˝e rynek giełdowy
b´dzie umiał doceniç te firmy, które dobrze dajà sobie rad´ z tymi wyzwaniami.
2
422480608.020.png 422480608.021.png 422480608.023.png 422480608.024.png 422480608.025.png 422480608.026.png 422480608.027.png 422480608.028.png 422480608.029.png 422480608.030.png 422480608.031.png 422480608.032.png 422480608.034.png 422480608.035.png 422480608.036.png 422480608.037.png 422480608.038.png 422480608.039.png 422480608.040.png 422480608.041.png 422480608.042.png 422480608.043.png 422480608.045.png 422480608.046.png 422480608.047.png 422480608.048.png 422480608.049.png 422480608.050.png 422480608.051.png 422480608.052.png 422480608.053.png 422480608.054.png 422480608.056.png 422480608.057.png 422480608.058.png
 
Kryzys stanowi ogromne
wyzwanie równie˝ dla
polskiej gospodarki.
Silne zwiàzki łàczàce
naszà gospodark´
i krajowy sektor finansowy
z globalnym rynkiem
powodujà, ˝e Êwiatowe
zawirowania przekładajà
si´ bezpoÊrednio
na sytuacj´ polskich
przedsi´biorstw
Celem raportu jest kompleksowe spojrzenie na polski rynek kapitałowy w czasach Êwiatowego
kryzysu, wskazanie prawdopodobnych kierunków oddziaływania zjawisk recesyjnych na kondycj´
poszczególnych sektorów polskiej gospodarki oraz przedstawienie tych narz´dzi obrony przed
kryzysem, którymi dysponujà polskie przedsi´biorstwa.
Cz´Êç pierwsza opisuje wpływ Êwiatowego kryzysu na obecnà sytuacj´ i zjawiska zachodzàce
na polskim rynku kapitałowym.
Cz´Êci druga i trzecia raportu poprzez zestawienie doÊwiadczeƒ z poprzednich kryzysów z obecnà
sytuacjà polskiej gospodarki, analizujà wpływ zjawisk recesyjnych na sytuacj´ poszczególnych
sektorów.
Cz´Êci czwarta i piàta ukazujà tymczasem b´dàce w dyspozycji przedsi´biorców mo˝liwe działania
i narz´dzia, które pozwolà im przetrwaç kryzys. Kryzys, którego rozmiarów i długoÊci trwania nikt
nie jest w stanie obecnie przewidzieç.
èródła globalnego kryzysu
Gwałtowne zmiany rozkładu sił gospodarczych na Êwiecie i towarzyszàca im nierównowaga.
W ciàgu minionych 25 lat globalny PKB zwi´kszył si´ blisko 2,5-krotnie (3,5% Êredniorocznie),
jednak PKB Chin wzrósł w tym czasie ponad 7 razy, Indii 4 razy, a USA i Zachodniej Europy tylko
2 razy. W rezultacie udział Chin i Indii w globalnej produkcji (PKB mierzonym według parytetu siły
nabywczej) wzrósł z 8% do 23%, czemu towarzyszył gwałtowny wzrost znaczenia obu tych krajów
na Êwiatowym rynku. Gwałtownemu rozwojowi Chin i relatywnie spadajàcemu znaczeniu USA
towarzyszyła jednak gigantyczna nierównowaga: USA w rosnàcym stopniu finansowały swój
wysoki poziom ˝ycia po˝yczajàc kapitał za granicà, a Chiny utrzymywały niezwykle wysokie stopy
oszcz´dnoÊci, dzi´ki którym (wraz z innymi krajami Dalekiego Wschodu) udzielały USA ogromnego
kredytu, pozwalajàcego na chronicznà nadmiernà konsumpcj´. Innymi słowy, amerykaƒska
„kultura ˝ycia na kredyt” spotkała si´ z azjatyckà „kulturà oszcz´dnoÊci”, co w efekcie spowodowało
powstanie gigantycznego zadłu˝enia USA wobec reszty Êwiata.
Gwałtowne procesy globalizacyjne.
Zmiany rozmieszczenia produkcji pomi´dzy krajami i kontynentami doprowadziły równie˝ do
alokacji inwestycji finansowych w skali całego Êwiata. Dla inwestorów otworem stan´ły kraje dawniej
wyłàczone z globalnej gospodarki – rynki wschodzàce, a instytucje finansowe zdywersyfikowały
swoje portfele obejmujàc nimi aktywa z całego Êwiata (zjawisko to ułatwił post´p technologiczny,
zwłaszcza w dziedzinie telekomunikacji, oraz obserwowane od çwierçwiecza trendy liberalizacyjne).
JednoczeÊnie globalizacja oznaczała gwałtowne zmniejszenie mo˝liwoÊci nadzoru nad
działalnoÊcià instytucji finansowych, utrudnionà ocen´ ryzyka zwiàzanego z inwestycjami,
łatwiejszy proces formowania si´ i utrzymywania długookresowej nierównowagi oraz wzrost ryzyka
rozprzestrzeniania si´ kryzysów finansowych w drodze „zara˝ania si´” od innych krajów.
Gwałtowne zmiany demograficzne.
Szybki proces starzenia si´ społeczeƒstw krajów rozwini´tych spowodował ogromny wzrost popytu
na aktywa finansowe ze strony funduszy emerytalnych i inwestycyjnych.
Gwałtowny rozwój rynku instrumentów pochodnych.
Łàczna nominalna wartoÊç instrumentów pochodnych, którymi obracano na rynku w 1998 roku,
wynosiła według BIS 72 biliony USD, podczas gdy w roku 2008 były to ju˝ 683 biliony USD.
PrzydatnoÊç instrumentów pochodnych jako narz´dzi sprzedawania i odkupowania ryzyka przez
podmioty, które lepiej umiejà sobie z nim radziç, nie ulega wàtpliwoÊci. Z instrumentami pochodnymi
wià˝e si´ jednak kilka problemów. Po pierwsze, mogà byç one u˝ywane zarówno w celu
zabezpieczania si´ przed ryzykiem, jak i w celu czysto spekulacyjnym. Po drugie, wielopi´trowa
konstrukcja instrumentów pochodnych (dochód zale˝ny od dochodu z innych aktywów) utrudnia
szacowanie ryzyka, a czasem mo˝e sugerowaç, ˝e ryzyko w ogóle znikn´ło, choç w oczywisty
sposób tego elementu z operacji finansowych wyeliminowaç si´ nie da. Po trzecie, wzrost popytu
i rozwój spekulacji na rynku instrumentów pochodnych prowadzi do niemal dowolnego mno˝enia
aktywów finansowych poprzez wypuszczanie na rynek nowych aktywów, opartych na innych
aktywach. Wszystkie te zjawiska wystàpiły w ciàgu ostatniego çwierçwiecza, a eksplodujàcego,
wykładniczego charakteru nabrały w latach 2002-2007 (wartoÊç rynku instrumentów pochodnych
niemal podwajała si´ w okresie 2 lat).
3
422480608.059.png 422480608.060.png 422480608.061.png 422480608.062.png 422480608.063.png 422480608.064.png 422480608.066.png 422480608.067.png 422480608.068.png 422480608.069.png 422480608.070.png 422480608.071.png 422480608.072.png 422480608.073.png 422480608.074.png 422480608.075.png 422480608.077.png 422480608.078.png 422480608.079.png 422480608.080.png 422480608.081.png 422480608.082.png 422480608.083.png 422480608.084.png 422480608.085.png 422480608.086.png 422480608.088.png 422480608.089.png 422480608.090.png 422480608.091.png 422480608.092.png 422480608.093.png 422480608.094.png 422480608.095.png 422480608.096.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin