raport-kryzysowy.pdf
(
3116 KB
)
Pobierz
okl_kryzys_ok
marzec 2009
Kryzys na rynkach
finansowych*
Wyzwania stojàce przed spółkami
*connectedthinking
Autorzy PricewaterhouseCoopers:
Jacek Socha
prof. Witold Orłowski
Janusz S´kowski
Grupa restrukturyzacyjna
Robert Nowak
Dominik Smykla
Rynki kapitałowe
Filip Gorczyca
Łukasz Koterwa
Jarosław Palejko
Katarzyna Podgórna
Strategiczne analizy rynku
Hubert Kulikowski
Jacek Ostrowski
Strategia, marketing i sprzeda˝
Radosław Rogacki
Optymalizacja przepływów
pieni´˝nych
Dariusz Masny
Paweł Stawiarski
Modelowanie finansowe
Konrad Michalak
Łukasz Wójcik
Doradztwo podatkowe
Rafał Kowalski
Fuzje i przej´cia
Maksymilian Grotyƒski
Spis treÊci
Wst´p
2
Rozdział 1
Przebieg kryzysu
na rynkach kapitałowych
6
Rozdział 2
WczeÊniejsze kryzysy i potencjalne
wskazówki dla polskiego rynku
12
Rozdział 3
Wpływ kryzysu na poszczególne
bran˝e polskiej gospodarki
18
Rozdział 4
Polskie przedsi´biorstwa
w dobie kryzysu
22
Rozdział 5
Kryzys to tak˝e szanse
47
Zakoƒczenie
51
Wst´p
Nie ulega wàtpliwoÊci, ˝e kryzys finansowy, który wybuchł w latach 2007-2008, stanowi
najpowa˝niejsze od wielu dekad załamanie globalnej gospodarki w czasach pokojowych.
Ju˝ obecnie doprowadził on do cz´Êciowego parali˝u Êwiatowego systemu finansowego,
tàpni´cia na rynkach kapitałowych oraz do globalnej recesji, której gł´bokoÊci jeszcze nie znamy,
ale którà z pewnoÊcià mo˝na uznaç za najpot´˝niejszà od dziesi´cioleci.
Jeszcze jesienià 2008 roku Komisja Europejska prognozowała dla USA nieznaczny spadek PKB,
a dla Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii wzrost PKB bliski zeru. Dzisiejsze prognozy mówià
o 2-3% spadku w tych krajach, co widaç ju˝ w publikowanych danych statystycznych. Poczynajàc
od czwartego kwartału 2008 roku USA, Japonia i wi´kszoÊç krajów Unii Europejskiej znalazła si´
ju˝ w ci´˝kiej recesji, przy czym skala obserwowanego spadku PKB si´ga od 1-3% w zachodniej
Europie do 10% w przypadku Łotwy. Co najgorsze, nie wiadomo, czy na tym si´ skoƒczy, poniewa˝
w ostatnio pojawiajàcych si´ prognozach mówi si´ ju˝ o mo˝liwym spadku PKB Niemiec na poziomie 5%.
Kryzys stanowi ogromne wyzwanie równie˝ dla polskiej gospodarki. Silne zwiàzki łàczàce naszà
gospodark´ i krajowy sektor finansowy z globalnym rynkiem powodujà, ˝e Êwiatowe zawirowania
przekładajà si´ bezpoÊrednio na sytuacj´ polskich przedsi´biorstw, w tym równie˝ spółek
notowanych na warszawskiej giełdzie. Ogólne załamanie Êwiatowych rynków kapitałowych
spowodowało gwałtownà przecen´ wartoÊci akcji do poziomu – jak si´ wydaje – znacznie ni˝szego
od tego, który wynikałby z fundamentalnej wartoÊci spółek. JednoczeÊnie rysujàce si´ coraz
wyraêniej perspektywy silnego spowolnienia rozwoju gospodarczego i spadku zyskownoÊci
polskich firm powodujà, ˝e w perspektywie najbli˝szych miesi´cy nie widaç szans na szybkie
odbicie si´ indeksów giełdowych i wyraêny wzrost wyceny spółek. Mamy wi´c do czynienia
z sytuacjà, gdy z jednej strony niskie ceny akcji powinny zach´caç do ich kupna, z drugiej
zaÊ pogarszajàca si´ sytuacja gospodarcza i kiepskie perspektywy zysków ka˝à inwestorom
wstrzymywaç si´ z zakupami.
Giełd´ uwa˝a si´ cz´sto za najczulszy barometr sytuacji gospodarczej. Jest to tylko cz´Êciowo
prawda. Nastroje giełdowe nie muszà wcale idealnie odzwierciedlaç ogólnej sytuacji gospodarczej,
a tym bardziej nie muszà przewidywaç z wyprzedzeniem jej zmian. Jednak inwestorzy potrafià
bardzo dobrze oceniaç sytuacj´ i rozró˝niaç perspektywy firm, premiujàc lepiej zarzàdzane
i karzàc te, które sà zarzàdzane gorzej. Nawet jeÊli nie widaç w najbli˝szych miesiàcach podstaw
do trwałego wzrostu ogólnych indeksów giełdy, to na pewno warto uwa˝nie obserwowaç zmiany
wyceny poszczególnych spółek. W trudnych czasach przed polskimi firmami stojà ogromne
wyzwania: z jednej strony umiej´tne zarzàdzanie kryzysowe, zabezpieczenie płynnoÊci i redukcje
kosztów, z drugiej – działania dostosowawcze pozwalajàce zachowaç nienaruszone fundamenty
konkurencyjnoÊci firmy i jej zdolnoÊci do przyszłego rozwoju. Mo˝na wierzyç, ˝e rynek giełdowy
b´dzie umiał doceniç te firmy, które dobrze dajà sobie rad´ z tymi wyzwaniami.
2
Kryzys stanowi ogromne
wyzwanie równie˝ dla
polskiej gospodarki.
Silne zwiàzki łàczàce
naszà gospodark´
i krajowy sektor finansowy
z globalnym rynkiem
powodujà, ˝e Êwiatowe
zawirowania przekładajà
si´ bezpoÊrednio
na sytuacj´ polskich
przedsi´biorstw
Celem raportu jest kompleksowe spojrzenie na polski rynek kapitałowy w czasach Êwiatowego
kryzysu, wskazanie prawdopodobnych kierunków oddziaływania zjawisk recesyjnych na kondycj´
poszczególnych sektorów polskiej gospodarki oraz przedstawienie tych narz´dzi obrony przed
kryzysem, którymi dysponujà polskie przedsi´biorstwa.
Cz´Êç pierwsza
opisuje wpływ Êwiatowego kryzysu na obecnà sytuacj´ i zjawiska zachodzàce
na polskim rynku kapitałowym.
Cz´Êci druga i trzecia
raportu poprzez zestawienie doÊwiadczeƒ z poprzednich kryzysów z obecnà
sytuacjà polskiej gospodarki, analizujà wpływ zjawisk recesyjnych na sytuacj´ poszczególnych
sektorów.
Cz´Êci czwarta i piàta
ukazujà tymczasem b´dàce w dyspozycji przedsi´biorców mo˝liwe działania
i narz´dzia, które pozwolà im przetrwaç kryzys. Kryzys, którego rozmiarów i długoÊci trwania nikt
nie jest w stanie obecnie przewidzieç.
èródła globalnego kryzysu
Gwałtowne zmiany rozkładu sił gospodarczych na Êwiecie i towarzyszàca im nierównowaga.
W ciàgu minionych 25 lat globalny PKB zwi´kszył si´ blisko 2,5-krotnie (3,5% Êredniorocznie),
jednak PKB Chin wzrósł w tym czasie ponad 7 razy, Indii 4 razy, a USA i Zachodniej Europy tylko
2 razy. W rezultacie udział Chin i Indii w globalnej produkcji (PKB mierzonym według parytetu siły
nabywczej) wzrósł z 8% do 23%, czemu towarzyszył gwałtowny wzrost znaczenia obu tych krajów
na Êwiatowym rynku. Gwałtownemu rozwojowi Chin i relatywnie spadajàcemu znaczeniu USA
towarzyszyła jednak gigantyczna nierównowaga: USA w rosnàcym stopniu finansowały swój
wysoki poziom ˝ycia po˝yczajàc kapitał za granicà, a Chiny utrzymywały niezwykle wysokie stopy
oszcz´dnoÊci, dzi´ki którym (wraz z innymi krajami Dalekiego Wschodu) udzielały USA ogromnego
kredytu, pozwalajàcego na chronicznà nadmiernà konsumpcj´. Innymi słowy, amerykaƒska
„kultura ˝ycia na kredyt” spotkała si´ z azjatyckà „kulturà oszcz´dnoÊci”, co w efekcie spowodowało
powstanie gigantycznego zadłu˝enia USA wobec reszty Êwiata.
Gwałtowne procesy globalizacyjne.
Zmiany rozmieszczenia produkcji pomi´dzy krajami i kontynentami doprowadziły równie˝ do
alokacji inwestycji finansowych w skali całego Êwiata. Dla inwestorów otworem stan´ły kraje dawniej
wyłàczone z globalnej gospodarki – rynki wschodzàce, a instytucje finansowe zdywersyfikowały
swoje portfele obejmujàc nimi aktywa z całego Êwiata (zjawisko to ułatwił post´p technologiczny,
zwłaszcza w dziedzinie telekomunikacji, oraz obserwowane od çwierçwiecza trendy liberalizacyjne).
JednoczeÊnie globalizacja oznaczała gwałtowne zmniejszenie mo˝liwoÊci nadzoru nad
działalnoÊcià instytucji finansowych, utrudnionà ocen´ ryzyka zwiàzanego z inwestycjami,
łatwiejszy proces formowania si´ i utrzymywania długookresowej nierównowagi oraz wzrost ryzyka
rozprzestrzeniania si´ kryzysów finansowych w drodze „zara˝ania si´” od innych krajów.
Gwałtowne zmiany demograficzne.
Szybki proces starzenia si´ społeczeƒstw krajów rozwini´tych spowodował ogromny wzrost popytu
na aktywa finansowe ze strony funduszy emerytalnych i inwestycyjnych.
Gwałtowny rozwój rynku instrumentów pochodnych.
Łàczna nominalna wartoÊç instrumentów pochodnych, którymi obracano na rynku w 1998 roku,
wynosiła według BIS 72 biliony USD, podczas gdy w roku 2008 były to ju˝ 683 biliony USD.
PrzydatnoÊç instrumentów pochodnych jako narz´dzi sprzedawania i odkupowania ryzyka przez
podmioty, które lepiej umiejà sobie z nim radziç, nie ulega wàtpliwoÊci. Z instrumentami pochodnymi
wià˝e si´ jednak kilka problemów. Po pierwsze, mogà byç one u˝ywane zarówno w celu
zabezpieczania si´ przed ryzykiem, jak i w celu czysto spekulacyjnym. Po drugie, wielopi´trowa
konstrukcja instrumentów pochodnych (dochód zale˝ny od dochodu z innych aktywów) utrudnia
szacowanie ryzyka, a czasem mo˝e sugerowaç, ˝e ryzyko w ogóle znikn´ło, choç w oczywisty
sposób tego elementu z operacji finansowych wyeliminowaç si´ nie da. Po trzecie, wzrost popytu
i rozwój spekulacji na rynku instrumentów pochodnych prowadzi do niemal dowolnego mno˝enia
aktywów finansowych poprzez wypuszczanie na rynek nowych aktywów, opartych na innych
aktywach. Wszystkie te zjawiska wystàpiły w ciàgu ostatniego çwierçwiecza, a eksplodujàcego,
wykładniczego charakteru nabrały w latach 2002-2007 (wartoÊç rynku instrumentów pochodnych
niemal podwajała si´ w okresie 2 lat).
3
Plik z chomika:
naatuus
Inne pliki z tego folderu:
Zagraniczna polityka ekonomiczna - handlowa.ppt
(96 KB)
wyklady - do druku.doc
(171 KB)
Wyklad 12-Kryzys finansowy.pdf
(93 KB)
WPROWADZENIE EURO W POLSCE.pdf
(377 KB)
wielki_kryzys.pdf
(165 KB)
Inne foldery tego chomika:
arabowie
bezpieczeństwo energetyczne
chiny
ekonomia rozwoju
etyka w biznesie
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin