Forester Cecil Scott - Hornblower 07 - Okręt liniowy.pdf - Horatio Hornblower - stasiek51

C. S. FORESTER

Okręt liniowy

Tłumaczyła: HENRYKA STĘPIEŃ

„WYDAWNICTWO MORSKIE” GDAŃSK

„TEKOP” GLIWICE

1991

Tytuł oryginału angielskiego: A Ship of the Line

Redaktor: Alina Walczak

Opracowanie graficzne: Erwin Pawlusiński, Ryszard Bartnik

Korekta: Teresa Kubica

ISBN 83-215-5790-2 „WM” ISBN 83-85297-48-0 „Tekop”

Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1991

we współpracy z „Tekop” Spółka z o.o. Gliwice

Bielskie Zakłady Graficzne zam. 1722/K

Rozdział I

Kapitan Horatio Hornblower przeglądał zamazaną odbitkę, którą drukarze dostarczyli mu

właśnie do mieszkania.

„Do wszystkich Młodych Ludzi Dzielnych D u c h e m — czytał. — Marynarzy,

Mężczyzn z lądu i Chłopców pragnących walczyć o sprawę wolności i przyczynić się do tego, aby

tyran z Korsyki przeklął chwilę, w której ściągnął na siebie gniew Wysp Brytyjskich. »Sutherland«,

dwupokładowy okręt Jego Królewskiej Mości Króla Brytanii, uzbrojony w siedemdziesiąt cztery

działa, jest właśnie doprowadzany w Plymouth do stanu gotowości bojowej i zostało jeszcze

kilka w o l n y c h m i e j s c do kompletu załogi. Dowódca, kapitan H o r a t i

o H o r n b l o w e r, wrócił ostatnio z wyprawy na M o r z e P o ł u d n i o w e,

podczas której, dowodząc fregatą »Lydia«, uzbrojoną w trzydzieści sześć dział, związał walką i z

a t o p i ł d w a k r o ć s i l n i e j s z y dwupokładowy okręt hiszpański

»Natividad«. Oficerowie, podoficerowie i marynarze z »Lydii«, wszyscy przeszli za nim na

»Sutherlanda«. Jakiż człowiek mężny mógłby się oprzeć wezwaniu, by przyłączyć się do tej

Kompanii Bohaterów i dzielić z nimi dalsze czekające ich splendory? Kto pokaże monsieur J e a

n o w i C r a p a u d[1], że morza należą do Brytanii i że żaden francuski zjadacz żab nie ma

tam czego szukać? Kto pragnie kapelusza pełnego złotych ludwików tytułem p r y z o w e g o?

Będą na okręcie s k r z y p k o w i e i tańce co wieczór, i zaprowiantowanie — po

pełnych s z e s n a ś c i e uncji w funcie[2] — najlepszy gatunek wołowiny, najwspanialszy

chleb, a do tego g r o g, każdego dnia w południe i co niedziela. I to wszystko jako dodatek

do ż o ł d u wypłacanego pod g w a r a n c j ą Jego Najmiłościwszego Majestatu

Króla J e r z e g o! W m i e j s c u, gdzie przeczytacie to ogłoszenie, będzie oficer z

królewskiego okrętu »Sutherland«, który wpisze na listę załogi wszystkich o c h o t n y c h z

u c h ó w łaknących Sławy.”

Czytając odbitkę kapitan Hornblower walczył z opanowującym go uczuciem beznadziejności.

W każdym mieście, gdzie odbywają się jarmarki, można przeczytać tuziny takich apeli. Trudno się

spodziewać, że uda mu się przyciągnąć rekrutów na zwykły liniowiec, gdy po kraju grasują dziarscy

kapitanowie fregat o dwakroć głośniejszej reputacji, mogący podać sumy pryzowego istotnie

zdobytego w poprzednich wyprawach. Wysłanie czterech poruczników, każdego w towarzystwie

pół tuzina ludzi, na objazd południowych hrabstw z zadaniem werbowania rekrutów zgodnie z tym

obwieszczeniem będzie go kosztowało niemal cały żołd, należny mu za czas ostatniej kampanii, i

obawiał się, że pieniądze te okażą się wyrzucone na marne.

Jednakże coś trzeba było robić. „Lydia” dała mu dwustu wykwalifikowanych marynarzy (plakat

nic nie mówił o tym, że przeniesiono ich pod przymusem, nie dawszy stanąć stopą na ziemi

angielskiej po powrocie z dwuletniej wyprawy), lecz do kompletu załogi potrzebował jeszcze

pięćdziesięciu marynarzy oraz dwustu szczurów lądowych, dorosłych mężczyzn i chłopców. Statek

strażniczy nie znalazł nikogo. Niemożność uzupełnienia załogi mogła oznaczać utratę stanowiska

dowódcy, a co za tym idzie, bezrobocie i połowę pensji — osiem szylingów dziennie — do końca

życia. Nie miał absolutnie pojęcia, jak dalece jest w łaskach u Admiralicji, i przypuszczał, rzecz

dla niego naturalna, iż jego zatrudnienie wisi na włosku.

Siedział postukując ołówkiem w odbitkę, a niepokój i przemęczenie wywołały przekleństwa

na jego usta — idiotyczne złorzeczenia, z których bezsensowności zdawał sobie w pełni sprawę w

momencie, gdy je wypowiadał. Pilnował się jednak, by mówić przyciszonym głosem; Maria

odpoczywała w sypialni za podwójnymi drzwiami i nie chciał jej obudzić. Maria (chociaż to

jeszcze za wcześnie, aby mieć co do tego pewność) była przekonana, że jest w ciąży, i Hornblower

czuł przesyt jej nadmierną tkliwością. Gdy sobie o tym przypomniał, rozdrażnienie jego wzrosło

jeszcze bardziej; nienawidził lądu, konieczności pogoni za rekrutami, dusznej bawialni i utraty

niezależności, w której zasmakował w czasie miesięcy swej ostatniej wyprawy. Ze złością sięgnął

po kapelusz i wyszedł na palcach z pokoju. Posłaniec od drukarza czekał w hallu z czapką w ręku.

Hornblower przechodząc wręczył mu odbitkę i szorstkim tonem polecił przygotowanie jednego

grosa[3] plakatów, po czym ruszył w hałaśliwe ulice.

Na widok jego munduru mostowy przy barierze pomostu Halfpenny przepuścił go bez

pobierania myta. Dwunastu wioślarzy u przewozu znało go jako kapitana „Sutherlanda” i każdy

usiłował ściągnąć na siebie jego wzrok — za przewiezienie kapitana na okręt poprzez całą długość

Hamoaze mogli się spodziewać hojnej zapłaty. Hornblower zajął miejsce w dwuwiosłowej łodzi;

odczuł pewną satysfakcję, że nie odezwał się ani słowem, gdy odpychali łódź od brzegu i ruszali w

długą, powolną żeglugę przez gąszcz stateczków, statków i okrętów. Wzorowy[4] przesunął prymkę

w kącik ust i już miał rzucić jakąś banalną uwagę, lecz widząc nachmurzone oblicze pasażera i

gniewną zmarszczkę na jego czole zreflektował się i zamiast słów wydał z siebie kaszlnięcie.

Hornblower, który ani razu nie spojrzawszy otwarcie na wioślarza, doskonale widział, co się dzieje,

poczuł, że humor poprawia mu się trochę. Zauważył grę muskułów w brązowych ramionach, kiedy

człowiek ten wiosłował co sił; miał tatuowany nadgarstek, a w lewym uchu błyszczące cienkie

kółko ze złota. Musiał być marynarzem, zanim zaczął pracować jako przewoźnik — Hornblower

zapragnął niewymownie wziąć go ze sobą na pokład „Sutherlanda”; gdyby tylko mógł dostać w swe

ręce kilka tuzinów prawdziwych marynarzy, skończyłyby się jego kłopoty. Ale ten właśnie na pewno

ma zaświadczenie zwalniające go od służby wojskowej, w przeciwnym razie absolutnie nie mógłby

uprawiać swego zawodu tu, gdzie zjeżdża się jedna czwarta personelu Brytyjskiej Marynarki

Wojennej w poszukiwaniu załóg.

W składzie aprowizacyjnym i w stoczni, które mijali po drodze, roiło się także od mężczyzn;

wszyscy nadawali się do służby wojskowej, a połowa z nich to marynarze — cieśle okrętowi i

takielarze — Hornblower patrzył na nich pożądliwie i beznadziejnie, jak kot na złotą rybkę w

akwarium. Przepłynęli wolno mimo dużego placu, gdzie splatano liny, obok masztówki i kadłuba

hulka, na którym zamontowano dźwig nożycowy, minęli dymiące kominy fabryki sucharów. Oto i

„Sutherland”, przycumowany do beczki za cyplem Bull; przypatrując się swemu okrętowi poprzez

szerokość lekko rozhuśtanej wody Hornblower stwierdził, że w całkiem naturalnej dumie, jaką

napełniało go nowe stanowisko, jest dziwna domieszka konserwatywnej niechęci. Obły kształt

dziobu wyglądał dziwacznie w okresie, gdy każdy liniowiec budowany w Anglii miał galion, do

którego od dawna przywykło jego oko; linie okrętu były niezgrabne i zdradzały (co Hornblower

zauważał, ilekroć patrzył na „Sutherlanda”), że budując go zrezygnowano z innych zalet na rzecz

małej głębokości zanurzenia. Wszystko na nim — oprócz kolumn masztowych będących pochodzenia

angielskiego — wskazywało, że zbudowany został w Holandii z przeznaczeniem do żeglowania

pomiędzy glinianymi obwałowaniami kanałów i po płytkich ujściach rzek wybrzeża holenderskiego.

„Sutherland” — faktycznie dawny siedemdziesięcioczterodziałowy holenderski „Eendracht”, który

zdobyto pod Texel — teraz, po przezbrojeniu, był najbrzydszym i najmniej mile widzianym

dwupokładowcem na liście okrętów Brytyjskiej Marynarki Wojennej.

Niech Bóg ma mnie w swej opiece — pomyślał Hornblower patrząc na okręt z niesmakiem

tym silniejszym, że wciąż jeszcze brakło mu ludzi do skompletowania załogi — jeśli miałbym

kiedykolwiek manewrować na nim blisko brzegu po zawietrznej. Dryfowałby na zawietrzną jak

papierowa łódeczka, a potem, na rozprawie sądu wojennego, nikt nie uwierzyłby w żadne gadanie

o niedostatecznej dzielności morskiej okrętu.

— Lżej wiosłować! — rzucił do przewoźników i ludzie spoczęli, a wiosła przestały trzeć o

dulki; odgłos fal bijących o burty łodzi stał się naraz wyraźniejszy.

Dryfowali na rozkołysanej wodzie, a Hornblower kontynuował nie zadowalające go

oględziny. Okręt był świeżo pomalowany, ale w stoczni poskąpili farby — ponurej żółci i czerni nie

ożywiała ani odrobina bieli czy szkarłatu. Zamożny kapitan albo pierwszy oficer uzupełniliby ten

niedostatek z własnej kieszeni i kazaliby tu i ówdzie pacnąć pozłotą, ale Hornblower nie miał na to

pieniędzy i wiedział, że Bush, utrzymujący ze swej pensji cztery siostry i matkę, też ich nie ma —

choćby nawet jego zawodowa przyszłość zależała w pewnej mierze od wyglądu „Sutherlanda”.

Niektórzy kapitanowie — co sobie Hornblower szczerze w duchu powiedział — nie przebierając w

środkach wydusiliby ze stoczni więcej farby, a także pozłotę, jeśli już o to chodzi. Ale on nie

nadawał się do tego i nawet perspektywa posiadania całej pozłoty świata nie mogłaby go skłonić,

aby zaczął poklepywać po ramieniu urzędnika stoczni i zdobywać jego względy pochlebstwem i

udawaną dobrodusznością; powstrzymałoby go nie sumienie, lecz nieśmiałość.

Ktoś na pokładzie już go wypatrzył. Usłyszał świergot gwizdków towarzyszących

przygotowaniom na jego przyjęcie. Niech poczekają jeszcze trochę; nie miał zamiaru dziś się

śpieszyć. Pusty wewnątrz „Sutherland” unosił się wysoko na wodzie, ukazując szeroki pas

miedzianych blach poszycia. Są nowe, dzięki Bogu. Idąc pełnym wiatrem to brzydkie stare okręcisko

może rozwijać niezłą szybkość. W tej chwili wiatr obrócił go w poprzek pływu i wtedy odsłoniły

się linie jego rufy. Oceniając wzrokiem kształt okrętu Hornblower zastanawiał się, jak można by

wydobyć zeń maksimum tego, na co go stać. Pomagało mu w tym dwudziestodwuletnie

doświadczenie w pływaniu po morzach. Przywoływał na myśl skomplikowany układ wszelkich sił,

jakie będą działać na okręt w morzu, nacisk wiatru na żagle, równoważenie wpływu kliwrów

odchyleniem steru, boczny opór stępki, tarcie powierzchniowe, uderzenia fal o dziób. Obmyślił w

ogólnych zarysach wstępne ustawienie próbne, postanawiając (zanim próby praktyczne nie dadzą mu

więcej danych), jak odchyli maszty od pionu i wytrymuje okręt. Natychmiast jednak przypomniał

sobie z goryczą, że nie ma na razie ludzi do skompletowania załogi i że póki ich nie znajdzie,

wszystkie te plany na nic się zdadzą.

— Naprzód! — krzyknął do przewoźników, którzy znów nacisnęli na wiosła z całą siłą.

— Złóż wiosło, Jake — powiedział bosakowy do wzorowego, oglądając się przez ramię.

Łódź zakręciła pod rufą „Sutherlanda” — miał nadzieję, że ci ludzie wiedzą, jak dobić do burty

okrętu wojennego — ukazując Hornblowerowi galerię rufową, jedno z najbardziej dla niego

atrakcyjnych miejsc na okręcie. Był zadowolony, że stocznia nie usunęła jej, jak to uczyniono na tylu

liniowcach. Tam, na tej galerii będzie mógł napawać się wiatrem, morzem i słońcem w

Forester Cecil Scott - Hornblower 07 - Okręt liniowy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: