WYNIK FINANSOWY

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

              Wynik finansowy jest pieniężnym wyrażeniem okresowych rezultatów działalności prowadzonej przez jednostkę gospodarczą.  Dodatni wynik finansowy jest określany mianem zysku, natomiast ujemny – mianem straty.

              Podejmowane w systemie ewidencyjnym rachunkowości działania mające na celu ustalenie rodzaju i wielkości ostatecznego wyniku finansowego, jego elementów oraz kierunków i proporcji podziału są nazywane – rachunkiem wyników lub rachunkiem zysków i strat.

              Wynik finansowy wykazywany jest w bilansie jako składnik kapitału własnego jednostki: zysk netto jako wielkość dodatnia, strata netto – jako wielkość ujemna. 

W ten sposób wynik finansowy netto jest tą kategorią ukazującą rezultaty działalności jednostki gospodarczej, która łączy rachunek zysków i strat               z bilansem.

              Istota rachunku zysków i strat polega na przeciwstawieniu przychodom osiągniętym z różnych rodzajów działalności kosztów poniesionych dla osiągnięcia tych przychodów. Tak ustalony rezultat koryguje się o (zwiększa lub zmniejsza) o zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne. W efekcie tych operacji uzyskuje się wynik finansowy (zysk lub stratę) brutto. Po pomniejszeniu wyniku finansowego brutto                                      o  obowiązkowe obciążenia tego wyniku otrzymuje się wynik finansowy (zysk lub stratę) netto.

Rodzaje rachunku zysków i strat

Zgodnie z przepisami, w praktyce polskiej dopuszcza się dwa warianty rachunku zysków i strat, różniące się sposobem ujęcia kosztów.

4    Wariant pierwszy to tzw. kalkulacyjny rachunek wyników, w którym koszty ujęte są w układzie kalkulacyjnym.

4    Wariant drugi to tzw. porównawczy rachunek wyników, w którym koszty ujęte są według układu rodzajowego. Ogólną ich sumę koryguje się o różnicę stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych na początek              i koniec roku.

Pozostałe elementy rachunku wyników są w obu rozwiązaniach takie same.           

     Obowiązujące przepisy stwarzają przedsiębiorstwom możliwość wyboru wersji tego sprawozdania - odpowiadającej specyfice działalności każdego pomiotu gospodarczego.

Schemat I

Ustalanie wyniku finansowego

KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY

-

=

ZYSK ZE SPRZEDAŻY (STRATA)

=

+

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

-

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

=

ZYSK NA DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ (STRATA)

+

PRZYCHODY FINANSOWE

-

KOSZTY FINANSOWE

=

ZYSK BRUTTO NA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (STRATA)

+

ZYSKI NADZWYCZAJNE

-

STRATY NADZWYCZAJNE

=

WYNIK BRUTTO

-

PODATEK (DOCHODOWY)

WYNIK NETTO

=

W konstrukcji rachunku wyników można wyróżnić kilka poziomów tworzenia wyniku finansowego.

PRZYCHODY I ZYSKI

KOSZTY I STRATY

Zysk (strata) brutto

Obciążenia podatkowe

Zysk (strata) netto

Zysk (strata) brutto na działalności gospodarczej

Zysk (strata) na sprzedaży

Zysk (strata)

na działalności operacyjnej

Poziom

nadzwyczajny

Poziom

finansowy

Poziom operacyjny

Straty:

W wyniku zdarzeń losowych (powódź, pożar)

Zyski:

w wyniku zdarzeń losowych (powódź, pożar) a mianowicie:

         rekompensaty od instytucji ubezpieczeniowvch

         Sprzedaży papierów wartościowych

         Otrzymane dywidendy

         Udziały w zyskach innych firm

         Otrzymane odsetki

         Dodatnie różnice kursowe

         Dyskonto uzyskane przy zakupie weksli

         Wartość w cenie nabycia sprzedanych udziałów i akcji

         Zapłacone odsetki

         Dyskonto zapłacone przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych

         Ujemne różnice kursowe

         Przedawnione i nieściągalne należności

         Niedobory inwentaryzacyjne

         Wartość netto sprzedanych składników majątku trwałego

         Sprzedaż majątku trwałego

         Dotacje z budżetu państwa

         Nadwyżki inwentaryzacyjne

         Przedawnione zobowiązania

         Otrzymane darowizny i odszkodowania

         Przychody ze sprzedaży produktów wykonanych we własnym zakresie

         Przychody ze sprzedaży towarów                i materiałów

         Techniczny koszt wytworzenia sprzedanych produktów

         Wartość w cenach zakupu towarów i materiałów

         Koszty zarządu

         Koszty sprzedaży

Koszty handlowe

Poziomy tworzenia wyniku finansowego

WARIANT PORÓWNAWCZY RACHUNKU WYNIKÓW

A.     Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi

1. Przychód ze sprzedaży produktów
2. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna)
3. Przychód ze sprzedaży towarów i materiałów
4. Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki

B.     Koszty działalności operacyjnej

1. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
2. Zużycie materiałów i energii
3. Usługi obce
4. Podatki i opłaty
5. Wynagrodzenia
6. Świadczenia na rzecz pracowników
7. Amortyzacja
8. Pozostałe

C.    Zysk / Strata ze sprzedaży (A-B)

D.    Pozostałe przychody operacyjne

1. Przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego
2. Dotacje
3. Pozostałe przychody operacyjne

E.     Pozostałe koszty operacyjne

1. Wartość sprzedanych składników majątku trwałego
2. Pozostałe koszty operacyjne

F.     Zysk / Strata  na działalności operacyjnej (C+D-E)

G.    Przychody finansowe

1. Dywidendy z tytułu udziałów, w tym od jednostek zależnych                   i stowarzyszonych
2. Odsetki uzyskane
3. Pozostałe

H.    Koszty finansowe

1. Odpisy aktualizujące wartość finansowego majątku trwałego oraz krótkoterminowych papierów wartościowych
2. Odsetki do zapłacenia, w tym od jednostek zależnych                                    i stowarzyszonych
3. Pozostałe

I.        Zysk / Strata brutto na działalności gospodarczej (F+G-H)

J.      Zyski nadzwyczajne

K.     Straty nadzwyczajne

L.     Zysk / Strata brutto (I+K-J)

M.   Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

1. Podatek dochodowy od osób prawnych
2. Inne obowiązkowe obciążenia

N.    Zysk / Strata netto (L-M)

Źródło: Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. 1994,        nr 121, poz. 591

WARIANT KALKULACYJNY RACHUNKU WYNIKÓW

A.     Przychody ze sprzedaży towarów i produktów

1. Przychód ze sprzedaży towarów i materiałów
2. Przychód ze sprzedaży produktów

B.     Koszt sprzedanych towarów i produktów

1. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
2. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

C.    Zysk / Strata brutto na sprzedaży (A-B)

D.    Koszty sprzedaży

E.     Koszty ogólnego zarządu

...