14_10.pdf

a arada gigantów

ada gigantów

Jest na świecie kilka, może kilkanaście firm

i koncernów elektronicznych, o których każdy elektronik

powinien coś wiedzieć. Nie jest to tylko martwa historia

− z dziejów tych firm można się wiele nauczyć.

Dlatego inaugurujemy rubrykę Parada Gigantów

poświęconą prezentacji firm, których zasługi dla

rozwoju elektroniki są tak wielkie, że warto je bliżej

poznać. Jedną z takich firm jest Motorola.

Większość znanych firm elektronicznych ma krótką, czasem

tylko kilkunastoletnią historię. Inaczej jest z Motorolą.

W roku 1928, gdy

wynalazcy układów

scalonych i innych

elektronicznych cu−

dów XX wieku bawili

się jeszcze w piasku

albo nie było ich jesz−

cze na świecie, dwaj

Amerykanie, bracia Paul V. Galvin i Joseph E. Galvin kupili

w Chicago zbankrutowaną małą firmę zajmującą się produkcją

eliminatorów baterii, czyli swego rodzaju zasilaczy. Radia zasi−

lane z akumulatorów i baterii stawały się niewygodnym prze−

żytkiem, a wspomniany elimina−

tor, umożliwiający zasilanie z sie−

ci energetycznej, przedłużał ich

żywot.

Firma Galvin Manufacturing

Corporation wystartowała z ma−

jątkiem 565 dolarów w gotówce

i 750 dolarów w sprzęcie. W pier−

wszym tygodniu działalności za−

trudniała 5 osób, a łączna suma

tygodniowych wypłat wyniosła...

63 dolary.

W roku 1930 wypuszczono po przystępnej cenie pierwszy

praktyczny samochodowy odbiornik radiowy. Właśnie tu ma

swe źródło nazwa Motorola. W tej nowo wymyślonej nazwie

Paul Galvin chciał połączyć

określenia ruchu (ang. mo−

tion) i radia oraz wyrazić ideę

dźwięku w ruchu.

W kolejnych latach oferta

firmy wzbogacała się o od−

biorniki do nasłuchu komuni−

katów policyjnych (1936)

i stacjonarne domowe od−

biorniki radiowe (1940).

Wzbogacano funkcje produ−

kowanych odbiorników.

W 1940 r. liczba zatrudnio−

nych wynosiła 985, a obroty

blisko 10 milionów dolarów.

W latach 40 zaczęto pro−

dukować pierwsze przenoś−

ne radiotelefony. Znalazły

one zastosowanie najpierw

w wojsku (trwała przecież

II wojna światowa), potem

w policji i innych służbach.

Najpierw były to radiotele−

fony AM, potem FM.

Koniecznie trzeba wspo−

mnieć o walkie−talkie, także

wynalazku Motoroli. Maso−

wa produkcja tego przenośnego radiotelefonu była jednym

z głównych czynników rozwoju firmy w tamtych latach. Twó−

rcą pierwszego walkie−talkie był inżynier Henryk Magurski,

Polak, absolwent Politechniki Warszawskiej, który pracował

w Motoroli od 1940 r. przez 30 lat. Miał on na swym koncie

także wiele innych nowatorskich opracowań, a z czasem awan−

sował na stanowisko dyrektora d/s technicznych.

Do roku 1947 nazwa

handlowa Motorola stała

się tak znana, że zmienio−

no nazwę firmy na Moto−

rola Inc.

W roku 1948 Motorola

weszła na rynek telewi−

zyjny tanim

odbiorni−

kiem TV, zwanym Golden View. Cena wynosi−

ła tylko 179 dolarów (co pokazuje wartość

dolara w tamtych latach).

W roku 1949, działający w Motoroli od

dziewięciu lat konstruktor i wynalazca Da−

niel E. Noble, zakłada ośrodek badawczo −

rozwojowy w mieście Phoenix w stanie

Arizona. Ośrodek ten zajmujący się wynale−

zionymi niedawno tranzystorami, pozwoli

Motoroli stać się z czasem jedną z wiodących

firm produkujących półprzewodniki.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/97

a ar

Par

a arada gigantów

ada gigantów

Póki co, do roku 1950 zatrudnienie rośnie do 9325, a obroty

do 177 milionów dolarów.

Lata pięćdziesiąte to okres wprowadzania półprzewodników

− od roku 52 produkowane są 3−amperowe tranzystory mocy

(oczywiście germanowe). Pierwszy całkowicie tranzystorowy

samochodowy odbiornik radiowy ukazuje się w 1959. Wtedy

też na rynek wprowadzany jest kieszonkowy odbiornik na bate−

rie.

W 1956 ukazuje się pager − urządzenie do radiowego prze−

kazywania wiadomości wybranym użytkownikom. W tym też

roku kierownictwo Motoroli przechodzi w ręce młodszego po−

kolenia − prezydentem Motoroli staje się Robert W. Galvin.

Lata sześćdziesiąte znamienne są wprowadzeniem maso−

wej produkcji elementów półprzewodnikowych w procesie

epitaksjalnym. Tańsze elementy są stosowane w sprzęcie po−

wszechnego użytku. Pojawiają się tanie półprzewodniki

w plastikowych obudowach. Stopniowo wypierają one lampy

elektronowe.

W tym czasie Motorola oprócz produkcji odbiorników radio−

wych odgrywa wiodącą rolę w dziedzinie radiokomunikacji ru−

chomej. Jest też obecna na rynku odbiorników telewizyjnych,

wspólnie z Fordem i RCA próbuje wprowadzić do handlu 8−

ścieżkowy odtwarzacz samochodowy.

Lata sześćdziesiąte są jednak znamienne także z innego po−

wodu. W czasie wojny produkcja przemysłowa USA nastawio−

na była na potrzeby armii. Po wojnie Motorola powróciła do

produkcji urządzeń powszechnego użytku, ale jednocześnie re−

alizowała rozmaite zamówienia rządowe. W rezultacie sprzęt

Motoroli poleciał w kosmos. Sondy Mariner II i Mariner IV, oraz

statki Gemini wyposażone są w nadajniki tej firmy. Również

słowa Neila Armstronga z powierzchni księżyca transmitowa−

ne są przez nadajniki Motoroli. Pamiętny “samochód księżyco−

wy” − Rover wyposażony jest w radio Motoroli, radio o 100 ra−

zy większej czułości niż standardowe odbiorniki samochodo−

we. Kosmiczne nadajniki Motoroli pojawiają się w kosmosie

wielokrotnie w następnych latach. Przekażą one fotografie

i dane z sond wysłanych w kierunku Marsa (1976), Saturna

(1980). Misje Galileo, Magellan również korzystają ze sprzętu

nadawczo−odbiorczego Motoroli. Także słynny Hubble obecnie

przekazuje na Ziemię swe dane za pośrednictwem nadajników

tej firmy. Niedawno opracowany globalny system telefonii sa−

telitarnej IRIDIUM, który ma zawierać 66 satelitów i objąć za−

sięgiem całą kulę ziemską, również bazuje na sprzęcie Motoro−

li.

W centrum uwagi koncernu cały czas pozostają wszelkie

systemy radotelefoniczne. Zaczęło się od lampowych radiote−

lefonów Handy−Talkie i Walkie−Talkie (czytaj: hendy−toki i łoki−

toki). Potem pojawiły się sieci radiotelefoniczne − najpierw ana−

logowe, potem cyfrowe. Z czasem uniezależniono od drutów

aparat telefoniczny − pojawiły się telefony bezprzewodowe

i całe systemy telefonii bezprzewodowej. Koncern konsek−

wentnie opracowuje i wprowadza kolejne systemy telefonii

bezprzewodowej, które z czasem doprowadziły do dzisiejszych

sieci telefonów komórkowych i satelitarnych.

Coraz większy udział w obrotach mają mikroprocesory i inne

układy do komputerów. W roku 1979 firma wypuszcza swój

pierwszy mikroprocesor 16−bitowy o oznaczeniu 68000,

w 1984 − procesor 32−bitowy MC68020, w 1987 − MC68030.

W 1988 pojawiają się tak zwane procesory RISC z rodziny

88000, w 1990 − procesor 32−bitowy trzeciej generacji

MC68040. Następnie w 1993, wspólnie z IBM oraz Apple

Computer, Motorola opracowuje procesor z rodziny PowerPC.

Rodzina ta nadal się rozwija.

Firma nie rezygnuje z produkcji szerokiego asortymentu ele−

mentów półprzewodnikowych. Każdy konstruktor elektronik

znajdzie tu dla siebie mnóstwo interesujących wyrobów, po−

cząwszy od popularnych diod prostowniczych, przez liczne

tranzystory, tyrystory, triaki, układy analogowe, telekomunika−

cyjne, całe rodziny układów cyfrowych, sprzęgających, a skoń−

czywszy na układach komputerowych.

W ofercie Motoroli można znaleźć wiele tranzystorów i mo−

dułów wysokiej i bardzo wysokiej częstotliwości − nie ma się

czemu dziwić, jeśli główną dziedziną produkcji koncernu są ra−

diotelefony i telefony komórkowe, pracujące na częstotliwoś−

ciach od setek megaherców do kilku gigaherców.

Całego asortymentu produkcyjnego Motoroli nie sposób na−

wet wymienić.

Nie można się dziwić. Koncern cały czas się rozwijał. W roku

1980 zatrudniał już 71500 osób, a w 1990 − 105000. Obecnie

liczba zatrudnionych przekracza 140000. Roczne obroty kon−

cernu sięgają 30 miliardów dolarów. Duży udział (ponad 30%)

mają w tym telefony komórkowe, niewiele mniej przynosi

sprzedaż półprzewodników, pozostałą część tworzą w więk−

szości inne systemy komunikacji radiowej. Tak więc dziś Moto−

rola znana jest głównie z produkcji telefonów komórkowych

i radiotelefonów.

Oprócz oddziałów w Stanach Zjednoczonych, koncern ma

fabryki produkcyjne, biura badawcze i handlowe w wielu kra−

jach świata. Obecnie niecałe 60% obrotów wypracowane jest

przez oddziały znajdujące się w USA.

Niedawno utworzono firmę Motorola Polska Sp. z o. o, któ−

ra reprezentuje koncern w naszym kraju.

A wszystko zaczęło się siedemdziesiąt lat temu od jakiegoś

prostego zasilacza i pięciu osób pracujących w wynajętym po−

mieszczeniu.

W latach 60 firma nadal się rozrasta i w roku 1970 zatrudnia

36 tysięcy osób.

W roku 1974 Motorola wypuszcza swój pierwszy mikropro−

cesor oznaczony 6800. Zawiera on 4000 tranzystorów i jest za−

silany pojedynczym napięciem 5V (co odróżnia go od poprzed−

ników zasilanych kilkoma napięciami).

W tym też roku firmie Matsushita Electric Industrial Compa−

ny Inc. sprzedany zostaje oddział produkujący odbiorniki telewi−

zyjne. Motorola nie tylko sprzedaje − nabywa i wchłania kilka

małych firm, a ponadto cały czas się rozbudowuje. Z małego,

rodzinnego przedsiębiorstwa, firma stopniowo staje się poten−

tatem w branży elektronicznej. Przyjmuje się nowych praco−

wników, zmienia się skład dyrekcji i zarządu. Zmienia się także

znak graficzny Motoroli.

Wraz ze zmianami w kierownictwie zmienia się także profil

produkcji. Już od lat sześćdziesiątych Motorola zmniejsza zain−

teresowanie produkcją typowego sprzętu powszechnego użyt−

ku. Pozostaje jednak przy samochodach − tyle, że zamiast ra−

diodbiorników dostarcza wszelką inną elektronikę samochodo−

wą. Obejmuje ona moduły sterowania silnikiem, systemy bez−

piecznego hamowania, zapłonu, oświetlenia, sterowania,

a także systemy nawigacyjne (np. przedstawiony w poprzed−

nim numerze EdW odbiornik GPS Oncore).

(red)

PS. Motorola od kilku lat “przymierzała się” do zbudowania

w Polsce fabryki półprzewodników. I oto mamy wspaniałą wia−

domość z ostatniej chwili. Według informacji uzyskanych przez

naszą redakcję ze źródeł dobrze poinformowanych, zapadły już

decyzje i stosowne uzgodnienia Motoroli z władzami kraju, do−

tyczące budowy takiej fabryki w Krakowie. Produkcja ma się

rozpocząć w 1998 roku. Trzymamy kciuki. Jeśli to się stanie,

będzie to oznaczało początek odbudowy przemysłu mikroelek−

tronicznego w Polsce, bo przykład Motoroli zachęci zapewne

inne koncerny półprzewodnikowe do inwestowania w naszym

kraju.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/97

a ar

Par

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: