Ogrody koralowe.r.VI -Urigubu.doc

(28 KB) Pobierz

B. Malinowski -,,Ogrody koralowe”, r.VI: ,,Zwyczajowe prawo darów żniwnych”.

 

 

Urigubuta część plonów (+/- 50%), kt. mąż siostry dostaje od brata żony. Jest to zazwyczaj najbardziej dorodna część. Urigubu jest znoszone do wioski darbiorcy ( przez ok. 2 dni w małych wios.  i ponad 1tydz. w dużych), a tam układa się je w stosy, kt. wszyscy oglądają i oceniają. Obdarowany musi, od czasu do czasu, odwdzięczać się różnymi okolicznościowymi prezentami (youlo, takola) bratu żony. Ten zaś odpłaca się szwagrowi tzw. vewoulo. Mimo, że urigubu  nominalnie przypada w udziale szwagrowi, a nie siostrze, to de facto jest to prezent dla siostry i jej dzieci.  Jako urigubu składa się pędy małego yamu, czyli taytu. Część urigubu musi być rozdzielona przez obdarowanego pomiędzy jego rodzeństwo i najbl. krewnych.

              W sytuacji, gdy:

a)      kobieta nie ma sióstr, a ma za to wielu braci – urigubu składa jej (mężowi) najstarszy brat, a młodsi pomagają mu je natyrać- oczywiście cały splendor z tym związany staje się jego udziałem

b)     mężczyzna ma wiele sióstr, a nie ma braci, składa urigubu wszystkim szwagrom, z tym, że pomagają mu siostrzeńcy

c)      rodzeństwo jest proporcjonalne (np. 2 braci i 2 siostry) –każdy brat troszczy się o urigubu dla przypisanej mu siostry( szwagra)

 

Jak zwykle najlepiej ma wódz (ewent. naczelnik wioski), gdyż dla każdej jego żony pracuje cały jej podklan, a nie tylko brat. A, że wódz ma –z reguły- wiele żon, jego urigubu są zawsze największe. Urigubu oznacza również daninę składaną wodzowi

              Jeżeli chłopu umrze żona, to urigubu składają mu jej dzieci (wtw. gdy miał z nią przynajmniej 1 potomka płci M).

              Jeśli mężem kobiety jest wódz i nie ma ona odpowiednio bliskich, ważnych albo wydajnych krewnych, kt. mogliby napełnić spichlerz jej mężowi, to pomaga jej ojciec.

              Taytumwalajest to część plonów, kt. chłop produkuje na użytek swój oraz swojej żony i dzieci.

              Rozwiązanie spichlerza yamowego (likula bwayma): jeżeli chłop dostał b. dużo plonów od krewnych swojej żony, to jego siostra i szwagier mogą zażądać ich części dla siebie i swoich domowników –w takim przypadku szwagier wręcza swojej żonie jakiś wartościowy przedmiot (np. włócznię) i mówi jej: ,,Weź tą włócznię i rozwiąż spichlerz yamowy twojego brata” –właściciel spichlerza musi wtedy opróżnić 1ną z przegródek sw. spichl. i oddać jego zawartość szwagrowi, a w zamian za to zatrzymuje sobie wartościowy przedmiot.

              Plony przeznaczone na urigubu rosną na specjalnie wyeksponowanych częściach działki –podczas żniw z plonów przeznaczonych na urigubu formuje się wystawny kopiec(wypowiada się nad nim zaklęcia magii obfitości i trawłości –vilamalia). Następnie kopiec zostaje przeniesiony do wioski szwagra i tam również jest wyst. Na widok publiczny. Tam też –podczas  tzw. Dodige bwayma, tj. napełnienia spichlerza (kt. urigubu jest częścią) –następuje przekazanie urigubu odbiorcy i rozdanie kovisi –czyli pomniejszych darów żniw.

              Pozorna absurdalność syst. darów żniwnych:

-straty natury ekonomicznej (transport, czyszczenie darów, itp.) wynikające z urigubu

-upublicznieni urigubu a motywacja do pracy

-          urigubu jako sposób na zapewnienie godziwego bytu jedynym legalnym potomkom (czyt. siostrzeńcom)

Tubylczy system pokrewieństwa a urigubu:

-Umowa małżeńska –matrylinearyzm a patrylokalizm – 2 rodzaje rodziny: formalna –filiacyjna = brat –siostra –jej dzieci; realna = mąż –żona –ich dzieci.

-          Zajście kobiety w ciążę przypisuje się działalności zmarłych przodków, tak więc biol. Ojciec nie ma statusu prawnego opiekuna swoich dzieci, tylko swoich siostrzeńców–dogmatyczne usankcjonowanie matrylinearyzmu.

-          Mimo braku form. Więzi ojciec spełnia niezwykle istotną rolę w wychowywaniu swoich dzieci: opiekuje się  nimi na równi z matką, pracuje na ich utrzymanie ( w tubyl. wykładni  prawa rodzinnego jest to opłata za posuwanie matki:), a także ma b. silny kontakt emocjonalny ze swoim miotem, na co pozwala mu brak odgórnie narzuconych obowiązków w tej materii

-          Patrylokalna rodzina zwykle rozpada się, gdy chłopcy przeprowadzają się do swojego wuja, a dziewcz. wychodzą za mąż –stetryczali rodzice pozostają na utrzymaniu krewnych

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin