Tester aparatów telefonicznych.pdf

Tester aparatów telefonicznych

Do czego to służy?

Zgodnie ze swą nazwą opisane urzą−

dzenie służy do sprawdzania aparatów

telefonicznych.

Pomimo swej wyjątkowej prostoty,

umożliwia sprawdzenie wszystkich funk−

cji aparatów telefonicznych, zarówno

tych z wybieraniem impulsowym, jak

i tonowym.

Gdy słuchawka jest położona na wi−

dełkach aparatu, przyrząd umożliwia

sprawdzenie

– obwodu dzwonka aparatu

– obwodu przełącznika aparatu

Po podniesieniu słuchawki można

sprawdzić:

– wybieranie w trybie impulsowym

– wybieranie w trybie tonowym (DTMF)

– obwody rozmówne aparatu w obu kie−

runkach.

Dla aparatów telefonicznych dopusz−

czonych do użytku w publicznej sieci te−

lekomunikacyjnej wyznaczono międzyna−

rodowe normy, które określają między in−

nymi dopuszczalne napięcia, prądy i po−

ziomy sygnałów, jakie mogą i powinny

występować w użytkowanych aparatach.

Opisany przyrząd nie pozwala wpraw−

dzie zmierzyć dokładnie parametrów

określonych w tych normach, ale w prak−

tyce wcale nie jest to konieczne. Tester

zapewnia warunki pracy aparatu miesz−

czące się w granicach tych norm, a tym

samym pozwala sprawdzić wszystkie

podstawowe funkcje aparatu w warun−

kach praktycznie takich samych, jak przy

podłączeniu do centrali.

kondensator, uniemożliwiający przepływ

prądu stałego. Uproszczony układ połą−

czeń w stanie spoczynku pokazany jest na

rysunku 1. W zasadzie w stanie spoczyn−

ku sprawny aparat nie powinien pobierać

prądu stałego. Współczesne aparaty elek−

troniczne mogą pobierać z linii pewien nie−

wielki prąd stały, choćby w celu podtrzy−

mania zawartości wbudowanej pamięci.

Wspomniane normy określają, że pobór

prądu przez aparat w stanie spoczynku nie

powinien być większy niż 0,4mA (wcześ−

niej dopuszczano pobór prądu do 1mA).

Jak widać na rysunku 1, linia abonenc−

ka cały czas jest zasilana napięciem sta−

łym o wartości 40...60V. W stanie spo−

czynku całe to napięcie stałe występuje

na zaciskach aparatu.

W publicznych centralach sygnał

dzwonienia jest przebiegiem sinusoi−

dalnym o częstotliwości 25Hz i ampli−

tudzie rzędu 70...90V. Ten zmienny

sygnał jest nałożony na wspomniane

napięcie stałe.

Choć aparaty pracują zwykle z sygna−

łem dzwonka o częstotliwości 25Hz, nor−

my wymagają, by obwód dzwonka praco−

wał poprawnie również przy sygnale

o częstotliwości 50Hz. W układzie proste−

go testera nie ma więc jakiejkolwiek po−

trzeby budowania specjalnego obwodu

generatora sygnału dzwonienia, pracują−

cego z częstotliwością 25Hz – wystarczy

wykorzystać częstotliwość sieci energe−

tycznej, stosując jakikolwiek transforma−

tor o odpowiednim napięciu wtórnym.

Przy współpracy aparatu z centralą,

jeśli podczas dzwonienia (wywołania) zo−

stanie podniesiona słuchawka, centrala

przestaje wysyłać sygnał dzwonienia.

W prostym testerze nie przewidziano ta−

kiego wyłączania (choć można to zrobić

za pomocą jednego przekaźnika) – po

prostu podczas testowania obwodu

dzwonka nie należy podnosić słuchawki.

Po podniesieniu słuchawki aparatu, do

linii dołączony jest obwód rozmówny.

Przez obwód ten płynie prąd stały. Sytua−

cja przedstawiona jest na rysunku 2.

Podczas wybierania impulsowego ob−

wód wybierczy (tarcza telefoniczna lub

klawiatura) przerywają obwód prądu sta−

łego z częstotliwością 10Hz (okres

100ms). Liczba przerw odpowiada wy−

bieranemu numerowi (ale wybranie cyf−

ry „0” daje nie zero, tylko 10 impulsów).

Ze 100ms, jakie przypadają na każdy im−

puls, 66,6% przypada na przerwę,

a 33,3% na zwarcie. Centrala niejako li−

czy te przerwy – ich ilość odpowiada

wybranej cyfrze.

Przy wybieraniu tonowym (za pomocą

kodu DTMF) linia nie jest przerywana,

a jedynie aparat wysyła w stronę centrali

Jak to działa?

Początkującym adeptom elektroniki na−

leży przypomnieć, że w stanie spoczynku

aparatu (gdy słuchawka położona jest na

widełkach) przez aparat nie może płynąć

prąd stały. Do linii dołączony jest tylko ob−

wód dzwonka, zawierający szeregowy

Rys. 1. Schemat zastępczy systemu w staniie spoczynku

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98

Rys. 2. Schemat zastępczy systemu podczas rozmowy

z diodami D1 i D2 i dobrym filtrowaniu

w obwodzie R1, C1, C2, C3 służy do za−

silania aparatu prądem stałym.

Badany aparat telefoniczny włączony

jest szeregowo z obciążeniem. Obciąże−

niem jest głównie rezystor R2.

Dodatkowo wprowadzono diody LED

D4 i D5, wizualnie pokazujące wartość

prądu płynącego przez aparat.

Dwie jednakowe diody są tu koniecz−

ne, ponieważ prąd w obwodzie może się−

gać 100mA, czyli więcej, niż maksymalny

prąd jednej diody LED. Dioda krzemowa

D3 jest potrzebna w czasie dzwonienia.

Diody LED pozwalają sprawdzić:

– czy w stanie spoczynku przez aparat

nie płynie zbyt duży prąd stały

– jaki jest pobór prądu (zmiennego) pod−

czas dzwonienia

– jaki prąd płynie po podniesieniu słu−

chawki.

Aby umożliwić sprawdzenie sygnałów

wybierania tonowego oraz obwodu roz−

mównego (w obu kierunkach), wprowa−

dzono mikrofon i słuchawkę. Musi to być

mikrotelefon od starego aparatu (np. Aster,

Tulipan, Bratek), koniecznie z wkładką

węglową. Nominalna rezystancja wkładki

węglowej wynosi 130

specjalne sygnały dźwiękowe, które cen−

trala interpretuje jako cyfry.

O ile stosując wybieranie impulsowe,

można przekazywać jedynie dziesięć zna−

ków (cyfry 1...0), o tyle z pomocą kodu

DTMF każdy aparat z klawiaturą może

przekazywać 12 znaków (cyfry i dodatko−

wo znaki # i *).

W prostym układzie testera nie prze−

widziano obwodów do precyzyjnych po−

miarów i analizy sygnałów wybierania.

Całkowicie wystarczające jest sprawdze−

nie metodą na słuch i przez obserwację

świecenia diody LED.

Normy nie określają ściśle, jaka powin−

na być rezystancja aparatu telefoniczne−

go dla prądu stałego (wymagają tylko, by

nie była większa niż 600

Schemat ideowy testera pokazano na

rysunku 3. Głównym podzespołem jest

transformator sieciowy TS 8/31. Dostar−

cza on zarówno napięcia zmiennego do

sprawdzania obwodu dzwonka, jak i na−

pięcia stałego potrzebnego do normal−

nej pracy badanego aparatu w stanie

rozmowy. Transformator ten wybrano

przede wszystkim dlatego, że akurat był

pod ręką. W układzie można zastosować

również inne transformatory, które do−

starczą odpowiednich napięć dzwonie−

nia i zasilania.

W stanie jałowym transformatora dwa

uzwojenia dostarczają napięć zmiennych

48V i 17,7V (przy pełnym obciążeniu 41V

i 13,5V). W testerze transformator nigdy

nie będzie obciążany pełną mocą, dlatego

występować będą napięcia praktycznie

takie jak w stanie jałowym.

Napięcie zmienne 48V 50Hz wyko−

rzystano do testowania obwodu dzwon−

ka, natomiast napięcie zmienne 17,7V po

wyprostowaniu w podwajaczu napięcia

, co wraz z rezys−

tancją R2 daje rezystancję około

300...400

Przez wkładkę węglową może płynąć

cały prąd linii – tak przecież jest w starych

aparatach i tylko w takich warunkach mo−

że pracować mikrofon węglowy. Prądu li−

nii (którego wartość wynosi kilkadziesiąt

miliamperów) w żadnym wypadku nie

można przepuścić wprost przez wkładkę

słuchawkową o oporności 300

). W starych

aparatach, o wypadkowej rezystancji de−

cydowała głównie rezystancja mikrofonu

węglowego. W nowszych nie ma takiego

mikrofonu i wypadkowa rezystancja zale−

ży od obwodu elektronicznego.

Normy wymagają, by rezystancja

aparatu nie była zbyt wysoka i by prąd

płynący przez linię w stanie rozmowy

nie był mniejszy niż 17mA. Teoretycznie

wypadkowa rezystancja aparatu mogła−

by być równa zeru, czyli na aparacie nie

występowałby żaden spadek napięcia

– wtedy prąd w linii (płynący przez taki

aparat) może sięgnąć wartości 100mA.

Taka sytuacja występuje na przykład

w czasie wybierania impulsowego, gdy

w chwilach zwarcia spadek napięcia na

aparacie rzeczywiście jest bliski lub

równy zeru.

Wszystko to oznacza, że w stanie roz−

mowy prąd płynący przez aparat powi−

nien być większy niż 17mA, a prąd rzędu

100mA w żaden sposób nie może uszko−

dzić aparatu.

Podczas rozmowy, na linii występują

przebiegi o częstotliwościach akustycz−

nych. W układzie testera można spraw−

dzić działanie aparatu w obu kierunkach

(nadawanie i odbiór) za pomocą dodatko−

wej słuchawki i mikrofonu.

. Co

prawda wkładka raczej nie uległaby wte−

dy uszkodzeniu, ale dźwięk mógłby być

silnie zniekształcony. Między innymi dla−

Rys. 3. Schemat iideowy testera

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98

Wykaz ellementów

Rezystory

R1: 100

zycji DZWONEK, przez aparat może po−

płynąć znaczny prąd. Rezystor R3 ogra−

niczy ten prąd do bezpiecznej wartości

100mA.

Podnieść słuchawkę aparatu. Powinny

zaświecić się jasnym światłem diody

LED.

W trybie wybierania impulsowego, po

naciśnięciu klawisza (lub wykręceniu nu−

meru tarczą) diody LED powinny pulso−

wać – liczba zgaśnięć odpowiada wy−

branej cyfrze.

W trybie wybierania tonowe−

go po naciśnięciu klawisza,

w dodatkowej słuchawce

(nie w słuchawce apara−

tu) powinny być wy−

raźnie słyszalne

charakterystyczne

sygnały wybiercze.

Sprawność obwodów

rozmównych sprawdzić

z pomocą drugiej osoby – prze−

prowadzić rozmowę wykorzystu−

jąc aparat telefoniczny i dodatkowy

mikrotelefon testera.

Wcześniejsze przetestowanie w ten

sposób kilku sprawnych aparatów całko−

wicie wystarczy do zorientowania się, jak

reaguje sprawny aparat. Tak nabyte do−

świadczenie pozwoli potem błyskawicz−

nie określić przyczynę niesprawności

uszkodzonego aparatu.

Ω

Kondensatory

C1,C2: 1000µF/25V

C3: 1000µF/40V

C4: 1µF stały

Półłprzewodniikii

D1–D3: np. 1N4001...7

D4,D5: LED 5mm ziel.

TR1: TS8/31 lub podobny

P ozostałłe

S1: przełącznik lub lepiej przycisk

mikrotelefon od starego aparatu (koniecz−

nie z mikrofonem węglowym)

...1k

Montaż i uruchomienie

Prosty układ testera można z powo−

dzeniem zmontować bez płytki dru−

kowanej, metodą tak zwanego

pająka.

Montaż nie sprawi kło−

potów. Jedynym proble−

mem będzie zapew−

nienie absolutnego

bezpieczeństwa

przez staranne odizolo−

wanie i zabezpieczenie

obwodu uzwojenia pierwot−

nego transformatora, znajdują−

cego się pod napięciem sieci 220V.

Uwaga!

W opisanym

układzie wykorzystuje

się transformator zasilany

napięciem sieci energetycznej. Oso−

by niepełnoletnie mogą wykonać

i uruchomić opisany układ tyl−

ko pod opieką wykwalifi−

kowanych osób do−

rosłych.

tego wkładka słuchawkowa dołączona

jest przez kondensator C4, odcinający

prąd stały.

Zastosowano tu najprostszy sposób

włączenia słuchawki i mikrofonu, bez ob−

wodu antylokalnego, zmniejszajacego

przenikanie dźwięku z mikrofonu do

własnej słuchawki. Choć we wszystkich

aparatach taki obwód jest potrzebny, tu

w prostym układzie testera wcale nie jest

konieczny.

Na schemacie pokazano także rezys−

tor R3. Nie jest on konieczny, o ile pod−

czas testowania obwodu dzwonka, słu−

chawka aparatu nie będzie podnoszona.

Jeśli słuchawka zostanie podniesiona

w czasie gdy przełącznik S1 jest w po−

Użytkowanie

Przełacznik S1 ustawić w pozycji ROZ−

MOWA.

Badany aparat telefoniczny należy do−

łączyć do punktów A i B (biegunowość

dowolna). Słuchawka na widełkach apa−

ratu. Diody D4 i D5 nie powinny świecić,

lub świecić bardzo słabo (prąd poniżej

0,4mA).

Przełączyć S1 w pozycję DZWONEK –

aparat powinien głośno dzwonić. Nie

podnosić słuchawki. Wyłączyć S1 w po−

zycję ROZMOWA.

Piiotr Góreckii

Zbiigniiew Orłłowskii

Prosty diplekser 2m/70cm

c.d. ze str. 61

Wykaz ellementów

Rezystory

R: 2x47k

(o mocy

nie mniejszej od mocy wyjściowej nadaj−

nika) oraz źródło sygnału o mocy co naj−

mniej 1W. Do pokręcania trymerami nale−

ży użyć wkrętaka z materiału izolacyjne−

go, który można wykonać np. z wąskiego

paska laminatu szklanoepoksydowego

po odpowiednim zeszlifowaniu.

Do gniazda G1 podłączamy radiotele−

fon 2m/70cm, zaś do gniazd G2 i G3 re−

zystory 50

o częstotliwości 145MHz zestrajamy filtr

dolnoprzepustowy na maksimum wska−

zań miernika dołączonego do gniazda G2.

Następnie przełączamy miernik do gniaz−

da G3 i zestrajamy obwód górnoprzepus−

towy na minimum wskazań miernika. Po

przełączeniu nadajnika na pasmo

435MHz korygujemy zestrojenie filtrów,

z tym że w tym przypadku na gnieździe

G3 będzie występował maksymalny syg−

nał, a na G2 – minimalny. Po zestrojeniu

obudowa dipleksera powinna byc zaluto−

wana. Autor wypróbował diplekser z ra−

/0,5W

Kondensatory

C1, C2: 5/30pF (trymer)

C3, C4, C5: 2/10pF (trymer)

Półłprzewodniikii

G1, G2, G3: BNC/50

L1, L2, L3: 4,5 zwoja na średnicy 6,5mm

drutu CuAg 1mm

L4, L5: 1,5 zwoja na średnicy 4mm drutu

CuAg 1mm

poprzez SWR−metr (podłą−

czany w zależności od strojonego pas−

ma). Przy podaniu sygnału z nadajnika

diotelefonem dwupasmowym firmy

STANDARD typu C558.

Opisany układ, po wymianie obwo−

dów rezonansowych, można zestroić na

inne zakresy częstotliwości, np. 6m/2m

czy UKF/CB. W każdym razie częstotli−

wość odcięcia filtru dolnoprzepustowe−

go powinna wynosić 1,6 maksymalnej

częstotliwości pracy, zaś częstotliwość

odcięcia filtru górnoprzepustowego oko−

ło 0,8 najniższej częstotliwości pracy.

Przy używaniu dipleksera do mocy po−

wyżej 10W trymery powinny być najle−

piej powietrzne.

Rys. 5. Strojjeniie

Andrzejj Janeczek

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98

Ω

R2: 150...330

R3: 330

...obciążenia – rezystory 50O

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: