AVT1314 - Najprostszy sterownik silników krokowych.pdf

(164 KB) Pobierz
Najprostszy sterownik silnika krokowego - AVT-1314
M I N I P R O J E K T Y
Najprostszy sterownik silnika krokowego
Temat sterowania
silnikami krokowymi by³
juø wielokrotnie
poruszany na ³amach
Elektroniki Praktycznej.
Prezentowane uk³ady
oferowa³y znaczne
moøliwoúci i†zapewnia³y
ogromn¹ precyzjÍ
sterowania silnikiem za
pomoc¹ komputera lub
systemu
mikroprocesorowego. Nie
zawsze jednak s¹
potrzebne tak
skomplikowane, a†przez
to kosztowne uk³ady.
Czasami wystarczy sama
moøliwoúÊ wprawienia
silnika krokowego
w†ruch i†zmiana
szybkoúci oraz kierunku
jego obrotÛw.
Uproszczony sterownik
silnikÛw krokowych moøe
znaleüÊ wiele zastosowaÒ
podczas konstruowania uk³a-
dÛw automatyki czy nawet
zwyk³ych zabawek. Opisany
w†artykule uk³ad realizuje na-
stÍpuj¹ce zadania:
1. Steruje czterofazowym
silnikiem krokowym, cyklicz-
nie w³¹czaj¹c pr¹d w†jego
cewkach.
2. Umoøliwia p³ynn¹ re-
gulacjÍ szybkoúci obrotowej
silnika w†ca³ym uøytecznym
zakresie.
3. Umoøliwia zmianÍ kie-
runku obrotÛw.
Sterownik zosta³ zapro-
jektowany z†wykorzysta-
niem trzech tanich i†po-
wszechnie dostÍpnych uk³a-
dÛw scalonych z†rodziny
4000, tak wiÍc koszt jego
wykonania jest stosunkowo
niewielki.
Schemat elektryczny ste-
rownika silnika krokowego
pokazano na rys. 1 . Uk³ad
taktowany jest za pomoc¹ ge-
neratora impulsÛw prostok¹t-
nych zbudowanego z bramek
z uk³adem Schmitta -†IC3B.
CzÍstotliwoúÊ pracy tego ge-
neratora, a†tym samym prÍd-
koúÊ obrotowa silnika, okreú-
lona jest wartoúci¹ rezystan-
cji R2 + PR1 oraz pojemnoúci
kondensatora C1 i†moøe byÊ
regulowana w†szerokim za-
kresie za pomoc¹ potencjo-
metru montaøowego PR1.
Fragment uk³adu z†bramkami
ExOR i†przerzutnikami J-K
tworzy licznik modulo 4, na
ktÛrego wyjúciach, w†takt im-
pulsÛw zegarowych, ìprzesu-
wa siÍî poziom wysoki. Prze-
³¹cznik S1 s³uøy do zmiany
kierunku pracy licznika,
a†tym samym do zmiany kie-
runku obrotÛw silnika, ktÛre-
go cewki prze³¹czane s¹ zgod-
nie ze stanami na wyjúciu
licznika. Za pomoc¹ prze³¹cz-
nika S2 moøemy zatrzymy-
waÊ i†uruchamiaÊ silnik.
Cewki czterofazowego silni-
ka krokowego zasilane s¹ za
poúrednictwem czterech tran-
zystorÛw MOSFET T1..T4.
Zastosowanie w†uk³adzie mo-
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
PR1: 1M
R2: 10k
R3..R6: 100
Kondensatory
C1: 470nF
C2: 470
F/16V
C3: 100nF
Półprzewodniki
D1..D4: 1N4148
IC1: 4070
IC2: 4093
IC3: 4027
T1..T4: BUZ10
Różne
CON1: ARK2 (3,5mm)
CON2: 6 x goldpin
S1, S2: mikroprzełączniki
P³ytka drukowana wraz z kom-
pletem elementÛw jest dostÍpna
w AVT - oznaczenie AVT-1314 .
Wzory p³ytek drukowanych
w formacie PDF s¹ dostÍpne
w Internecie pod adresem:
http://www.ep.com.pl/?pdf/
sierpien01.htm oraz na p³ycie
CD-EP08/2001 w katalogu PCB .
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 8/2001
23
R1: 1k
R7: 1k
26002412.017.png 26002412.018.png 26002412.019.png 26002412.020.png 26002412.001.png 26002412.002.png 26002412.003.png 26002412.004.png 26002412.005.png 26002412.006.png
M I N I P R O J E K T Y
Rys. 5.
trolitycznych i tranzystorach
mocy.
Uk³ad zmontowany ze
sprawdzonych elementÛw nie
wymaga uruchamiania i†dzia-
³a natychmiast po do³¹czeniu
zasilania i†silnika krokowego.
Z†wartoúciami elementÛw po-
danymi na schemacie umoø-
liwia pracÍ silnika krokowe-
go pochodz¹cego ze starej sta-
cji dyskÛw 5,25î i†zmianÍ
prÍdkoúci obrotowej w†prze-
dziale od ok. 40 obr./min. do
ok. 5†obr./min. WiÍkszej
prÍdkoúci obrotowej nie da
siÍ w†tym typie silnika (100
krokÛw/obrÛt) osi¹gn¹Ê. Nie
ma natomiast ograniczeÒ co
do prÍdkoúci minimalnej,
ktÛra moøe byÊ dowolnie ma-
³¹ po wymianie kondensatora
C1 na inny, o†odpowiednio
wiÍkszej pojemnoúci.
Naleøy jeszcze wspo-
mnieÊ o†sposobie do³¹czenia
silnika do uk³adu sterowni-
ka. Z³¹cze CON2 zosta³o
dobrane tak, øe moøna do nie-
go do³¹czyÊ wiÍkszoúÊ wty-
kÛw, jakimi zakoÒczone s¹
przewody silnikÛw kroko-
wych stosowanych w†sprzÍ-
cie komputerowym. Kolej-
noúÊ przewodÛw prowadz¹-
cych do poszczegÛlnych ce-
wek jest NAJCZ åCIEJ w†tych
silnikach taka sama. NiektÛ-
rzy producenci stosuj¹ swoje
w³asne rozk³ady wyprowa-
dzeÒ i†w†takim wypadku mo-
øe siÍ okazaÊ, øe silnik za-
miast siÍ obracaÊ jedynie
wibruje. Naleøy wtedy do-
úwiadczalnie ustaliÊ kolej-
noúÊ do³¹czenia przewodÛw
silnika do z³¹cza CON2.
AG
delowym tranzystorÛw duøej
mocy typu BUZ10 jest roz-
wi¹zaniem gwarantuj¹cym
poprawn¹ pracÍ nawet silni-
kÛw o†bardzo duøej mocy.
W†przypadku typowych silni-
kÛw krokowych, pochodz¹-
cych np. z†demontaøu sprzÍ-
tu komputerowego, tranzys-
tory te moøemy zast¹piÊ ich
ìs³abszymiî odpowiednikami
(np. BS109) lub nawet bipo-
larnymi tranzystorami ma³ej
mocy.
Uk³ad sterownika silnikÛw
krokowych moøemy zmonto-
waÊ na ma³ej p³ytce obwodu
drukowanego, ktÛrej schemat
montaøowy pokazano na rys. 2 .
Montaø wykonujemy typowo,
rozpoczynaj¹c od wlutowania
w†p³ytkÍ rezystorÛw i†podsta-
wek pod uk³ady scalone, a†koÒ-
cz¹c na kondensatorach elek-
24
Elektronika Praktyczna 8/2001
26002412.007.png 26002412.008.png 26002412.009.png 26002412.010.png 26002412.011.png 26002412.012.png 26002412.013.png 26002412.014.png 26002412.015.png 26002412.016.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin