Materialy pomocnicze_OSP_ pdf.rtf

MATERIAŁY POMOCNICZE NA KURS SZEREGOWCÓW OSP

KOMENDA POWIATOWA

Państwowej Straży Pożarnej

w Sieradzu

Sieradz 2008 rok

I. Definicje i pojęcia podstawowe. 1. Organizacja oddziałów i pododdziałów taktycznych.

1.1.      Gotowość bojowa - zdolność do podjęcia działań interwencyjnych w określonym czasie przez
zespół ratowniczy.

1.2.      Ratownik   biorący   udział   w   akcji   -   osoba   przygotowana,   przeszkolona,   odpowiednio
wyposażona i zobowiązana do niesienia pomocy.

1.3.      Rota - podstawowy zespół ratowników zdolnych do wykonywania czynności składowych zadania
ratowniczego, pracujących w ramach zastępu.

1.4.      Zastęp - najmniejsza jednostka taktyczna ratowników stanowiących obsadę pojazdu bojowego,
może składać się z rot.

1.5.      Sekcja    -    najmniejszy    pododdział    taktyczny,    stanowiący    zespół    wyszkolonych    ludzi,
wyposażonych   w  sprzęt  techniczny   i   środki   ochrony  osobistej,   zdolny  do  samodzielnego
wykonywania zadań ratowniczych. Składa się z zastępów.

1.6.      Pluton - pododdział straży pożarnych składający się z trzech sekcji, zdolny do samodzielnego
wykonywania określonych zadań.

1.7.      Kompania  -  oddział straży pożarnych składający się z trzech  plutonów oraz pododdziału
specjalnego, zdolny do samodzielnego wykonywania określonych zadań.

1.8.      Zmiana służbowa - zespół ratowników pełniących służbę w układzie zmianowym, podzielonych
na sekcje, zastępy i roty.

1.9.      Dowódca zmiany - ratownik wyznaczony do kierowania zmianą służbową.

1.10.  Dyspozytor - ratownik wyznaczony do pełnienia służby w Stanowisku Kierowania,  którego
zakres zadań określają odrębne regulaminy szczegółowe.

1.10.1.     Siły i środki - zorganizowane i przygotowane jednostki ratownicze oraz sprzęt i środki gaśnicze, którymi one dysponują w czasie działań.

1.11.  Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej (JRG PSP) - podstawowa
jednostka organizacyjna, posiadająca siły i środki umożliwiające samodzielne organizowanie
i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych i miejscowych zagrożeń.

1.12.  Stanowisko kierowania (PA, PSK, WSKR, KCKR) -  miejsce z którego zapewniona jest
możliwość dysponowania jednostkami straży pożarnych, organizowanie i koordynowanie działań
ratowniczych,  prowadzenie działalności  operacyjno-technicznej  oraz współdziałania z  innymi
podmiotami ratowniczymi.

1.13.  Alarm bojowy - rozkaz lub umówiony sygnał podany za pomocą radia, syreny lub innych
środków, nakazujący pospieszne przejście pododdziału (oddziału) w stan gotowości bojowej.

1.14.  Dysponowanie sił - stawianie w stan gotowości bojowej i kierowanie do działań jednostek
ochrony ppoż. i innych podmiotów ratowniczych.

2. Pożar

2.1.       Pożar - niekontrolowany proces palenia w miejscu do tego nie przeznaczonym.

2.2.       Zagrożenie pożarowe - zespół czynników określonych stosownymi parametrami, mających
wpływ na możliwość powstania i rozprzestrzeniania się pożarów.

2.3.       Rozwój pożaru - intensyfikacja procesu spalania.

2.4.       Rozprzestrzenianie się pożaru - przyrost powierzchni lub objętości pożaru.

2.5.       Ognisko pożaru - przestrzeń, w której spalanie jest najintensywniejsze.

2.6.       Strefa spalania - przestrzeń, w której przebiegają procesy spalania.

2.7.       Strefa   zadymienia   -   przestrzeń   zapełniona   dymem,   w   której   prowadzenie  działań  jest
utrudnione i występuje zagrożenie dla zdrowia i życia osób przebywających w niej.

2.8.       Strefa   oddziaływania    cieplnego    -    przestrzeń    w    której    wydzielone   ciepło    stwarza
niebezpieczeństwo zmian w sytuacji pożarowej oraz zagrożenie dla ludzi i mienia.

2.9.       Sytuacja pożarowa - stan rozwoju i rozprzestrzenienia się pożaru w danym momencie.

2.10.   Powierzchnia pożaru - rzut strefy spalania na poziomą lub pionową płaszczyznę.

2.11.   Obwód pożaru - linia okalająca powierzchnię pożaru.

2.12.   Pożar wewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający wewnątrz obiektu.

2.12.1.     Pożar wewnętrzny ukryty - pożar w pustych przestrzeniach stropów, ścian, wewnątrz urządzeń i aparatów technologicznych.

2

2

2.12.2.     Pożar wewnętrzny otwarty - pożar w przestrzeni zamkniętej z widzialnym ogniskiem.

2.13.   Pożar blokowy -  pożar obejmujący kilka  kondygnacji jednego obiektu  lub pożar zespołu
obiektów.

2.14.   Pożar przestrzenny - pożar obejmujący wiele obiektów, pożar lasów, upraw itp.

2.15.   Pożar zewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający na zewnątrz obiektu lub poza
obszarem budynku.

2.16.   Ognie lotne - nie spalone, rozżarzone cząstki materiału palnego przenoszone za pomocą wiatru
i   ruchów   konwekcyjnych   powietrza   na  znaczne  odległości,   mogące  powodować  powstanie
nowych źródeł pożaru.

2.17.   Ognie żgące - języki ognia powstające w fazie pośredniej  między spalaniem a wybuchem
podczas pożaru wewnętrznego o słabej wymianie gazowej, w momencie dopływu powietrza
bogatego w tlen (np. wskutek otwarcia drzwi).

2.18.   Teren pożaru - obszar na którym znajdują się pomieszczenia, całe budynki, lasy oraz inne
obiekty,   materiały   i   budynki   zagrożone   bezpośrednio   przez   działanie   temperatury   oraz
zagrożone pośrednio przez ognie lotne.

2.19.   Teren   akcji   -   obszar   obejmujący   teren   pożaru   oraz   tereny   związane   z   prowadzonymi
działaniami położone poza granicami terenu pożaru.

2.20.   Elementy terenu pożaru

2.20.1.   Front    pożaru    -    odcinek    obwodu    terenu    pożaru,    na    którym    liniowa    szybkość
rozprzestrzeniania się pożaru jest największa.

2.20.2.   Tył   pożaru   -   linia   znajdująca   się   po   przeciwnej   stronie  jego   rozprzestrzeniania   się
i rozgraniczająca obiekty palące się od niepalących.

2.20.3.   Skrzydła pożaru -linie boczne ograniczające teren. Określa się je stając twarzą do frontu
pożaru.

2.20.4.   Oś pożaru -linia prostopadła do frontu pożaru, przechodząca przez teren pożaru zgodnie
z kierunkiem rozprzestrzeniania się pożaru.

2.21.   Elementy terenu akcji

2.21.1.   Stanowisko wodne - miejsce ustawienia pompy i miejsce pracy obsługującego ją.

2.21.2.   Punkt czerpania wody - miejsce poboru wody dla potrzeb akcji ratowniczo-gaśniczej.

2.21.3.   Stanowisko rozdzielacza - miejsce ustawienia rozdzielacza.

2.21.4.   Stanowisko gaśnicze - miejsce pracy prądownika.

2.21.5.   Stanowisko bojowe - miejsce, w którym ratownik wykonuje określone działania wynikające
z potrzeb akcji.

2.21.6.              Stanowisko dowodzenia - miejsce pracy kierującego działaniami ratowniczo-gaśniczymi.
2.22.     Pogorzelisko - miejsce gdzie był pożar, są spalone resztki obiektu, zgliszcza, teren po

zakończeniu działań.

3. Formy działań taktycznych.

3.1.             Natarcie - podstawowa forma działania taktycznego polegająca na bezpośrednim działaniu na
ognisko pożaru, zmierzająca do całkowitego przerwania procesu spalania.

3.2.             Obrona - forma działania taktycznego polegająca na oddziaływaniu określonymi środkami na
obiekty zagrożone pożarem.

3.2.1.       Obrona   bliższa   -   obrona   skierowana   na   obiekty   zagrożone   bezpośrednio   z   zadaniem
niedopuszczenia do rozprzestrzeniania się pożaru.

3.2.2.       Obrona dalsza - działania na obiekty zagrożone pośrednio z zadaniem niedopuszczenia do
wytworzenia nowych ognisk pożaru.

3.3.             Działania  połączone  - forma  działań łączących  natarcie z obroną w celu  zmniejszenia
szybkości  rozprzestrzeniania się  pożaru  i  obrony obiektów położonych  bezpośrednio  przy
strefie spalania.

3.4.             Przeciwogień - gaszenie pożarów przestrzennych lasów, upraw itp. przez zapalenie przed
frontem  pożaru ustalonej  powierzchni  na całej szerokości  kierunku rozprzestrzeniania się
pożaru i wypaleniu jej przy podjęciu działań obronnych.

3.5.             Ugrupowanie   bojowe   -   ustawienie   sił   i   środków   do   wykonania   zadania   bojowego,
realizowane w szyku bojowym.

3

3

3.6.              Szyk bojowy -   rozmieszczenie  stanowisk bojowych  do  wykonania  wspólnych  czynności
w danym ugrupowaniu bojowym.

3.6.1.       Szyk frontalny - ustawienie stanowisk bojowych wzdłuż linii frontu pożaru.

3.6.2.       Szyk oskrzydlający jedno lub dwustronny - rozmieszczenie stanowisk bojowych z jednego
lub dwóch skrzydeł pożaru z zadaniem zawężania frontu pożaru.

3.6.3.       Szyk okrążający - rozmieszczenie stanowisk bojowych wzdłuż obwodu pożaru

3.6.4.       Szyk "kątem w przód"  lub  "kątem w tył"  -  ustawienie  stanowisk tak,  by  najdalej
wysunięte torowały drogę dla pozostałych.

3.6.5.       Szyk "występ w lewo" lub "występ w prawo"- działania stosowane przy intensywnie
rozprzestrzeniającym się pożarze polegające na ustawieniu stanowisk skośnie do kierunku
przemieszczania   się   ich   z   zadaniem   zbijania   płomieni   i   torowaniu   drogi   dla   stanowisk
dogaszających.

3.6.6.       Szyk  piętrowy   -   działania   polegające   na   ustawieniu   stanowisk  bojowych   na   różnych
poziomach.

3.7.             Działania   wewnętrzne   -   działania   prowadzone   ze   stanowisk   bojowych   usytuowanych
wewnątrz obiektu.

3.8.             Działania zewnętrzne - działania prowadzone ze stanowisk bojowych rozmieszczonych na
zewnątrz obiektu.

3.9.             Działania skoncentrowane - działania polegające na równoczesnym wprowadzeniu do akcji
niezbędnej ilości sił i środków celem wykonania zadania bojowego.

...