lkwalifikacje personelu pracującego z dziećmi z uszkodzonym słuchem etter06pl.pdf

(564 KB) Pobierz
PSYCHOACOUSTICS
AKCJA COMENIUS 2.1
Kwalifikacje personelu edukacyjnego
pracującego z dziećmi z uszkodzonym
słuchem (QESWHIC)
List szkoleniowy 6
Gottfried Diller
Usprawnianie i rehabilitacja
dzieci
93869763.002.png 93869763.003.png
Spis treści
Projekt QESWHIC - List szkoleniowy 6
3
Habilitation and Rehabilitation of Children
Warunki wstępne
Habilitacja wiąże się z rozwijaniem i wzmacnianiem umiejętności, których dziecko
jeszcze nie posiada. Z kolei rehabilitacja polega na odbudowywaniu umiejętności, które
dziecko już posiada, jednak wskutek różnych okoliczności pozostają one nierozwinięte.
Oba pojęcia mogą mieć zastosowanie w odniesieniu do dziecka niesłyszącego, które
straciło słuch okołoporodowo lub w pierwszych miesiącach życia. Konieczna jest
rehabilitacja, tj. przywracanie słuchu np. przez interwencję medyczną oraz zapewnienie
(I optymalne dopasowanie) urządzeń wspomagających słuch takich jak aparaty
słuchowe i implanty ślimakowe, prowadzących do umożliwienia dziecku słyszenia. Inna
przyczyną dla której możemy mówić o rehabilitacji jest fakt, że ośrodkowy układ
nerwowy – prawdziwy „narząd słuchu” – jest w stanie wykonywać swoje zadanie w
98% przypadków. W związku z tym dziecko z uszkodzonym słuchem ma możliwość
słyszenia właściwą ośrodkowemu układowi nerwowemu, a my, z naszego
pedagogicznego/terapeutycznego/audiologicznego punktu widzenia przywracamy mu tą
umiejętność poprzez wyposażenie go w aparaty słuchowe lub implant ślimakowy.
Następnie, opierając się na tych podstawach, możemy zająć się habilitacją pozostałych
zdolności niedosłyszącego dziecka.
“Głuche – ale słyszące”
Dla nauczyciela głuchych bądź terapeuty oznacza to: w przypadku głuchoty lub
głębokiego niedosłuchu punktem wyjścia nie powinna być już niemożność słyszenia, ale
umiejętność słyszenia. W tym kontekście słyszenie oznacza w warunkach idealnych
możliwość postrzegania, rozpoznawania, różnicowania, rozumienia i używania języka
mówionego, najbardziej złożonego fenomenu słuchowego. To pozwala dziecku stać się
osobą „głuchą lecz słyszącą” (Wallin 1995) – nie pozostaje ono w świecie ciszy.
usprawnianie nie jest określeniem dobrym dla tych dzieci, ponieważ będą one w stanie
w pełni rozwinąć wszystkie swe umiejętności dzięki skutecznemu włączaniu do życia
codziennego zmysłu słuchu. Procesy poznawcze oraz inne procesy umysłowe są
wówczas oparte między innymi na słyszeniu. Dzieci „głuche lecz słyszące”,
wyposażone w implanty ślimakowe lub najwyższej jakości aparaty słuchowe stanowi
całkowicie nową grupę w habilitacji i rehabilitacji słuchowej.
Czynniki wpływające na rozwój słuchu i mowy
Badania wykazują, że średnio 50% dzieci niesłyszących używających implantów
ślimakowych osiąga poziom języka mówionego porównywalny z dziećmi słyszącymi
(Diller et al. 2000; Szagun 2001). Te wyniki są niemal sensacją kiedy zdamy sobie
sprawę, że wcześniej dzieci niesłyszące były w stanie osiągnąć takie wyniki jedynie w
wyjątkowych przypadkach.
93869763.004.png
Projekt QESWHIC - List szkoleniowy 6
4
Habilitation and Rehabilitation of Children
Jaka może być przyczyna tego, że pozostałe 50% nie udaje się tego osiągnąć? W grę
może wchodzić wiele czynników. Ogólnie jednak brak mocnych naukowych dowodów
dotyczących tego, czy i w jakim stopniu wpływają one na rozwój mowy.
Wczesne leczenie i opieka
Istnieją przekonujące dowody, że wiek w jakim dziecko otrzymuje implant lub aparaty
słuchowe oraz jakość tych urządzeń mają znaczący wpływ na słyszenie i rozwój języka
mówionego. Innymi słowy, im wcześniej tym lepiej! Dzieci mogą otrzymać aparaty
słuchowe już w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia. Wszczepianie implantu
ślimakowego nie jest obecnie zalecane przed ukończeniem sześciu miesięcy.
Dzieci zbyt późno zdiagnozowane i bardzo późno wyposażone w aparaty słuchowe lub
implant (lub mające z nich niewielkie korzyści) mogą mieć większe potrzeby specjalne,
zarówno pod względem ilości jak i jakości, w kwestii rozwoju słuchu i mowy.
Znaczenie programu interwencji
Komunikacja z rodziną ma ogromne znaczenie dla rozwoju słuchu i mowy. W
przypadku dzieci, których rodziny mówią innym językiem niż ten, który stosowany jest
w edukacji specjalnej lub w terapii, np. jeśli język narodowy nie jest ich językiem
ojczystym, może to wpłynąć na wybór metody interwencji; to samo dotyczy dzieci,
których rodzice komunikują się przede wszystkim przy użyciu języka migowego.
Ruben (2000) zauważa, ze w przypadku dzieci normalnie słyszących zachowania
komunikacyjne osób, które je otaczają (tj. to czy osoby te są bardziej czy mniej
komunikatywne) mają niewielki wpływ na ich umiejętności słuchowe i związany z nimi
rozwój mowy. Jednakże dzieci, które mają problemy ze słuchem a jednocześnie niezbyt
dobry model lingwistyczny, wykazują gorszy rozwój mowy i języka. Wskazuje to
jednoznacznie iż w programie interwencyjnym dziecka z uszkodzonym słuchem model
językowy zapewniany przez osoby ze sfery społecznej dziecka, sposób w jaki dziecko
jest wychowywane oraz język ojczysty rodziców muszą być brane szczegółowo pod
uwagę.
Czynniki związane z dzieckiem
Warunki specyficzne dla każdego dziecka oczywiście odgrywają równie istotną rolę co
warunki zewnętrzne. Szczególnie ważne są wszelkie dodatkowe niepełnosprawności lub
trudności, z jakimi musi borykać się dziecko, takie jak
• Problemy w innych obszarach percepcji i przetwarzania;
• Nieprawidłowy rozwój umysłowy;
• Nieprawidłowy rozwój psychospołeczny;
• Nieprawidłowy rozwój motoryczny (szczególnie w zakresie motoryki małej; oraz
• Neurogeniczne zaburzenia procesów uczenia.
W takich przypadkach pomimo dobrze rozwiniętej umiejętności słyszenia zarówno
ogólny rozwój jak i nabywanie mowy i języka mogą być zakłócone.
93869763.005.png
Projekt QESWHIC - List szkoleniowy 6
5
Habilitation and Rehabilitation of Children
Te dodatkowe upośledzenia lub trudności zazwyczaj nie ujawniają się w pierwszych
miesiącach życia dziecka. Aby dać dziecku jak najlepsze szanse jedyną opcją jest więc
zapewnienie mu w pierwszych latach życia tak zwanej edukacji audytywno-werbalnej.
W świetle licznych czynników wpływających na proces nabywania mowy i języka, w
okresie wczesnej interwencji mogą pojawić się rozliczne trudności zakłócające ten
proces. W takich przypadkach należy się zastanowić jakie dodatkowe wsparcie może
być odpowiednie pod względem wieku i poziomu rozwoju dziecka aby zwiększyć jego
możliwości komunikacyjne. Mogą do nich należeć czytanie z ust, język pisany, alfabet
palcowy, gesty wspomagające język mówiony oraz język migowy.
Środki pedagogiczne/audiologiczne
Jednym z podstawowych zada rehabilitacji jest zapewnienie urządzeń wspomagających
słyszenie. Wszystkie środki interwencyjne opierają się na odpowiednio dopasowanych
aparatach słuchowych lub implantach ślimakowych.
Środki poprawiające słyszenie są rezultatem współpracy interdyscyplinarnej pomiędzy
foniatrią, pediatrią, otolaryngologią, audiologią, akustyką i edukacją słuchową. Ze
współpracy tej rozwinęła się nowa dziedzina „audiologii edukacyjnej”. Oparta na
wiedzy audiologicznej, dziedzina ta wymaga zarówno dogłębnych podstaw
teoretycznych edukacji niedosłyszących jak i praktycznego doświadczenia specjalnej
interwencji pomagającej dzieciom częściowo słyszącym.
Ważne jest, aby diagnoza słuchu oraz mowy wykonywane w ramach audiologii
edukacyjnej były powiązane przez cały czas z realiami stosowanej interwencji. Oznacza
to, że personel edukacyjny znający dzieci jest zaangażowany w przeprowadzanie
niezbędnych badań. Te procedury diagnostyczne mogą być określane jako interwencja
diagnostyczna sprawdzająca działanie procesu edukacyjnego.
Na audiologię edukacyjną składają się takie zadania jak uzyskiwanie danych na temat
stanu słuchu i sprawdzanie, czy urządzenia wspomagające są dobrze dopasowane i w
pełni sprawne. Podczas oceny zachowań słuchowych dziecka należy pamiętać o
następujących punktach:
• Ogólny poziom rozwoju dziecka;
• Jego potencjał udzielania odpowiedzi;
• Jego potencjał przetwarzania intelektualnego;
• Możliwe nieprawidłowe zachowania oraz sprzężone niepełnosprawności; oraz
• Jego umiejętności w kwestii słuchu, mowy i języka (patrz Bund Deutscher
Hörgeschädigten 2000, 5).
Badania są przeprowadzane przez wyspecjalizowany zespół w różnych odstępach czasu
(co rok, co pół roku, co miesiąc lub co dzień) w zależności od wieku i poziomu rozwoju
dziecka. Audiologia edukacyjna zawiera jednak również zadania, które muszą być
wykonywane przez każdego terapeutę/nauczyciela.
93869763.001.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin