Mały przyrodnik - program edukacyjny z zakresu poznawania przyrody i wychowania proekologicznego.doc

PUBLICZNE  PRZEDSZKOLE  NR 7

W  RYDUŁTOWACH   IM. JANA BRZECHWY                   

PROGRAM  EDUKACYJNY

DLA  DZIECI  5-6-LETNICH

Z  ZAKRESU  POZNAWANIA PRZYRODY                      I  WYCHOWANIA  PROEKOLOGICZNEGO

                                                  Autor: mgr Gabriela Rotter

Rydułtowy 2005 r.

„NIE  MIJAM”

Skrzywdzonego kota nie mijam

I psa z kulawą nogą,

Ani motyla leżącego na szynach.

Nie mijam ptaka z połamanym skrzyłem,

Zerwany kwiat odnoszę do domu,

Nad zbłąkana mrówką się schylam.

Widzę za oknem dzieci:

                                                        Zaczynają już one rozumieć ten wiek.

Czy nie mijają,

Czy odnoszą do domu,

Czy się schylają?

-myślę, dziwną zdjęty trwogą.

                                          /Cz. Janczarski/

SPIS  TREŚCI

I   Wstęp…………………..……………………………………...... str 4

II  Cele ogólne i operacyjne …….………………………………… str 6

III  Metody i formy pracy ………...……………………………….. str 6

IV  Struktura programu ………...………………………………….. str 7

V  Opis założonych osiągnięć ……………………………………..  str 7

VI  Materiał nauczania

·        Człowiek……………………………………………………. str 8

·        Roślinność…………………………………………………... str 8

·        Zwierzęta……………………………………………………. str 9

·        Słońce……………………………………………………….. str 10

·        Powietrze……………………………………………………. str 10

·        Woda ………………………………………………………... str 10

·        Gleba ………………………………………………………..  str 11

·        Przyroda nieożywiona ……………………………………… str 12

Bibliografia………………………………………………………… str 13

I   WSTĘP

              Pojęcia wychowania proekologicznego czy świadomości ekologicznej uczniów coraz częściej pojawią się we współczesnej literaturze pedagogicznej. Jej elementy włączane są do programów wychowania i nauczania zarówno szkół jak i przedszkoli. Nie można podważyć znaczenia tych zagadnień. Wszyscy wiemy jak ważne jest wdrażanie dzieci do zachowań proekologicznych, problemem jednak jest kształtowanie takich zachowań i poglądów                       u młodego człowieka na stałe, bo tylko wtedy edukacja ekologiczna ma sens.

Nie można zapominać, że pierwszym krokiem w edukacji ekologicznej małych dzieci powinno być danie im możliwości odczuwania radości                          z kontaktu z przyrodą. Jest to możliwe poprzez stały, regularny bezpośredni kontakt ze środowiskiem przyrodniczym a co za tym idzie wielozmysłowe poznanie świata poprzez wzrok, słuch, zapach, smak i dotyk. Wszystkie  przeżycia, wrażenia i spostrzeżenia należy przetworzyć poprzez opowiadanie, wiersz, twórczość plastyczną czy zabawę. Dopiero po przetworzeniu przeżycie stanie się trwałe i dziecko nabędzie nowego doświadczenia (L.Wollman-Mazurkiewicz, 2000 r.). Wielorakość doświadczeń daje wychowankom wiedzę                i zrozumienie. Dopiero na tej podbudowie można kształtować na trwale postawy proekologiczne.

Sposób w jaki rozwija się ekologiczna postawa u dzieci ilustrują tzw. schody ekologiczne (L.Wollman-Mazurkiewicz, 2000r,).

Pierwsze trzy stopnie stanowią punkt wyjścia do pracy z dziećmi w środowisku przyrodniczym w wielu przedszkolach w Norwegii. Nie wiedza teoretyczna, ale własne doświadczenia w kontaktach z przyroda stanowią podstawę  kształtowania postaw proekologicznych.

Podsumowując można powiedzieć, że aby kształtować u młodego człowieka postawy proekologiczne, należy najpierw zaszczepić w nich przywiązanie do środowiska przyrodniczego. Muszą oni najpierw poznać, pokochać by potem móc chronić nasze środowisko naturalne.

              Program „Mały przyrodnik” opracowany został dla grupy dzieci 5-6 letnich, na rok szkolny 2005/2006. Zawarte w nim treści dają możliwość rozwijania u dzieci zainteresowań środowiskiem przyrodniczym i człowiekiem jako jego integralną częścią, a co za tym idzie w bezpośredni sposób wpływają na kształtowanie się u nich postaw proekologicznych. To właśnie wychowanie proekologiczne jest celem nadrzędnym programu.

II  CELE  OGÓLNE   I  OPERACYJNE

Realizacja programu „Mały przyrodnik” ma na celu:

·        rozwijanie zainteresowań i spontanicznej aktywności dzieci w procesie poznawania otaczającego środowiska,

·        stwarzanie możliwości bezpośredniego kontaktu ze światem przyrody,

·        ukazywanie różnorodności zjawisk przyrodniczych,

·        kształtowanie wrażliwości na piękno otoczenia przyrodniczego,

·        uczenie właściwych zachowań w stosunku do zwierząt i otaczającej przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków objętych ochroną,

·        przekazywanie wiedzy o funkcjonowaniu organizmu człowieka,

·        kształtowanie postawy tolerancji dla odmienności innych ludzi,

·        rozwijanie umiejętności racjonalnego korzystania z odnawialnych                        i nieodnawialnych zasobów przyrody.

Z powyższych celów ogólnych  wynikają następujące cele operacyjne -  dzieci:

·        interesują się otaczającym ich światem, badają, eksperymentują, obserwują środowisko przyrodnicze,

·        chętnie przebywają na w otoczeniu przyrodniczym,

·        rozpoznają podstawowe zjawiska występujące w przyrodzie,

·        są wrażliwi na piękno natury, potrafią to wyrazić w swojej twórczości słownej i plastycznej,

·        przejawiają pozytywne postawy w odniesieniu do roślin i zwierząt, troszczą się o nie, pielęgnują, prowadzą proste hodowle,

·        rozumieją znaczenie ochrony wybranych gatunków roślin i zwierząt,

·        znają części i strony własnego ciała, rozumieją znaczenie                                      i funkcjonowanie niektórych narządów wewnętrznych,

·        kształtują poczucie empatii w odniesieniu do innych ludzi,

·        wiedzą w jaki sposób można oszczędzać prąd, wodę, potrafią segregować śmieci.

III  METODY  I  FORMY  PRACY 

W realizacji wymienionych celów pomocne mogą być następujące metody                   i formy  pracy oraz przedsięwzięcia:

·        spacery i wycieczki przyrodnicze (m.in. do lasu, ogródków działkowych, parku, szklarni, na łąkę, nad jezioro, do palmiarni w Gliwicach i mini zoo w Rogowach, wycieczka w poszukiwaniu pomników przyrody, itp.),

·        organizowanie wystawek tematycznych w kąciku przyrody, gromadzenie i wystawianie eksponatów,

·        wykonanie zielnika – albumu zawierającego zasuszone części roślin, liście a także zdjęcia i ilustracje,

·        prowadzenie hodowli (roślin doniczkowych, sadzenie kwiatów cebulkowych, hodowla fasoli,  hodowla  żaby (od kijanki od żaby) itp.),

·        codzienne obserwacje stanu pogody,

·        spotkania z leśnikiem, pracownikami Urzędu Miasta odpowiedzialnymi za ochronę przyrody, ogrodnikami itd.,

·        ćwiczenia metodą Weroniki Sherborne,

·        ćwiczenia metodą Dennisona,

·        uczestniczenie w akcjach sprzątania świata,

·        wprowadzenie na stałe do kalendarza imprez przedszkolnych święta                     o charakterze przyrodniczym np. Święto drzewa, „Tydzień Ziemi”,

·        gromadzenie książek i czasopism o tematyce przyrodniczej,

·        oglądanie albumów, filmów o tematyce przyrodniczej, słuchanie kaset zabawek płyt zabawek odgłosami zwierząt,

·        wykonywanie zabawek i dekoracji z wykorzystaniem odpadów,

·        zabawy piaskiem i materiałem przyrodniczym,

·        wykonywanie prostych doświadczeń z zakresu przyrody nieożywionej.

IV  STRUKTURA  PROGRAMU

Problematyka uwzględniona w programie podzielona została na następujące działy:

1.     Człowiek

2.     Roślinność

3.     Zwierzęta

4.     Słońce

5.     Powietrze

6.     Woda

7.     Gleba

8.     Przyroda nieożywiona

V   OPIS  ZAŁOŻONYCH  OSIĄGNIĘĆ

Wychowanek rozumie znaczenie środowiska przyrodniczego dla życia                     i zdrowia nie tylko człowieka ale i innych istot żywych. Odczuwa potrzebę współuczestniczenia w ochronie przyrody. Chętnie obserwuje i podpatruje życie zwierząt i roślin. Rozpoznaje i rozumie proste zjawiska zachodzące                             w przyrodzie ożywionej i nieożywionej.

VI    MATERIAŁ  NAUCZANIA

    CZŁOWIEK

1.     Poznawanie siebie:

·        rozróżnianie i nazywanie części ciała,

·        rozróżnianie stron ciała (lateralizacja),

·        dostrzeganie zmysłów pozwalających na obserwacje i poznanie otaczającego nas świata,

·        rozumienie znaczenia wybranych narządów wewnętrznych człowieka,

·        ...