Protel 99se +kurs (05).pdf

Kurs Protela

Spotkania

z Protelem 99 SE

Spotkanie 5

Na poprzednim spotkaniu wspólnym

wysiłkiem dodaliśmy do naszej bi−

blioteki kilka pożytecznych elemen−

tów. Nauczyłeś się przerabiać ele−

menty zawarte w bibliotekach pro−

jektu Sim.ddb. Chodzi przede wszyst−

kim o to, by wykorzystać istniejące

elementy nadające się do symulacji i

nadać im lepszą, naszym zdaniem,

formę graficzną.

Na tym spotkaniu dokończymy te−

mat bibliotek schematowych. Ale

w następnej kolejności nie zajmiemy

się sprawą symulacji, tylko znacznie

ważniejszym zagadnieniem projekto−

wania płytek. Do symulacji wrócimy

później.

Zwróć uwagę i kliknij przycisk ze strzałką

> w ramce Part , obok napisu 1/2 . Pokaże się

drugi wzmacniacz z końcówkami o numerach

5, 6, 7, jak na rysunku 31 . Możesz sprawdzić,

że element TL074 ma cztery części ( Parts ).

Zapamiętaj, że budując lub modyfikując te−

go typu „wielokrotne” elementy, musisz zająć

się indywidualnie każdą z części. Rysunek 32

pokazuje wszystkie trzy postacie mojego zmo−

dyfikowanego TL072. Zdecydowanie skróci−

łem końcówki, a „ciało” wzmacniacza to nie li−

nia, tylko wielokąt ( Polygon ), trójkąt z czarnym

obrysem Small i białym wypełnieniem. W dol−

nych elementach z postaci IEEE ukryłem po

prostu końcówki zasilania pod tym trójkątem.

Można je przybliżyć, zmieniając w tabelce

wywołanej poleceniem O− P (Options, Prefe−

rences) zawartość okienka Pin Number Margin

z 15 na przykład na 1, co zaznaczyłem czerwo−

ną obwódką na rysunku 34 . Po takim przybli−

żeniu element wyglądałby, jak w dolnej części

rysunku 33. Tu napisy przy końcówkach 2, 3,

4 prezentują się dobrze, jednak przy numerach

dwucyfrowych jest znacznie gorzej, dlatego

u mnie numery są oddzielnymi napisami, a nu−

mery końcówek i ich nazwy są ukryte.

Wzmacniacz operacyjny

W projekcie Sim.ddb znajdź i otwórz biblio−

tekę OpAmp.lib . Odszukaj popularny

wzmacniacz TL072. Nie ma tu problemu

z grupami, jest za to inna kwestia godna uwa−

gi. Element ma tylko jedną postać − Normal .

Formy De−Morgan oraz IEEE są puste, ale

my je za chwilę wykorzystamy.

Kostka TL072 zawiera dwa jednakowe

wzmacniacze, więc i nasz element bibliotecz−

ny zawiera obie te części.

Rys. 33

Rys. 34

Rys. 31

Rys. 32

Wszystkie cyferki to u mnie oddzielne na−

pisy, umieszczane poleceniem P− T ( Place,

Text ). W przypadku końcówek 8 i 4 byłem

zmuszony wykorzystać taką, okrężną drogę,

ponieważ numer końcówki byłby przekręco−

ne o 90 stopni, a mi się to nie podobało.

W przypadku innych końcówek w zasa−

dzie mogłem uczynić widocznym numer

końcówki. Jeśli we właściwościach nóżki za−

znaczyłbym okienko Show Number , napisy

byłyby oddalone od „zimnego” końca

wyprowadzenia o 15 jednostek (0,15 cala)

i wyglądałyby śmiesznie, jak widać w górnej

części rysunku 33 .

Przekopiuj, proszę jeszcze przynajmniej

jeden wzmacniacz i przerób go w podobny

sposób. Proponuję, żeby to była kostka

TL074. Nie pomyl numerów wyprowadzeń

przy kopiowaniu składników graficznych

w poszczególnych częściach!

Przy przeróbce kostki TL071 i podobnych

tak rozmieść końcówki zerowania, żeby potem

łatwo było dodać na schemacie potencjometr

Elektronika dla Wszystkich

Lipiec 2002

Kurs Protela

korekcyjny, który w przypadku wzmacniaczy

rodziny TL0xx ma suwak dołączony do

ujemnej szyny zasilania.

je czwartą bramkę ( Part 4/4 ) elementu przed

i po przeróbce.

Przerabiajac element nie zapomnij o koń−

cówkach zasilania. Są one ukryte − we wła−

ściwościach końcówek zasilania (o nazwach

VSS i GND) opcja Hidden jest zaznaczona.

Rysunek 36 pokazuje wygląd ekranu, gdy

czasowo wszystkie składniki są widoczne

dzięki zaznaczeniu okienka Hidden Pins

w lewym panelu.

miast podobna zmiana przy tworzeniu biblio−

tek poleceniem O− D raczej nie jest potrzebna.

W ramach ćwiczeń przekopiuj i zmień

podobnie najczęściej wykorzystywane bram−

ki: 4001, 4011, 4049, 4069, 40106.

Elementy logiczne

Z bramkami logicznymi jest podobnie. Sko−

piuj z oryginalnej biblioteki CMOS.LIB

(z projektu Sim.ddb ) element 4093. Zwróć

uwagę, że element zawiera cztery części

(Parts) i że masz do dyspozycji dwie formy:

Normal oraz IEEE . Tu nadmienię, że ta for−

ma IEEE jest zgodna z wytycznymi amery−

kańskiej organizacji normalizacyjnej IEEE

(Institute of Electrical and Electronic Engine−

ers). Nie usuwaj tej postaci, ewentualnie tro−

chę ją zmodernizuj. Natomiast gruntownie

przerób postać Normal . Rysunek 35 pokazu−

Rys. 37

Rys. 35

Podsumowanie

Być może narobiłem Ci smaku i chciałbyś już

przeprowadzać symulację układów, tworzo−

nych z pomocą nowych elementów. To istot−

nie fantastyczna zabawa, ale znacznie pilniej−

sze jest zajęcie się bibliotekami „płytkowymi”

i kwestią projektowania płytek drukowanych.

Ja po prostu nie mogłem pominąć kwestii sy−

mulacji, żebyś od razu nauczył się tworzyć

pełnowartościowe elementy biblioteczne.

Położyliśmy solidny fundament. Możesz

na nim budować. Jestem przekonany, że po−

dane przykłady pozwolą Ci kopiować z bi−

blioteki Sim.ddb i modyfikować kolejne

układy cyfrowe, analogowe i wszelkie inne

podzespoły. Nawet jeśli nie zdecydujesz się

na tworzenie i przeróbkę bibliotek, zdobyte

informacje na pewno przydadzą się w przy−

szłości, bo na pewno zechcesz modyfikować

wygląd elementów na schemacie.

A na następnym spotkaniu zajmiemy się

elementami bibliotek „płytkowych” i istotny−

mi problemami, które są z nimi związane.

W projekcie MojaBiblioteka.ddb na na−

szej stronie internetowej www.edw.com.pl

w dziale FTP znajdziesz kilka przerobionych

elementów.

Rys. 36

Nie protestuj tylko, że nie wolno umie−

szczać wyprowadzenia wyjścia bramki „w po−

łowie kratki”. Można, i to bardzo łatwo, z po−

mocą klawisza Ctrl . I nie martw się o schemat,

że tam kursor ma duży skok i nie da się dołą−

czyć „przewodu” do końcówki umieszczonej

„w połowie kratki”. Pracując w przyszłości

nad schematem ,

a nie nad biblioteką,

wykonasz polecenie

D− O ( Design,

Options ) i zmienisz

skok kursora ( Sna−

pOn ) z 10 na 5. Zmie−

nisz tam też koniecz−

nie „przyciąganie

przewodów elek−

trycznych” ( Grid

Range w okienku

Electrical Grid ) na 3

lub 2. Rysunek 37

pokazuje, jak to

zmienić przy rysowa−

niu schematu. Nato−

Piotr Górecki

Lipiec 2002

Elektronika dla Wszystkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: