- gdy dziecko boli ucho, należy nacisnąć na płatek aby wykluczyć stan zapalny, mogący powodować ubytek w błonie bębenkowej; zapaleń ucha nie wolna leczyć antybiotykami ototoksycznymi (np. streptomycyna czy gentamycyna), gdyż grozi to głuchotą
- powiększone węzły podpotyliczne sugerują różyczkę; ogólne powiększenie węzłów chłonnych sugeruje AIDS lub złośliwe nowotwory, często dla zahamowania rozprzestrzeniania się raka wycina się je
- przy krwiakach nadkomorowych w oponach mózgowia wyczuwa się zwolnienie tętna; wylew do komór OUN był kiedyś śmiertelny
- podanie do kanału kręgowego hydrokortyzonu może powodować zlepy pajęczynówkowe dające paraliż kończyn i zaburzenia zwieraczy
- punkcja zbiorników podpajęczynówkowych może spowodować śmierć przy: zaburzeniach pogranicza czaszkowo -kręgowego (przed badaniem należy wykonać RTG pod kątem anomalii), guzach, ropniach, nadciśnieniu śródczaszkowym (zassanie i uwięźnięcie w otworze potylicznym wielkim)
- podczas skarg na częste utraty przytomności wyklucza się guza przez badanie CT, a w dole tylnym czaszki przez NMR (w badaniu przeszkadzają: sztuczne soczewki, metalowe plomby, śruby w kościach, rozrusznik serca); neurochirurdzy preferują CT, gdzie krew wychodzi na biało (widać wszystkie wynaczynienia);
- do objawów oponowych należą: sztywność karku, odruchowe zgięcie kolan przy nacisku na spojenie łonowe lub podniesieniu nóg (objaw Kerninga);
w rwie kulszowej - bóle w kręgosłupie przy podnoszeniu nóg;
objaw Lascgua - objaw korzeniowy badany na plecach: naciągniecie n- kulszowego podczas podnoszenia prostych nóg powoduje silny ból;
objaw Mackiewicza - pacjent leży na brzuchu; odruch Waicisa - ucisk z tyłu uda; odruch kolanowy: odruchowe prostowanie goleni przy nagłym naciągnięciu więzadła poniżej rzepki - bada się jego występowanie oraz symetrię (wygórowane odruchy sugerują zaburzenia funkcji OUN, brak odruchów - dyskopatię i uszkodzenie n. obwodowego) na podstawie zaburzeń czucia w poszczególnych dermatomach można określić poziom uszkodzenia dróg aferentnych; podobnie poziom uszkodzenia nerwów pomaga ustalić elektromiografia (EMG) - bada się szybkość przewodzenia włókien (pierwsza upada warstwa czuciowa); jeżeli nerw wiedzie ścieżki czuciowe, mogą dodatkowo wystąpić zaburzenia kauzaliczne - np. przy uszkodzeniu n. piszczelowego występują bóle o charakterze pieczenia; badanie nerwów przy pomocy potencjałów wywołanych jest tanie, czułe i powtarzalne; badanie zaniku czucia prowadzi się na wewnętrznej stronie uda
- włókna nerwowe do przeszczepów pobiera się często z n. skórnego łydki („próbki kablowe")
- bogate unaczynienie rogów przednich rdzenia kręgowego sprzyja szybkiemu rozprzestrzenianiu się w nich procesów zapalnych; wirusowe uszkodzenie słupa przedniego przez wirus Poliomyelitis, czyli choroba Heinego - Medina, charakteryzuje się zanikami mięśniowymi, niedowładami i przebarwieniami
- transdukcja sygnału przez receptor polega na zamianie rodzaju energii jaki przenosi - przykładowo bodziec chemiczny w postaci cząsteczki zapachu zamieniany są na impulsy elektryczne, po czym dopiero ulega percepcji
- obrzęk powiek może świadczyć o schodzeniu nerek
- uszkodzenie podjądrowego odcinka n. twarzowego może dawać zespół krokodylich łez (spływają one odpowiednim kanałem i zwilżają pokarm)
-pod wpływem silnego stresu kobieta może poronić (S’);
- nadpobudliwość układu wegetatywnego (nerwica wegetatywna) objawia się dermografimem - możliwością pisania po skórze, występuje on w przebiegu nerwicy obok drżenia rąk i potliwości skóry
- nadmierna potliwosc i drżenie dłoni, tachykardia, wytrzesz, przyspieszone tetno (brak jonow Mg) może tez świadczyć o nadczynności tarczycy
-udar może być niedokrwienny (zanim rozwinie się krążenie oboczne, półkula jest już niedotleniona, obserwuje się objawy oponowe, ratunkiem jest wówczas podanie aktywnego plazminogenu (RTPA) do 3h, pacjent leży wówczas 6 tygodni - gorzej niż przy zawale) bądź krwotoczny (najczęściej w okolicy torebki wewnętrznej - tzw. udar torebkowy - głowa jądra ogoniastego, jądro soczewkowate i wzgórze); wyłączenie dróg przechodzących przez wzgórze i torebkę wewnętrzną powoduje porażenie wiotkie mięśni przeciwległej połowy ciała (hemiphlegia) oraz zaburzenia czucia (hemianaestesia);
- w udarach CT obniża ciśnienie; udar może spowodować złe wchłanianie płynu mózgowo - rdzeniowego przez ziarnistości pajęczynówki i w konsekwencji wodogłowie ~ odprowadza się go wówczas sztucznie przez założenie zastawki Pełza - Heuera; podczas udaru język zbacza w stronę porażonych kończyn
- przebieg dróg czuciowych: śródmózgowie \ /, most - -, rdzeń [[
- za śmierć przyjmuje się ustanie czynności pnia; przed pobraniem narządów bada się zatem odruchy pniowe oraz EEG, oczopląs cieplny (nystagmus caloricus), odruch rogówkowy
- w obrębie zwoju gwieździstego (szyjno - piersiowego) wykonuje się czasem blokadę (bóle)
- u nadciśnieniowców wylewy zdarzają się najczęściej rano z powodu zaburzenia równowagi S4 <=> PS4'
- obserwowany obrzęk tarczy n. wzrokowego przy badaniu dna oka jest przeciwwskazaniem do punkcji, gdyż świadczy o potencjalnych guzach i / lub wzroście ciśnienia śródczaszkowego; zatarcie granicy n. wzrokowego po stronie skroniowej (bocznej) jest często pierwszym objawem stwardnienia rozsianego
- przez otwory w wyrostkach poprzecznych C1-6 przechodzi t- kręgowa zaopatrująca móżdżek i ucho; w przypadku zawrotów głowy wykonuje się RTG szyjnego odcinka kręgosłupa lub dokładniejszy NMR
- czasami w kanale kręgowym pojawiają się wyrostki kostne (osteofity) uciskające rdzeń
- zachowane żebro szyjne może uciskać n. promieniowy podobnie jak podczas oparcia ręki o stół operacyjny
- ze względu na szeroki rozwór krzyżowy u noworodków w tym miejscu podaje się znieczulenie ogonowe
- wydech powietrza odbywa się dzięki działaniu siły ciężkości żeber, siły sprężystości (energia zmagazynowana w chrząstkach podczas wdechu) oraz dzięki sprężystości samych płuc
- m. zębaty przedni jest inicjatorem wdechu; ro. piersiowy większy łączy żebra z ramieniem - można wykonywać sztuczne oddychanie przez odwiedzenie i tyłozgięcie kończyn górnych i ich powrót do pozycji wyjściowej (metoda Holger -Nieilsena);
- mechanizm śmierci przez ukrzyżowanie - rozstawienia ramion powoduje wdechową pozycję klatki piersiowej, rozciągnięcia ciała powoduje napięcia powłok brzusznych i przepony, złamanie kończyn uniemożliwia głębsze oddychanie, skazaniec umiera we wdechu
- mostek był kiedyś miejscem pobierania szpiku (obecnie zaniechano tego ze względu na możliwość uszkodzenia tkanek śródpiersia); podczas operacji serca rozcina się mostek wzdłuż - przy okazji można wówczas usunąć nie zanikła w okresie dojrzewania grasicę (miostenia; długo żyjące limfocyty T i tak pozostają we krwi)
- ogromna siła działająca na krążki między kręgowe powoduje zwyrodnienia - kruszenia pierścienia, wypadanie klina, ucisk na rdzeń i ból, należy wówczas interweniować operacyjnie;
- zaburzenia zwieraczy świadczą głębokim uszkodzeniu; brak odruchów świadczy o długotrwałości schorzenia;
- dyskopatia może zaburzać odruchy rdzeniowe przez uszkodzenie ramion łuków odruchowych, występuje najczęściej w krążku L5/S[ - ból nasila się przy działaniu tłoczni brzusznej, w obrazie RTG obserwuje się zwężenie krążka, kryterium podjęcia natychmiastowej operacji stanowi ucisk na rdzeń
- skolioza to boczne wygięcie kręgosłupa ~ rośnie ona wraz z wiekiem, odciążenie i ulga następuje w pozycji leżącej, wskazana Jest gimnastyka korekcyjna i pływanie, zaś niewskazane są skoki w dał i wzwyż oraz przewroty
- zamykający kanał nadgarstka troczek zginaczy może uciskać n. pośrodkowy, dając zespoły tunelowe (zespoły cieśni nadgarstka); jest to choroba zawodowa osób dużo pracujących rękami, np. dentystów; pojawiają się obrzęki i niedowłady; czasem pacjent budzi się z drętwieniem nadgarstka (podczas snu pojawia się przekrwienie żylne) - może to świadczyć o niedoczynności tarczycy
- w stawie ramiennym ścięgno m. dwugłowego ramienia biegnie śródstawowo, więc jest on wzmocniony mięśniami z zewnątrz i od zewnątrz (we wszystkich innych stawach torebka stawowa omija przyczepy stawowe)
- wióry kostne pobierz się często z talerza kości miedniczej
- człowiek siedzi na guzach kulszowych
- iniekcje wykonuje się w 1\4 zewn. górną część pośladka; dziecko do zastrzyku trzeba trzymać, gdyż wkłucie zbyt głębokie w innym miejscu może doprowadzić do uszkodzenia nerwu kulszowego (i pronacji)
- złamanie kości udowej może spowodować uwolnienie do krwi tłuszczu i zator tłuszczowy (po 3 dniach pacjent odczuwa duszności, a po 7 umiera)
- upadek na pięty może uszkodzić otwory odżywcze kości udowej
- uszkodzenie spojenia łonowego daje bóle promieniujące w kierunku ud
- złamania marszowe kości śródstopia zdarzają się u baletnic, żołnierzy, pielgrzymów; chroni przez nimi obuwie na wysokich podeszwach
- staw biodrowy przenosi podczas chodu siłę 2x ciężar ciała, w biegu - 4x, a w skoku - 8x
- w życiu płodowym może nastąpić wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego przez złapanie nóżek rączkami
- guzy w obrębie siodła tureckiego do wielkości l cm operuje się przez nos (zachyłek klinowo- sitowy); guz kąta móżdżkowo - mostowego na n. twarzowym operuje się dwuetapowo
- złamanie kości skroniowej prowadzi do głuchoty, porażenia n. twarzowego, „krwawego uśmiechu"
- utrata przytomności przy pęknięciu t. oponowej średniej jest nieodwracalna - przy podejrzeniu wykonuje się RTG czaszki i szyjnego odcinka kręgosłupa oraz zakłada kartę intensywnego nadzoru (co 15 min bada się oddech, ciśnienie i tętno - najważniejsze; spadku parametrów świadczy o prawdopodobieństwie powstania krwiaka - wykonuje się wówczas trepanację i odessanie krwi)
- u noworodka przebieg i wymiary trąbki słuchowej są nieco inne (krótsza i szersza), aby więc podczas karmienia nie zalał jej pokarm, czekamy, aż mu się odbije
- cykle połówkowe polegają na przemiennej pracy po 7 h obu dziurek nosowych; ze względu na cienkie muszle nosowe katar u noworodka może być śmiertelny; w muszlach nosowych odbywa się ogrzewanie i nawilżanie powietrza -jest to duży wysiłek metaboliczny, tłumaczący dobre ukrwienie tej okolicy (i w razie urazu obfite krwotoki); niewłaściwe prostowanie przegrody nosowej może doprowadzić do powstania krwiaka dającego bliznę, a ta napady policzkowe;
- złamanie kości sitowej często prowadzi do utraty węchu
- charakterystycznym objawem złamania dołu przedniego czaszki jest „krwiak okularowy", zaś dołu środkowego – wyciek krwi i / lub płynu mózgowo - rdzeniowego z przewodu słuchowego zewnętrznego; różnice w szerokości źrenic sugerują wylew krwi do mózgu; źrenice wąskie jak szpilki występują w zatruciu morfiną; brak adaptacji przy zachowanej akomodacji i jest objawem kiły
- przy porażeniu n. pachowego nie można włożyć ręki do rękawa (ucisk na ramię powoduje „porażenie miłosne" — „porażenie sobotniej nocy"); porażenie n. promieniowego (najbardziej narażony na urazy) "- ręka opadająca;
- porażenie n. łokciowego - ręka szponiasta (objaw Biernackiego obserwowany przy kile);
- porażenie n. pośrodkowego – ręka błogosławiąca lub do przysięgi; w neuralgii splotu ramiennego pojawia się ból promieniujący od ramienia do dłoni bardziej po stronie łokciowej
- porażenie n. XII powoduje zanik mięśni języka, niemożliwość wystawienia go z jamy ustnej i stwardnienie językowe boczne
- porażenie n. XI powoduje niedowład m. czworobocznego (nie można wzruszyć ramieniem po porażonej stronie) oraz m. mostkowo-obojczykowo-sutkowego (nie można zwrócić głowy w stronę przeciwną do porażonej)
- porażenie n. IX daje znieczulenie górnej połowy gardła i brak odruchu gardłowego, brak odruchu z zatoki szyjnej, utrata smaku z 1/3 tylnej powierzchni języka, nerwoból językowo-gardłowy, trudności w połykaniu spowodowane niedowładem m. rylcowe - gardłowego i m- zwieracza górnego gardła
- porażenie n. VII daje objaw Bella - szeroko otwartą powiekę (z tego powodu wysycha rogówka, co daje ślepotę) oraz nadwrażliwość dźwiękową- hyperacusis (napięciem i wrażliwością błony bębenkowej zawiadują: m. napinacz błony bębenkowej i m. strzemiączkowy - najmniejszy m. poprzecznie prążkowany ustroju, posiada unerwienie od n. VII);
- badanie n. VII przeprowadzamy obserwując fałdy na czole, domykanie powiek, opadanie kącików ust, domykanie szpary ust („palenie fajki" świadczy o udarze) - porażenie n. III - trupio otwarta gałka oczna i opadnięcie powieki
- koło tętnicze mózgu zapobiega podkradaniu krwi przez obie półkule, ale jego czynność może zostać zburzona; blok w rozwidleniu t. podstawnej powoduje nagłą amnezję; w budowie koła zdarzają się nieregularności -w stanach utrat przytomności, padaczce i po urazach głowy nie można prowadzić pojazdów, pracować na wysokości, przy maszynach w ruchu, w nocy ani pływać (bezsenności i alkohol nasilają niekorzystne objawy- wywołujące padaczke)
- powstający w przestrzeni pozagardłowej ropień pozagardłowy może łatwo rozprzestrzenić się na trudno dostępną okolicę śródpiersia- ropnie takie są bardzo niebezpieczne i grożą zejściem śmiertelnym
- intubacje najgorzej przeprowadza się u dzieci ze względu na lejkowaty przedsionek krtani; podczas intubacji narażone są miejsca łączenia strun głosowych, ich obszar ze względu na równoległe unaczynienie daje często wylewy po zabiegu; po przewlekłej intubacji może dojść do przetoki tchawiczo - przełykowej, stosuje się wówczas maskę krtaniową, która przechodzi przez struny głosowe i może powodować chrypkę; szczekający kaszel pochodzi od tchawicy;
- w zespole Mendelsona płuca są białe z powodu zalania wymiocinami
- niedoczynność tarczycy daje „skórę kochanki" - czerwoną, wilgotną i aksamitną oraz tachykardię, podyzszone tetno, za to niedoczynność - gruby głos, senność i bradykardię;
- niedoczynność przytarczyc powoduje obniżenie poziomu PTH i zaburzenie gospodarki wapniowo - fosforanowej, co w efekcie daje teżyczkę - obserwuje się wówczas duszność oddechową oraz objaw Chwostka (ścisk mięśni nad ustami przy uderzeniu w policzek)
- uszkodzenie ramienia powyżej odejścia t. głębokiej ramienia od t. ramiennej jest równoznaczne z amputacją kończyny
- punkty bolesności znajdują się na skórze w okolicy miednicy
- przy objawach otrzewnowych (m. in. silne wzdęcie powłok brzucha) lewatywa może być śmiertelna
- w podudziu zmagazynowane jest ok. 1\2 i krwi, pracę otaczających te naczynia mięsni nazywamy pompą łydkową lub obwodowym sercem żylnym; zastojowi tej krwi zapobiega się podłączając do artrofagu;
- rozszerzenie żył i magazynowanie przezeń krwi powoduje żylaki - są one dziedziczne i po wycięciu odrastają; kiedyś wyrywało się ż. odpiszczelową, a obecnie pozostawia się ja na potrzeby rewaskularyzacji;
- tętniaki są odcinkami tętnic z niedostatecznie wykształconymi ścianami, ich występowanie jest dziedziczne, często są one przyczyną nagłych zgonów, pęknięciu sprzyja duży wysiłek fizyczny, cierpi na nie do 30% ludzi, czasem operuje się je cewnikiem 0,5 mm x 2 m wprowadzanym do ż. udowej (wykorzystywaną ponadto do operacji neurochirurgicznych, krwawego pomiaru ciśnienia krwi oraz gazometrii - saturacja, pOa, pCO;);
- ż. szyjna wewnętrzna stosowana jest do wkłuć głębokich, za pomocą których dokonujemy pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego (ÓCZ), podajemy łęki i pobieramy krew;
- wszystkie żyły posiadają zastawki kształtu jaskółczego gniazda (przy operacjach stara się nie doprowadzić do ich zakażenia), biegną bocznie od odpowiadających tętnic z wyjątkiem naczyń udowych (fakt istotny o tyle, iż podanie przez pomyłkę katecholamin do tętnicy dają szybką martwicę i kończy się amputacją kończyny), dzielą się na powierzchowne i głębokie (połączone perforatorami czyli naczyniami przeszywającymi);
- do żył wkłuwa się po tej samej (ale ogólnie dowolnej) stronie ciała
- zator typu jeźdźca w rozwidleniu pnia płucnego może spowodować nagły zgon; przerwanie struny ścięgnistej w sercu może być śmiertelne;
- zamachowy ruch tenisisty może wyrwać elektrodę rozrusznika z koniuszka serca - wszczepia się go m. in. przy bloku przedsionkowo - komorowym grożącym zatrzymaniu akcji serca; kardi orni opatia - przerost m. sercowego - upodabnia wyglądem serce dziecka do serca starca i kwalifikuje je do przeszczepu
- w zespole m. piszczelowego przedniego obserwuje się martwicę kości, silny ból, aż w końcu dochodzi do amputacji (cieśń żylna wywołuje martwicę)
- zmiany naczyniowe w hiperglikemii powodują tzw. stopę cukrzycową miejsca pomiaru tętna na kończynie dolnej: t. udowa w ) /3 przebiegu poniżej więzadta pachwinowego, t, podkolanowa w szczycie dołu podkolanowego, a- piszczelowa przednia za kostką przyśrodkową, t. grzbietowa stopy między I / II kością śródstopia
- analogia unerwiania kończyny górnej i dolnej: n. podeszwowy przyśrodkowy jak n. pośrodkowy, zaś boczny jak n. łokciowy
- więzadło podłużne tylne nadaje tylnej powierzchni trzonów kręgowych wygląd kija bambusowego
- pęczek naczyniowe - nerwowy ramienia składa się z t. pachowej i później t. ramiennej oraz okalających ją żył i nerwów (głównie n. pośrodkowy)
- promienistość wzrokowa tworzy tzw. skrzydła anioła
- tamponada serca polega na ubytku ściany tego ostatniego wskutek czego krew wypełnia worek osierdziowy i uciska serce, nie pozwalając na wykonywanie pracy, prowadzi przez to do zgonu
- przy zaburzeniach widzenia należy zrobić rtg szyi ze względu na t. szyjna wewnetrza bo ona oddaje t. oczna
- naczynia końcowe to: t. wieńcowe (zamkniecie daje zawal), TT. mózgu (zamkniecie daje udar), t. nerkowa (zamkniecie daje utratę nerki), t. oczna(zamkniecie –ślepota)
- narządy produkujące ciesz to: sploty naczyniówkowe komor, kłębuszki nerkowe, cialo rzęskowe
- gdy gałki oczne sa twarde i sa silne bóle głowy to może to być napad jaskry
- w przypadku guza tylniej jamy czaszki robimy rezonans bo jest bardziej dokładny niż TK
- nieostre granice tarczy n. II może swidaczyć o podwyższonym ciśnieniu śródczaszkowy a to może być spowodowane przez guz
- unerwienie przywspolczune w oku: m. zwieracz źrenicy i m. rzeskowy; wspolczonie:m. tarczkowy, m.oczodolowy, m.dzwigacz powieki gornej, m. rozwieracz źrenicy
- przy anemii są blade spojówki
- gdy pacjent bierze żelazo to ma czarne stolce
- przy porazeniu n. VII jest nadwrażliwość sluchowa
- gdy pacjent ma sztuczna soczewke nie wolno robic rezonansu
- 3 zasady dotyczące ukl. Współczulnego: 1. unerwia trzewia danej okolicy; 2. unerwia naczynia danej okolicy (zweza je) 3. „pietro nizej” – nerwy danej okolicy unerwiaja tez okolice nizsza (np. czesc szyja unerwia tez serce itd.)
- człowiek pijany = obraz uszkodzenia móżdżku
- przy wylewach do móżdżku konieczna jest operacja
- zator t. podstawnej = śmierć
- jak pacjent ma zawroty glowy to idzie do laryngologia, kardiologa i neurologa
- przy miastenii SA problemy z wybudzeniem pacjenta po operacji (anestezjolodzy się tego boja )
- krazenie zylno-zylne jest w wątrobie przysadce i trzustce
- przy kile SA zaburzenia czucia – można zabic się w ciemności è no ale jak wiadomo”prawdziwej kily dzis już nie ma” :]
- wzgorze = WWC (Wech. Wzrok, czucie)
- wszystkie drogi sa skkrzyzowane z wyjątkiem drogi rdzeniowo móżdżkowej tylniej
- ukl siatkowaty jest bardzo dobrze unaczyniony – kontroluje sen i czuwanie
- niebezpieczeństwo rannego skoku ciśnienia może doprowadzic do udaru, dlatego trzeba brak leki tak aby była ciągłość ich dzialania
- wszystkie żyły mozgu maja zastawi, ale mogą one być niewidoczne
- przy zatorze t. kreskowej gornej jest śmierć
- nieodwracalna martwica kosci powoduje silny bol
- n. medialis warunkuje zdolność chwytna
- po prazeniu konczyny dolnej mamy chód koszący
- niewyciety doszczętnie naczyniak będzie krwawic
- n. IV jako jedyny opuszcza mozg po stronie grzbietowej, reszta po stronie brzusznej
- chirurg plastyk zszywa platek uszny
- przy skoliozie nie wolno biegac i skac w zwyż i w dal oraz robic przewrotow
tamburyn