Listy_Pawłowe.pdf

(298 KB) Pobierz
LISTY ŚWIĘTEGO PAWŁA
LISTY ŚWIĘTEGO PAWŁA
(Wg wykładów u x.Załęskiego)
1 LIST DO KORYNTIAN:
AUTENTYCZNOŚĆ LISTU:
Nie jest kwestionowana, poświadczona przez literaturę patrystyczną. Liberalna krytyka niektóre fragmenty
uważała za dodatki:
· 1 K or 1,2b 1 – słowa są zbyt ekumeniczne; jeśli już to mogły być na początku Corpus Paulinum;
· 1 Kor 10,1-23 to napomnienie do powstrzymania się od udziału w ucztach pogańskich – nie pasuje to do
kontekstu;
· 1 Kor 11,2-16 – o nakrywaniu głów przez kobiety na zgromadzeniach liturgicznych;
· 1 Kor 14,33-35 dotyczy milczenia kobiet w kościele (jakby sprzeczność z 11,5 , gdzie mowa o tym, że w
kościele kobiety mają się modlić i prorokować z zakrytymi głowami).
JEDNOŚĆ LITERACKA:
1 Kor 5,9 wzmiankuje o nieznanym nam liście do Koryntian, wynika stąd że istniały inne listy pisane do tej
wspólnoty. Bp Langkammer uważa że było ich 5.
Istnieje też opinia, iż 1 Kor to tak naprawdę 2-4 pism połączonych później w jedno. W 1 Kor 4,19 Paweł
zapowiada swoje rychłe przybycie do Koryntu, a w 16,5n mówi że zrobi to później, po powrocie z Macedonii. W
10,1-22 zabrania uczestnictwa w ucztach pogańskich, w 8 i 10,23n zezwala na udział, ale bez ofiar. W 9
energicznie broni apostolskiej godności, natomiast w 1-4 wcale nie odpiera ataków.
Zwolennicy podziału tego dzieła na kilka mniejszych pism wysuwają hipotezę, że podstawą do złączenia w
jeden tekst była chęć skomponowania pod koniec I w. „Corpus Paulinum” złożonego z 7 listów. Aby osiągnąć tę
liczbę, listy połączono w większe fragmenty.
Zwolennicy jedności literackiej twierdzą, że rzekome sprzeczności nie muszą świadczyć o kompilacyjnym
charakterze. Widoczne przejścia od jednego tematu do drugiego i podejmowanie tego samego było spowodowane
szeregiem wątpliwości na które Paweł miał odpowiedzieć.
Autor wylicza 4 ugrupowania (odnośnie rozłamów w Kościele):
· tych co są Piotra
· tych co są Apollosa
· tych co są Pawła
· tych co są Chrystusa
W chwili pisania listu żaden z wymienionych przywódców nie przebywał w Koryncie (Apollos z Pawłem byli w
Efezie).
„C hrystusowcy” 2 – 4 główne teorie:
1) późniejsza interpolacja (dodatek);
2) ci sami co w l Kor 2,10-17 , czyli chrześcijanie pochodzenia judaistycznego;
3) inni – pewien gatunek gnozy korynckiej. Byli to chrześcijanie przechwalający się posiadaniem szczególnej
wiedzy o Chrystusie, uznawali jedynie Jego autorytet. Za tą sugestią przemawia kontekst – 2 ostatnie
rozdziały poświęcone są antytezom, np. mądrość – głupota; w celu pouczenia;
4) to tylko deklaracja Pawła, który przeciwstawia się wszystkim wymienionym ugrupowaniom; najważniejsza
jest przynależność do Chrystusa. 3
CZAS I MIEJSCE POWSTANIA: Najczęściej podaje się 57 rok n.e. w Efezie .
TEMAT: nie ma głównego tematu. W 1 i 2 rozdziale mądrość hellenizmu a chrześcijaństwo. W 15,3 tradycja
apostolska; w rozdziałach 5 i 7 oraz w części 6 – etyka chrześcijańska, grzech, dziewictwo i małżeństwo. Ponadto
pojawiają się tematy: agapa i Eucharystia, Zmartwychwstanie.
„...wespół ze wszystkimi, którzy na każdym miejscu wzywają imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa, ich i naszego [Pana].”
2 Czyli ostatnie wymienione przez Pawła „ugrupowanie”.
3
Że wypowiedź „a ja Chrystusa” nie jest już przytaczana, a jest to jego własna deklaracja. Ks. Załęski też się przychyla do tej
opinii. Polecał Biblię Lubelską, która ma całkiem obszerne komentarze.
1
1
14818432.002.png
ROZDZIAŁ 1:
Autor n a początku listu podaje swoje imię 4 , zaznacza że jest apostołem zgodnie z Wolą Bożą. Adresatami listu
jest Kościół partykularny w Koryncie złożony z powołanych świętych stanowiących tylko część wspólnoty. Po tej
krótkiej prezentacji Paweł przesyła pozdrowienie, składa dziękczynienie i chwali adresatów. Podkreśla osobiste
osiągnięcia, dziękuje za nie w imieniu własnym. Posługuje się terminem gnosis – nie w znaczeniu najwyższej
wiedzy (w 2 Kol przeciwstawi gnozę „pustych” kunsztom oratorskim).
Charyzmat przedstawia jako Dar Zbawienia udzielony przez Boga w osobie Jezusa – to szczególna łaska,
nadprzyrodzone dary (uzdrowienie chorych, dar języków, itp.) Wiersze 8 i 9 są niejako modlitewnym zwrotem
wzmiankującym Dzień Pana. Paweł nazywa Chrystusa Kirios głównie po Zmartwychwstaniu.
1,7 – Zarys misterium
1,10-6,20 to „Skarcenie nadużyć”. W 1,16 znajdujemy zachętę do jedności. Wynika to z rozłamu Kościoła
korynckiego. Paweł wzywa do zgody odwołując się do terminów politycznych. Domaga się nie tyle unifikacji, co
zgody i jednej wspólnoty. Nawołuje do jednomyślności. Autor p owołuje się na Chloe 5 odnośnie znajomości
sytuacji. Paweł dziękuje Bogu że nikogo oprócz domu Stefanasa nie ochrzcił - być ochrzczonym w imię kogoś
znaczyło stać się jego własnością. W 1,17 mamy istotę prawdziwej mądrości która zapewni jedność.
Wzmiankowany jest niejaki Apollos; prawdopodobnie Koryncjanie przeciwstawiali jemu nauki Pawła co
doprowadziło do powstania pojęć prawdziwej i fałszywej mądrości. Mądrość słowa (Sofija logu ) jest
przeciwstawieniem daru nauczania postrzeganego jako szczególna łaska Boża. W konflikcie z mądrością słowa jest
mądrość Krzyża. W 1,19 wprowadza cytaty ze ST, z Septuaginty – Iz 29,14 i Ps 33,10. Werset 20 jest parafrazą Iz
33,18. Dla Sylacydesa „ten świat” to nie tylko okres czasu, ale świat przemijalności grzechu. Paweł mądrość
świata przeciwstawia mądrości Bożej zawierającej naukę o Jezusie Chrystusie Ukrzyżowanym (którą odrzucał
judaizm i hellenizm). 21-25 Paweł mądrości przemijającej i pełnej grzechu przeciwstawia mądrość Bożą
zawierającą naukę o krzyżu, o ukrzyżowanym Chrystusie. Bóg do zrealizowania swojego planu wybrał
niezrozumiałą dla człowieka drogę śmierci krzyżowej. Tak pojmowana nauka o zbawieniu została odrzucona przez
Judaizm, który przyjmował argumenty oparte na znakach i cudach oraz przez hellenizm do którego przemawiały
tylko słowa filozofii. Od 26 wersetu zmienia się ton wypowiedzi Pawła jest łagodniejszy. Paweł w typowy dla
pisarzy NT sposób wprowadza cytaty ze ST „Jak było napisane”- jest to dość dowolny cytat z Septuaginty z Iz
29,14 i Ps 33. Apostoł odwołuje się do stanu gminy korynckiej, w której brakuje ludzi mądrych, szlachetnie
urodzonych, możnych. Stan gminy jest taki, gdyż tak chciał Bóg - aby zawstydzić mądrych tego świata, by nikt nie
chlubił się przed Jego Obliczem. Chlubić można się tylko w Panu – tu swobodny cytat z Jr 9,23-24 oraz 1Sm2,10.
Wyrażenie en Christo jest bardzo typowe dla Pawła, używa go aż 164 x, z tego 36 x w listach do Koryntian. Może
oznaczać tutaj stosunek łączności czy pośrednictwa, zjednoczenia moralno-mistycznego.
ROZDZIAŁ 2: Paweł apostołem mądrości krzyża
Zawiera naukę o Zbawieniu przez śmierć Chrystusa na Krzyżu. To świadectwo Miłości Zbawczej. Paweł
dokonuje zróżnicowania ludzi w Achai i jej stolicy. Chce aby wiara gminy korynckiej nie opierała się nie na
mądrości ludzkiej, lecz na mocy Bożej. Duch Święty pomoże wiernym zrozumieć naukę Chrystusa – Duch
przedstawiony jako Osoba Boska. Paweł po doświadczeniach w Atenach dochodzi do wniosku, że nie zawsze
uczone wywody dają rezultaty – dlatego rezygnuje z nich i chce głosić naukę o zbawieniu człowieka przez śmierć
na krzyżu. Stawia nie na mądrość słowa ale na moc Bożą. Skutek okazał się większy niż w Atenach, bo koryntianie
znajdują swoją wiarę dzięki mocy Bożej a nie mądrości ludzkiej. 2,6 określenie „doskonali” to rozróżnienie między
pełnymi chrześcijanami, a tymi którzy w 3cim rozdziale noszą miano „niemowląt”. Niektórzy twierdzą, że termin
ten zaczerpnięty został z misteriów pogańskich gdzie oznaczał wtajemniczonych – lecz nie oznaczać to musi że
Paweł ślepo przyjął ten termin. W misteriach pogańskich wtajemniczonym człowiek stawał się po rycie inicjacji, w
chrześcijaństwie chrzest uzdalniał jedynie do nabywania pełnej doskonałości przez życie zgodne z nakazami
Chrystusa. W użytym przez Pawła terminie en misterion możemy wyróżnić charakterystyczny element: do
poznania misterium prowadzi droga objawiona poprzez ST aż do Apostołów. Eschatologiczny aspekt podkreśla
Paweł przez dodania „ku chwale naszej”- gr. doksa u Pawła ma sens eschatologiczny i oznacza stan w jakim
znajdują się odkupieni 2,8 mówi o mądrości, którą głosi Pan a której nie poznali władcy tego świata. Określenie to
– to zdaniem wielu przywódcy żydowscy domagający się śmierci Jezusa, a dopiero w drugiej kolejności wielkie
moce, nie wykluczając mocy demonicznych 2,9 „ani oko nie widziało...”– źródło tego cytatu nie jest pewne,
prawdopodobnie to kombinacja tekstu Jr 3,16 i Iz 64,3. Orygenes twierdził, że jest to fragment z apokryficznej
Apokalipsy Eliasza. Ten tekst dotyczy objawionej przez Boga prawdy, nie przez rozum, ale dzięki Duchowi
Świętemu a szczęcie eschatologiczne przewyższa ludzkie możliwości poznania. 2,10-16 stwierdza, żetę
4
1 Kor 1: „Paweł, z woli Bożej powołany na apostoła Jezusa Chrystusa, i Sostenes, brat,” – być może chodzi o sekretarza;
raczej nie o przełożonego synagogi w Koryncie (por. Dz 18,17).
5
2
„Doniesiono mi bowiem o was, bracia moi, przez ludzi Chloe (...)” (1 Kor 1,11a) – różne opinie; może bogata chrześcijanka,
a może jakieś przedsiębiorstwo handlowe.
14818432.003.png
niedostępną dla innych prawdę objawił Bóg przez DŚ i jest ona udostępniona tym którzy w swym życiu duchem się
kierują.
ROZDZIAŁ 3: Objawy niedojrzałości Koryntian
Paweł próbuje określić kim są Koryntianie – są cieleśni. Odmawia im pneumatikoi przysługującego w pełni
chrześcijanom , na określenie ich postawy nie używa terminu psychikoi lecz sarkinoi – w 3,1 nie podkreśla
cielesności Koryntian mocnym słowem sarkikos lecz sarkinoi gdzie – ikos oznacza etyczną albo dynamiczną
relację do tematu – w tym przypadku sarks . Sarkikos – to ten który żyje kata sarka – według ciała, tym słowem w
3,3 wskazuje na ich zawiść i zazdrość, a także podziały na tych co są Pawła i tych co są Apollosa. Nazywa ich
niemowlętami w Chrystusie, potrzebują mleka, nie są gotowi by przyjąć pokarm stały. Apostoł mówi, że podziały
w gminie korynckiej są dziecinne, gdyż przecież i on i Apollos są jedynie sługami przekazując Ewangelię. W 3,6
metafora ogrodu, Paweł sieje, Apollos podlewa, Bóg daje wzrost, wzajemnie się uzupełniają, to Dzieło Boże jest
najważniejsze i trwa nieustannie. Autor porównuje gminę koryncką do uprawnej roli. w wierszu 13 gdzie mowa o
ogniu dogmatycy dopatrują się podstaw nauki o czyśćcu „ocaleje lecz jakby przez ogień”. Ojcowie greccy
rozumieli to w sensie kary wiecznej. Sodzo nie znaczyłoby więc będzie zbawiony ale będzie zachowany po to by
przejść karę wieczną. Wers ten może być aluzją do istnienia czyśćca. W 16 nazywa Paweł chrześcijan świątynią
Bożą. Nawiązuje do budowania wspólnoty. Siebie nazywa roztropnym budowniczym – nawiązanie do Iz 3,3 w
Septuagincie. Fundamentem jest Chrystus, każdy ma coś dołożyć od siebie do tej budowli – w Dzień Pański
odsłoni się dzieło każdego (próba ognia). Jeśli ktoś zniszczy Świątynie, tego zniszczy Bóg – werset 17
3,18-23 niewłaściwe rozumienie mądrości apostolatu doprowadziło do rozłamu. 19 to cytat z Hioba –co
ciekawe Paweł korzysta tu z tekstu masoryckiego. Tekst wskazuje na wolność której źródłem jest Chrystus. Werset
20 to cytat z Ps 94,11. Paweł przedstawia niewystarczalność ludzkiej mądrości.
ROZDZIAŁ 4: Istota posłannictwa apostolskiego
Paweł nawiązuje do podziału Kościoła; określa jakie powinny być w nim funkcje. Głosiciele Ewangelii są
Sługami Jezusa Chrystusa i Szafarzami Słowa Bożego. Nie używa terminu diakonos ale – oznaczające wioślarzy, a
w NT. używany w znaczeniu głosicieli Łk1,2;Dz13,5. Inne słowo gr. Oikonomos - włodarz, to zarządzający
dobrami stanowiącymi własność innych. Apostołowie są włodarzami tajemnic Bożych. Paweł nawołuje do
wiernego wykonywania otrzymanych zaleceń. Nie kwestionuje uzdolnień poszczególnych jednostek, ale proponuje
aby każdy wypełniał to co jest mu powierzone. Autor przy pomocy kontrastów przedstawia samozadowolenie
Koryntian i ciężką dolę apostołów – skazani na śmierć, ich ciała rzuca się lwom na pożarcie. Stali się widowiskiem
dla świata, aniołów i ludzi. Ich przeżycia mają zasięg kosmiczny. Paweł upomina bo ma do tego prawo – to on
zrodził Koryntian w Chrystusie – jest więc kimś więcej niż tylko wychowawcą (greckie znaczenie użytego przez
Pawła słowa to godny zaufania niewolnik). Autor ma świadomość apostolskiego autorytetu – będziecie
naśladowcami moimi. Czyny są ważniejsze niż słowa. Człowiek zamiast osądzać drugiego powinien przyjąć
postawę pokory i wynikająca z niej niepewność Zbawienia. Królestwo Boże ma u Pawła 3 znaczenia: - przyszłe
Królestwo;
ROZDZIAŁ 5: Grzechy główne Koryntian
Paweł potępia kazirodztwo – ktoś z gminy korynckiej się go dopuścił 6 , użyte słowa wskazują że z macochą 7 .
Autor wyrzuca adresatom, że nie zareagowali właściwie. Już w Starym Testamencie potępiono tego rodzaju
występki – Kpł 18,8. Prawo żydowskie dopuszczało taką ewentualność jeżeli jedna strona była pogańska. Paweł
zdecydowanie się temu sprzeciwia – ja już potępiłem. Dlaczego sam Paweł musi interweniować? Zaskakującą
tolerancję Koryntian można tłumaczyć popularnością małżeństw mieszanych-gdzie jedna ze stron była pogańska.
Żydzi byli nieubłagani w przypadku dwojga grzeszących żydów. Mówi że Koryntianie powinni wydać takiego
osobnika szatanowi na zatracenie ciała; przypomina jednak o potrzebie ratowania jego ducha ( 1 Kor 5,5 ). Autor
nawiązuje do Hi 2,6 – odrobina kwasu całe ciasto zakwasza – tzn. tolerowanie tego może zagrozić całej
wspólnocie. Nawiązuje d o rytuału Paschy i nakazuje wyrzucenie kwasu, potrzebne jest nowe ciasto 8 . Zachęca do
porzucenia zła i przewrotności.
5,9 – wskazuje, że istniało więcej listów do Koryntian. Paweł nawołuje do odsunięcia się od rozpustników.
Wymienia wady ludzi z którymi nie wolno nawet siadać do jednego posiłku. Nie wymaga tego od niechrześcijan
W tekście są użyte słowa, nie „z matką”, a „z gyne ojca swego” – kobietą, żoną swojego ojca. Macocha była jednak
traktowana na równi z prawdziwą matką.
8
Święto Paschy obchodzone jest 13/14 Nisan. Należy wówczas usunąć kwaśny chleb na pamiątkę wyjścia z Egiptu, kiedy
Żydzi nie zdążyli zakwasić chleba i spożywali chleb przaśny – Wj 12,15-19.
3
- pośrednie porównanie Chrystusa do Królestwa w fazie rozwoju;
- ukryte w wewnętrznej działalności i instytucji Kościoła.
6 Można na podstawie tekstu wysnuć wniosek, iż nie chodzi tu o jakiś odosobniony przypadek.
7
14818432.004.png
i to samo radzi Koryntianom – tylko Bóg ma prawo ich sądzić. Nawiązuje do Pwt – usuńcie złego spośród was
samych.
5,10-12 – wyjaśnia jakich chrześcijan unikać. Paweł nie ma prawa sądzić tych co są poza wspólnotą.
ROZDZIAŁ 6: Szukanie sprawiedliwości przed trybunałami pogańskimi
W pierwszej części potępia szukania sprawiedliwości przez chrześcijan przed trybunałami pogańskimi
Krytykuje szukanie sprawiedliwości u niesprawiedliwych – przecież święci będą sędziami tego świata. W 6,3
Paweł zwraca się słowami: czyż nie wiecie że Aniołów sądzić będziem y? 9 . Paweł nawiązuje przez to do Mdr 3,8,
czyli idei udziału pobożnych i świętych nad bezbożnymi – chrześcijanie zjednoczeni w Jezusie Chrystusie będą
uczestniczyć w Jego potędze i chwale. Apostoł zachęca do pojednania przed pójściem do sądu. W 6,9 przedstawia
racje dla których należy przebaczać bliźniemu – wejście do Królestwa Bożego; wylicza niektóre grzechy
(np: homoseksualizm!!!). W 6,6-11 mamy podstawę do uzasadnienia jurysdykcji kościelnej. W wersetach 6,12-20
nawołuje do większej wyrozumiałości i wybaczania krzywd. Krytykuje rozpustę i polemizuje z fałszywym
rozumieniem wolności Koryntian. I nne g rzechy są poza ciałem- ponieważ nie odbierają ciała od duchowego
przeznaczenia 10 6,20 – powinniśmy chwalić Boga w naszym ciele, gdyż za wielką cenę nas nabył.
DRUGA CZĘŚĆ LISTU
ROZDZIAŁ 7: Poświęcony jest Małżeństwu i dziewictwu
Paweł otrzymał od Koryntian list i nawiązuje do niego, jakby odpowiadając na zadane w nim pytania. Dobrze
jest mężczyźnie nie łączyć się z kobietą – czy napisał to Paweł, czy cytuje list który otrzymał? Ks.prof.Jan Załęsky
wysnuwa hipotezę, że pisze to Paweł, jednak te słowa skierowane są do panien i kawalerów – aby uchronić się od
rozpusty. Dalej wskazuje na równe prawa, przynajmniej teologicznie, między kobietą a mężczyzną 11 . Mówi o
wzajemnych obowiązkach małżonków i zwraca uwagę na jedność małżeńską 12 . Mówi o ewentualnej abstynencji
seksualnej na czas modlitwy – za obopólną zgodą. Paweł podkreśla, że są to jedynie rady, nie nakazy. Autor
przedkłada dziewictwo nad małżeństwo, zaraz jednak dodaje, że lepiej żyć w tym drugim niż płonąć. 7, 10-16 13 – to
nauka chrześcijańska na temat małżeństwa – ci, którzy trwają w tym związku niech trwają również w nauce Pana.
Żona jeśli odejdzie od męża, to albo ma pozostać samotna, albo pojednać się z mężem. Porusza temat związków
mieszanych. 7,15 PRZYWILEJ PAWŁOWY – jeśli strona niewierząca chce odejść, niech odejdzie. Ks.prof.
Załęsky u waża że werset 15 i 16 dowodzi nierozerwalności małżeństwa 14 . 7,17-24 Paweł radzi by każdy został w
tym stanie w jakim został nawrócony (zapewne dotyczy to również niewolnictwa). W 7,25-38 autor dowodzi
wyższości dziewictwa nad małżeństwem, 7,39-40 zawiera wskazania dla wdów.
ROZDZIAŁ 8: Sprawa spożywania mięsa ofiarowanego bożkom pogańskim(pojawia się dalej w 9 i 10
rozdziale)
Generalnie można spożywać tego typu pokarmy, bo nie ma żadnych bogów poza Bogiem jedynym. Trzeba
jednak uważać, by nie raziło to innych chrześcijan. Czasem wiedza nie wystarcza; trzeba kierować się miłością
bliźniego, wystrzegać się zgorszenia.
ROZDZIAŁ 9: Przykład bezinteresownej miłości Apostoła
9,5 – doczytać u Załęskiego – książka
Ograniczanie własnej wolności ze względu na sumienie innych. Paweł podaje siebie, jako tego, który ogranicza
swoją wolność dla innych. To ulubiony rozdział feministek, które uważają że Paweł miał żonę. Tekst wcale o tym
nie świadczy, tzw. kobieta -siostra 15 towarzyszyła apostołom podczas ich misji, niekoniecznie w „tych” celach,
raczej jako pomoc. Od wersetu 24 Paweł używa terminologii sportowej do wyjaśniania Koryntianom ich zadań.
Trudny fragment; chodzi tu być może nie o aniołów w sensie ścisłym albo o aniołów upadłych; jednak krytycy twierdzą, że w
NT nigdy samo angelos nie występuje na określenie demonów.
10
Niektórzy twierdzili, że porneia (rozpusta) jest dla ciała tym, czym dla żołądka pokarm. Paweł wyraźnie oponuje i zaznacza,
że ciało jest świątynią Ducha Świętego.
11
Jednak jakby „wymiennie”: „Żona nie rozporządza własnym ciałem, lecz jej mąż; podobnie też i mąż nie rozporządza
własnym ciałem, ale żona.” (1 Kor 7,4).
12
ks.prof.J.Załęsky napisał artykuł dotyczący tych wersetów – kto go jeszcze nie przeczytał może mieć problem
na egzaminie!!!
13
1 Kor 7,10-11: „Tym zaś, którzy trwają w związkach małżeńskich, nakazuję nie ja, lecz Pan: Żona niech nie odchodzi od
swego męża! Gdyby zaś odeszła, niech pozostanie samotną albo niech się pojedna ze swym mężem. Mąż również niech nie
oddala żony.” – porównaj w Czerwonej Książeczce.
14 Być może chodzi tu o to, że strona jest „nie związana”, tylko gdy druga strona jest niewierząca i to ta strona odejdzie –
między wierzącymi jest obustronne związanie nie do rozwiązania. Ale raczej może tu iść o wersy 10 i 11.
15 Na temat niewiasty-siostry z 1 Kor 9,5 czytaj w Czerwonej Książeczce.
4
9
14818432.005.png
ROZDZIAŁ 10: Przykład z dziejów Izraela
Zawiera dalsze przestrogi odnośnie uczestnictwa w ucztach pogańskich. Nawiązując do historii – konkretnie
Exodusu – sugeruje że większość gminy korynckiej stanowili judeochrześcijanie, a przecież to poganochrześcijanie
byli w większości. Mówi, że Chrystus to źródło ocalenia Izraelitów – dlatego chrześcijanie powinni wpatrywać się
w te wydarzenia, aby lepiej rozumieć swoje cele i obowiązki. Od 10,14 roztrząsa problem bałwochwalstwa –
Koryntianie powinni unikać wszystkiego co się z tym wiąże. Mówi o łamaniu chleba – Eucharystia – który zespala
chrześcijan ze sobą i z Chrystusem. Wszyscy we wspólnocie tworzą jedno ciało. Na przykładzie Księgi Izajasza
podkreśla łączność między składaniem i spożywaniem ofiary. Paweł stawia siebie jako wzór do naśladowania.
ROZDZIAŁ 11: Strój i nakrycie głowy kobiet
Pierwsza część poświęcona jest zebraniom liturgicznym. Zawiera wskazówki dotyczące postawy kobiet podczas
nabożeństwa liturgicznego. W 11,2 chwali Koryntian za przywiązanie do tradycji, i że się do niego przyznają.
Fragment 1 1,3-16 16 budzi zastrzeżenia wśród egzegetów – Walker twierdzi, że nie napisał go Paweł; O’Connor
z nim polemizuje. Ks.prof.Załęsky – ten fragment można zostawić Pawłowi . Analizując ten tekst trzeba uwzględnić
zwyczaje panujące na Bliskim Wschodzie – odn. zakrywania głowy przez kobiety. We wczesnym judaizmie
kobiety miały zakryte głowy podczas ślubu, później wyjście z domu bez nakrycia głowy było dostatecznym
powodem do rozwodu.
Paweł zaczyna swój wywód od hierarchii: głową każdego mężczyzny jest Chrystus, mężczyzna jest głową
kobiety, a głową Chrystusa Bó g. 17 Głowa może mieć tutaj znaczenie odsłowne, lub być metaforą zwierzchności.
W t akim wypadku nakrycie głowy jest oznaką zwierzchności mężczyzny, kobiety którym to nie pasuje mają się
ostrzyc na łyso za karę (jak niewolnice) 18 . Kobiety mają mieć zakryte głowy także ze wzg. na Aniołów 19 . Paweł
nawiązuje do Rdz i podkreśla że u Pana mężczyzna nie jest bez kobiety, ani kobieta bez mężczyzny. Podkreśla ich
wzajemną rolę: kobieta powstała z mężczyzny, a mężczyzna rodzi się z kobiety. Autor dochodzi do wniosku, że
niewiasta z odkrytą głową gorszy mężczyzn i Aniołów; zgorszenie jako przyczyna grzechu – Iz. Wersety 17-34
dotyczą Agap i Eucharystii 20 . Przedstawia zasady wspólnego spożywania pokarmów w Kościele – wstęp do
sprawowania Eucharystii. Agapy poprzedzały łamanie chleba – odwrotnie było w Kościołach Wschodnich. Udziela
reprymendy dotyczącej przebiegu takich uczt – nie może być tak, że jedni się obżerają, a inni wychodzą z nich
głodni – posiłek powinien być wspólny, a nie, że każdy je swoje. Wersety 23-26 TO SŁOWA USTANOWIENIA
EUCHARYSTII!!! To czwarty taki tekst (pozostałe w 3 Ewangeliach: Mt, Łk, Mk), ks.Załęsky: ponoć najstarszy.
Opis ten zbliżony jest do formy u Łk, są jednak różnice. Paweł otrzymał tą wiedzę podczas objawienia pod
Damaszkiem, bądź też po prostu przekazali mu ją bezpośredni uczniowie Pana (traktowani wtedy jako
„przekaźniki”). Tekst to czyńcie na moją pamiątkę może dotyczyć kapłaństwa. To akt liturgiczny różniący się od
zwykłego wspomnienia Chrystusa – ma uobecniać Jego Osobę aż do paruzji. Eucharystia – przypomnienie ofiary
i zasług Chrystusa w sposób bezkrwawy, lecz sakramentalny. To jednocześnie ofiara i sakrament, to misterium –
ma wszystkie cechy z tym związane. Dzięki niej zachowujemy łączność z Chrystusem przez spożywanie Jego Ciała
i Krwi. Potrzebne jest odpowiednie przygotowanie do uczestnictwa. 11,28 – potrzebne jest dokładne badanie
siebie. Przez n iegodne spożywanie można ściągnąć na siebie karę Bożą 21 .
ROZDZIAŁ 12: Charyzmaty Ducha Świętego
Paweł wyjaśnia czym są charyzmaty. Są p owiązane z Łaską 22 , ale różnią się od niej. Nie są dane dla jednostki,
mają służyć całej wspólnocie. Autor uczy odróżniać charyzmaty od tricków szatańskich. 12,4-6 – wymienia jakby
Trójcę Świętą od tyłu. W NT mamy 18 Darów Ducha Świętego.
ROZDZIAŁ 13: Hymn o miłości
Tego n ie muszę chyba opisywać, niech każdy interpretuje we własnym zakresie 23 .
Miłość przewyższa wszystkie charyzmaty. Jakby słowo „miłość” zastąpić imieniem „Jezus”, to mamy jakby
opis Jezusa historycznego.
1 Kor 11,2-16 – czytaj w Cz. K.
17 Dawniej istniała hierarchia: Bóg, Chrystus, mężczyzna, niewiasta ;)
18
ciekawe co na to feministki?!
19 Ks.prof. Załęsky: może chodzić o Aniołów upadłych. Albo też o aniołów, jacy, wg żydowskiej tradycji, czuwają nad
porządkiem zgromadzeń liturgicznych. Por. Cz. K.
20 To słowo, jako takie, nie występuje w tekście.
21
„Dlatego też kto spożywa chleb lub pije kielich Pański niegodnie, winny staje się Ciała i Krwi Pańskiej.” (1 Kor 11,27).
„Kto bowiem spożywa i pije nie zważając na Ciało [Pańskie], wyrok sobie spożywa i pije.” (1 Kor 11,29).
22
Łaska dawana jest jednostkom.
23 Dr Muszyńska.
5
16
14818432.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin