Gdy rodzi się dziecko w rodzinie panuje wielka radość. Rodzice już od pierwszego dnia kochają swoje maleństwo. Cieszą się z pierwszego słowa, pierwszego kroczku i coraz to innych osiągnięć malucha. Dziecko rośnie jak na drożdżach, rozwija się prawidłowo , a tata i mama dumni ze swojej pociechy wiążą z nim wielkie nadzieje, gdyż jest bystre, rezolutne i bardzo mądre.
Nadchodzi dzień, gdy szczęśliwy mały człowiek z wypiekami na twarzy pierwszy raz przekracza próg szkoły. Wnosi ze sobą wiele chęci i zapału do nauki. Jednak tu w szkole spotyka go wielki cios .Nauka czytania i pisania zaczyna sprawiać mu wiele trudności. Dziecko, mimo iż zna litery nie potrafi płynnie czytać, często nieudolnie składa głoski i mylnie odczytuje wyrazy, nie rozumie przeczytanego tekstu. Podczas pisania opuszcza niektóre litery, zmienia ich kolejność w wyrazie, myli litery podobne kształtem ( np.:p-g-d-b, l-t-ł, m-n, w-u), pisze z licznymi błędami ortograficznymi. Jego pismo jest bardzo niestaranne.
Rodzice nie potrafią zrozumieć, dlaczego ich dziecko źle czyta i pisze, mimo że jest rezolutne, inteligentne i doskonale radzi sobie w różnych sytuacjach życiowych. Głęboko zawiedzeni przyczepiają mu etykietę „ nieuk ”i „ leń”. Dla biednego ucznia rozpoczyna się „droga przez mękę”. Nauka szkolna staje się dla niego koszmarem, gdyż doświadcza wielu niepowodzeń a nawet upokorzeń.
Istnieją powody aby przypuszczać, iż trudności dziecka to dysleksja.
Według ogólnej definicji: dysleksja to zespół specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu spowodowanych zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego ( c. u. n. ). Jest to problem dzieci inteligentnych, które mają zapewnione właściwe warunki do nauki przez środowisko rodzinne i szkolne.
Główne pojęcia dysleksji to :
§ dysleksja rozwojowa– trudności w nauce czytania (lub) i pisania ,
§ dysgrafia– trudności w opanowaniu kaligrafii ( brzydkie pismo ),
§ dysortografia– trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (dziecko popełnia liczne błędy ortograficzne , mimo iż zna zasady pisowni ).
§ dyskalkulia– trudności w nauce matematyki.
Zadaniem rodziców jest uważna obserwacja swego dziecka już od najmłodszych lat jego życia. Im wcześniej zostaną dostrzeżone pierwsze objawy, tym szybciej i skuteczniej można pomóc dziecku.Taką pomoc można otrzymać w każdej poradni psychologiczno – pedagogicznej .
OBJAWY WSKAZUJĄCE NA TRUDNOŚCI O CHARAKTERZE
Wiek 3 –5 lat
§ opóźniony rozwój mowy - trudności w wypowiadaniu się, przekręcanie dłuższych wyrazów, zapamiętywaniu nazw np. pór roku, dni tygodnia itp.
§ opóźniony rozwój ruchowy – trudności z utrzymywaniem równowagi, niechęć do zabaw ruchowych,
§ mała sprawność ruchowa rąk podczas czynności samoobsługowych, rysowania, niechęć do rysowania,
§ wadliwa wymowa, błędy gramatyczne,
§ trudności z zapamiętywaniem wierszy, piosenek,
§ trudności z różnicowaniem głosek podobnych, z wydzielaniem sylab i głosek ze słów oraz łączeniem ich w słowa (analizą i synteza sylabową i głoskową),
§ niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem figur, wzorów i szlaczków,
§ trudności z układaniem obrazków z elementów według wzoru,
§ oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki, nogi itp.,
§ trudności w nauce czytania (realizacji programu klasy „0”).
Klasa I-III (Wiek młodszy szkolny)
§ utrzymywanie się powyższych objawów zaburzeń i trudności w uczeniu się,
§ trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, szeregów nazw (dni tygodnia, miesięcy),tabliczki mnożenia, dat, zapisywaniem liczb wielocyfrowych,
§ mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g, m-n, l-ł-t, m-w ),
§ opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter, sylab oraz rozdzielanie wyrazów,
§ trudności z pisownią zmiękczeń, głosek nosowych,
§ brzydkie pismo i rysunek.
Wiek starszy szkolny (powyżej klasy IV i szkoła średnia )
§ trudności w czytaniu często zmniejszają się lub ustępują,
§ trudności w pisaniu mogą ograniczać się głównie do błędów ortograficznych,
§ trudności mogą uogólniać się na inne przedmioty:
- matematyka- trudności w nauce geometrii, mylenie znaków: +, -, *, :,
nadal trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia
- geografia –trudności ze wskazaniem kierunków na mapie, zniekształcanie nazw
geograficznych,
- historia –mylenie dat, nazwisk, trudności w ich zapamiętywaniu,
- trudności w nauce języków obcych.
U dziecka napotykającego na trudności w nauce szkolnej rodzi się poczucie krzywdy, wzrasta napiecie nerwowe, bunt, agresja. Dziecko zaczyna stwarzać kłopoty wychowawcze. Im bardziej nasilają się trudności i przykre doświadczenia, tym bardziej obniża się motywacja do nauki. Często pojawiają się nawet nerwice (fobie szkolne ), które mogą objawiać się niechęcią przed pójściem do szkoły, bólami brzucha, głowy, biegunką, moczeniem nocnym itp.
Dziecko dyslektyczne potrzebuje większego zainteresowania i zrozumienia ze strony rodziców jak i nauczycieli. Należy pamiętać, że każde dziecko bardzo przeżywa niepowodzenia w nauce. Musimy być dla niego cierpliwi i wyrozumiali. Na jego trudności reagujmy spokojnie, nie krytykujmy go i chwalmy nawet za drobne sukcesy. To nie ono ponosi winę za swoje niepowodzenia.
Bądźmy życzliwymi, pogodnymi, cierpliwymi przewodnikami i towarzyszami swego dziecka w jego kłopotach szkolnych. Przede wszystkim dajmy mu dużo miłości.
Dzieci uczą się życia od nas :
§ Jeżeli dziecko jest krytykowane – uczy się potępiać
§ Jeżeli dziecko żyje w nieprzyjaźni – uczy się agresji
§ Jeżeli dziecko jest wyśmiewane – uczy się nieśmiałości.
§ Jeżeli dziecko jest zawstydzane – uczy się poczucia winy.
§ Jeżeli dziecko żyje w tolerancji – uczy się szacunku .
§ Jeżeli dziecko jest zachęcane – uczy się wiary w siebie.
§ Jeżeli dziecko jest rozumiane – uczy się oceniać.
§ Jeżeli dziecko jest traktowane uczciwie – uczy się sprawiedliwości i prawdy.
§ Jeżeli dziecko żyje w bezpieczeństwie – uczy się ufać.
§ Jeżeli dziecko jest przyjmowane takim, jakim jest – uczy się akceptować.
§ Jeżeli dziecko jest otaczane przyjaźnią – uczy się szukać w świecie miłości.
Jolanta Sylpaczuk
---------------------
BIBLIOGRAFIA
Bogdanowicz M., O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i
pisaniu – odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli,
Lublin 1994
Filipczuk H., Zapobiegamy trudnościom i niepowodzeniom szkolnym,
Warszawa IWZZ 1985
Nartowska H., Opóźnienia i dysharmonie w rozwoju dziecka,Warszawa
WSiP 1980
Sawa B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, Warszawa WSiP 1997
Biuletyn Inormacyjny Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa
Dysleksji, Nr 14-15, kwiecień 2000
milky211